Firugol fii maɓɓe/ laawol ngurndan maɓɓe/ ghissaaji fii maɓɓe/ ɗimmooɓe maɓɓe/ wonndiɓɓe maɓɓe/ awluɓe maɓɓe/ ko winndaa fii maɓɓe.
إنما يريد الله ليذهب عنكم الرجس أهل البيت ويطهركم تطهيرا.
{Anndee ko Allaahu on faalaa ko ittugol soɓe e mo'on onon yimɓe suudu ndun o laɓɓina on hattirde laɓɓinnde}.
Innde maɓɓe nden e dammbe maɓɓe ɗen ko: Ko Muhammadu geɗal Abdullaahi geɗal Abdul Muttalibi geɗal Haasimi geɗal Abdu Manaaf geɗal Ghussayyi geɗal Kilaab, dammbe maɓɓe ɗen hino yottoyii e annabi Ibraahiima (a s) njaatigi Allaahu on.
Yumma maɓɓe ko: Aamintu geɗal Wahab geɗal Abdu Manaaf geɗal Zuhra geɗal Kilaab...
Jammoore maɓɓe nden: Ben Ghaasim e Ben Ibraahiima.
Yettooje maɓɓe ɗen ko: Al Mustafaa, hiɓe mari kadi innɗe jantaaɗe ka nder Alhgur'aana tedduɗo wano timmoode Annabaaɓe ɓen, Al ummii, e Muzammilu, Mudassiru, Naziiru, Kariimu, Nuur, Ni'ima, Rahma, Al Abdu, Ra'uufu, Rahiim, Rahiim, Saahid, Mubbassiru, Naziiru, Daa'ii, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede maɓɓe ko ?annde: 17 paran hitaande ngelooɗi (571jibineede annabi Iisaa) ko ɗun woni ko lolli kon hakkunde sii'aaɓe ɓen, wi'aama ko ?annde 12 paran ɓe da?aa e nder hitaande jantaande nden.
Nokkuure ka ɓe da?aa ɗon ko: Makkatul Mukkaramma
Neleede maɓɓe nden: Ko Makka ɓe nelaa ?annde 27 Raajibi ɓaawo nde duuɓi maɓɓe ɗin hewtnoo duuɓi cappanɗe nay.
Janndeeji ɗi ɓe addi ɗin: Ko fonnugol yimɓe ɓen, e siɗɗoyaa gal, e yaafagol huuɓungol on naatuɗo ka diina, ɓaawo ɗun ɓe waɗi sari'a tiiɗuɗo nunɗuɗo mo ɓe ƴetti ɗun ka Allaahu seniiɗo on on tuma julɓe ɓen ƴetti ɗun e juuɗe maɓɓe.
Mu'ujizaaji maɓɓe ɗin: Ko woni Mu'ujizaaji maɓɓe luttay ɗi ɗin ko wano Alghur'aana tedduɗo on, si tawii non ko mu'ujizaaji waɗuɗi ka nder fuɗɗoode lislaamu ɗin ɗon hino heewi ɗi waawotaako lintaade.
Noddaandu maɓɓe ndun : Ɓe nodduno yimɓe ɓen Makka e tawhiidi on e hoore gunndoo emmbere duuɓi tati, ɓe noddiɓe e kene ko yahata duuɓi sappo.
Ferugol maɓɓe ngol: Ɓe feruno ɓe iwi Makka ɓe yahi Madiina ka nder fuɗɗoode lewru paran ɓaawo nde duuɓi sappo e tati feƴƴunoo gila ɓe nelaa, ko wonunoo sabu ɗun ko tiiɗude lorra ka Musrikiinaaɓe ɓen wonunoo lorrude ɓe kamɓe e wonndiɓe maɓɓe ɓen.
Hareeji e jihaadiiji ɗi ɓe waɗi ɗin:Allaahu seniiɗo on newnani Nelaaɗo on (s a w) haɓugol sirkuɓe ɓen, ɓe fotti e nder hareeji ɗuuɗuɗi, yewten ɗoo ɓuruɗi lollude ɗin ko wano: Badri- Uhudi- Khandagh (Ahzaab) Khaybara- Hunayni.
Sonnaaɓe maɓɓe ɓen: Khadiijatu Bintu Khuwaylid (yo Allaahu on yurme mo) ko on wonunoo sonaajo maɓɓe arano on, si tawii non ko luttuɓe ɓen ko woni ɓen ko: Sawdatu geɗal Zam'a, e Aa'isatu geɗal Abuu Bakri e Khaziyyat geɗal Duudaan.
(Ummu Sariik), Hafsatu geɗal Umar, e Ramlatu geɗal Abii Sufyaan (Ummu Habiiba) e Ummu Salmata geɗal Abii Umayya, Zeynabu geɗal Jahas, e Zeynabu Bintu Khaziimsa, e Maymuuna Bintul Haariisi, e Maymuuna geɗal Haaris, e Safiyatu geɗal Hayyi geɗal Akhtab.
Geɗal ɓe maɓɓe ɓen: 1 Abdulaahi, 2 Alghaasimu, 3 Ibraahiima, Faatima, 4.
Wi'aama kadi: Zeynabu e Rughayya, e Ummu kulsuum.
Bappiraaɓe maɓɓe ɓen: Hiɓe mari bappiraaɓe njeenayo, ko woni ɓen ko: geɗal ɓe Abdul Muttalib ɓen: Alhaarisu- Zubayru, Abu Taalib, Hamza, Alkhaydaa'a, Darraarul Mughawimmu, Abuu Lahab, Al Abbaasu.
Yaayiraaɓe maɓɓe ɓen: Hiɓe mari yaayiraaɓe njeego'o ɓe wonaa neene gooto: Umaymatu- Ummu Hakiima- Burratu- Aatikatu- Saffiyatu- Arawii.
Wasiyaaɓe maɓɓe ɓen:
1-Imaamu Ali Bun Abii Taalib
2-Imaamu Hassan geɗal Ali- A-Zakiyyi
3-Imaamu Husaynu Bun Alii Assahiid
4-Imaamu Alii geɗal Alii geɗal Husaynu- Sajjaad.
5-Imaamu Muhammadu Bun Alii Al Baaghir
6-Imaamu Jaafaru geɗal Muhammadu Saadigh
7-Imaamu Muusaa geɗal Jaafaru Al kaazim
8-Imaamu Alii geɗal Muusaa Ridaa
9-Imaamu Muhammadu gaɗal Alii Jawwaad
10-Imaamu Alii geɗal Muahammadu Al Haadii
11-Imaamu Hasan geɗal Alii Askarii
12-Imaamu Mahdii.
Aynaynooɗo ka dammbugal maɓɓe on ko: Anasi Bun Maalik.
Awluɓe maɓɓe ɓen: Hassaan Bun Saabit, Abdullaahi geɗal Rawaaha, Ka'abu geɗal Maalik.
Salliiɓe maɓɓe ɓen: Bilaalul Habasii, Ibnu Ummi Maktuum, Sa'adul Ghirt.
Winndugol e hurunndaare maɓɓe nden: Ko kamɓe Nelaaɗo Allaahu on (s a w).
Duuɓi maɓɓe ɗin ko: ko duuɓi cappanɗe 63.
Duumagol annabaaku maɓɓe ngun: ko duuɓi noogay e tati.
?alaande nde ɓe feƴƴini e mu'un nden: ko ?annde 28 sabbordu paran ka hitaande sappo e go'aɓere fergu.
Nokku ka ɓe belnaa ɗon: Ko Madiina Munawwara ka nder juulirde maɓɓe.
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi yiltitaade e deftere wi'eteende: suutannde 15 ɓere e sappo e jeegaɓere, tawaande ka nder nokkuure amen internet e nder defte hadiise ɗen.
Innde makko e dammbe makko: Ko Faatimatu geɗal Muhammadu (s a w) geɗal Abdullaahi geɗal Abdul Muttalibi...
Yumma makko: Ko Khadiijatu geɗal Khuwaylidi (yo Allaahu on yaafo mo)
Jannoore makko nden: Yumma baaba en makko, Yumma Alhusaynu en ɗiɗo, e Siddiihgatu, Ummu Rayhanatayni, e ko wonaa ɗun.
Yettooje makko ɗen: Azahraa, Al Battul, Assidiigha, Al Mubaaraka, Taahira, e Zakkiyya e Raadiya, e Mardiyya, e Muhaddissa, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko: Faatimatu Zahraa (s a) ?annde 20 bapparan ka duuɓi jowi gila nelaaɗo Allaahu on nelaa ko ɗun ɗon woni ko lolli kon ka sii'aaɓe ɓen, wi'aama ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Makkatul Mukkaramma.
FIRO FII IMAAMU ALII AMIRAL MUUMUNIINA (A S)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen: Alii geɗal Abii Taaliib geɗal Abdul Muttalib geɗal Haasim geɗal Abdu Manaaf.
Yumma makko: Faatima geɗal Asad geɗal Haasim geɗal Abdu Manaaf.
Jammoore makko nden ko: Abul Hasan, e Abul Husayni, e Abuu Sibtayni, e Abuu Rayhaanatayni, e Abuu Turaab e...
Yettooje makko ɗen ko: Amiirul Muuminiina, Seyyidul Muslimiina, imaamul Muttaghiina, Ghaa'dul Hurrul Muhajjaliina, Seyyidul Awsiyaa'i, Seyyidul Arab, Al Murtadaa, Ya'asuubu Diini, Haydar, Asadullaahi...
Taariika da?eede makko: Ko ?annde sappo e tati raajibi o da?aa, ɓaawo hitaande ngelooɗi ɗin duuɓi cappanɗe tati, ɓaawo da?eede Nelaaɗo Allaahu on duuɓi cappanɗe tati.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Makkatul Mukkarama o da?aa ka nder suudu kaaba.
Jihaadiiji makko ɗin: Himo tawanoo e nder jihaadiiji Nelaaɗo Allaahu on fow si wonaa jihaadi ndi ɓe waɗunoo Tabuuka ɓaawo Nelaaɗo Allaahu on (s a w) yamirno mo luttugol ka Madiina Munawwara ko wonunoo sabu ɗun ko yo'o fewju fii fiyakuuji saare nden, si tawii non ko jihaadiiji ɗi'o hikkinoo yeeso mu'un ɗin e jamaanu lontagol makko haray ɗin ɗon ko : Jumal, Siffiina, Nahrawaan.
Sonnaaɓe makko ɓen ko: Faatimatu Zahraa (s a) geɗal Nelaaɗo Allaahu on (s a w), 2-Amaamat geɗal Abii Aas, 3- Ummul Baniina Al Kilaabiyya, 4-Laylaa geɗal Masuudu, 5- Asmaa'u Bintu Amiis, 6- Asahabaa'u geɗal Rabii'a (Ummu Habiib), Khawlata geɗal Jaafar, 8- Ummu sa'ad geɗal Urwa, 9- Makhba'at geɗal Umru'ul Ghaysi.
Geɗal ɓe makko ɓen: Taariika yankooɓe ɓen hino luutondiri fii geɗal ɓe makko ɓen ko njelo wonunoo, fillayeeji ɗin hino hakkunde 25 e 33 geɗal ɓe, si wonaa tun ɗoo en yewtay ɓuranooɓe anndeede ɓen:
(1-4) Alhasana e Ahusaynu e Zenabul Kubraa, e Zeynabu Sukhraa (Ummu Kulsuumi) ko ɓee ɗoo woni geɗal ɓe Faatimatu Zahraa ɓen (s a) 5- Muhammadul Awsat, 6- Al Abbaas, 7- Ja'afar (a s) 8- Abdullaahi, 9- Usmaan Bun Alii, 10- Muhammadu Bunil Hanfiyya, 11- Yahyaa, 12-Umaru geɗal Alii (a s) 13- Ummu Haani'i, 14- Maymuuna, 15- Jumaanatu (Ummu Jaafar) 16- Nafiisatu.
Ngurndan makko ɗan: 63
Duumagol almamaaku makko ngun ko: Duuɓi cappanɗe tati.
Hitaande nde o sahinndinaa e mu'un nden: Ko ?annde 21 suumayee hitaande 40 fergu.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko ka juulirde Kuufa e nder leydi Irak.
Ko wonunoo sabu sahinndineede makko: Ko oo huɗaaɗo Abdurrahman bun Maljamul Muraadii wonunoo ko soppirnoo mo kaafa tawi hari ko'o sujjuɗo ka nder mihiraabu juulirde Kuufa.
Nokku ka'o belnaa ɗon: Ko e nder nokkuure (Najaful Asraf).
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende Bihaarul Anwaar suutannde 31 ɓere, wonunde ka nokkuure amen internet ka defte hadiise ɗen woni ɗon.
Firo fii imaamu Alhasana geɗal Ali (a s)
Innde makko e dammbe makko : Ko Al Hasana geɗal Alii geɗal Abii Taalib geɗal Abdul Muttalib...
Yumma makko ko : Faatimatu Zaharaa (s a) geɗal Nelaaɗo Allaahu on (s a w).
Yettoore makko nden: Ko Abuu Muhammadu.
Jammooje makko ɗen ko : A-Tagghiyyu, Azakiyyu, Asibtu, Attayyibu, Asayyidu- Al waliyyu, e ko wonaa ɗun.
Taarika da?eede makko: ko ?annde sappo e jowi lewru suumayee hitaande tataɓere fergu o da?aa ko ɗun woni ko lolli kon wi'aama ko e nder hitaande ɗiɗaɓere fergu nden.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Jihaadiiji makko ɗin: O tawano e nder udditugol nokkeeli heewuɗi wano Afriki e leydi faari yankooɓe ɓen hakkunde hitaande 25, 30 fergu, himo tawanoo e nder jihaadiiji baaba en makko Alii ɗin fow ko woni ɗin ko : Jihaadi ndin Jumal e Siffiina e Naharawaan.
Sonnaaɓe makko ɓen: 1- Ummu Bassiir geɗal Abii Mas'uudul Khazrajiyya, 2- Khawlatu geɗal Manzuur Al Fazaariyya, 3- Ummu Ishaagha geɗal Talhatu Taymii, Ju'udata geɗal As'as.
Geɗal ɓe makko ɓen: 1- Zeydu Bun Hasan 2- Hasan Bun Hasan, 3-Amru, 4- Alhgaasimu, 5- Abdullaahi, 6- Abdurrahman, 7- AlHuseynu geɗal Hasan, 8-Talha, 9- Ummu Hasan, 10- Ummul Hussaynu, 11- Faatimatu Ummu Ishaagha, 12- Ummu Abdullaahi, 13- Faatimatu geɗal Hasan, 14 Ummu Salamata geɗal Hasan, 15- Rughayyatu geɗal Hasan, e ko wonaa ɓee ɗoo.
Dummune ngurndan makko ɗan: ko duuɓi 48.
Dummune almamaaku makko ngun: ko duuɓi sappo (10)
lamɓe laaminooɓe e jamaanu makko ngun: Ko Mu'aawiyata bun Abii Sufyaana.
Taariika sahinndineede makko: Ko ?annde 7 sabbordu paran hitaande cappanɗe nay e e jeenay, wi'aama ko ?annde 28 sabbordu paran hitaande sappanɗe jowi fergu.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Ko wonunoo sabu sahinndineede mo: Ko Mu'aawiya woni ko waɗannoo mo tooke juuɗe sonnaajo makko (kanko imaamu Hasana) Ja'adata geɗal As'as.
Nokkuure ka'o belnaa ɗon: ko ka berɗe baghii'a.
Si tawii a faalaama ɓeydaade faamude hiɗa waawi ndaarude deftere wi'etee nde Bihaarul Anwaari suutannde 39, e 40, wonunde ka noku amen internet ka defte hadiise.
Firo imaamu Alhusaynu geɗal Alii geɗal Abii
Taalib (a s)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen: Ko Alhussaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib geɗal Abdul Muttab.
Yumma makko: Ko Faatimatu Zahraa'i (a s) geɗal Nelaaɗo Allaahu on (s a w).
Yettoore makko nden ko: Abii Abdillaahi.
Jammooje makko ɗen: Arasiidu- A-tayyibu, Aseyyidu Zakkiyu, Al Mubaarak- Attaabi'u li mardaati laahi- Adaliilu alaa Zaatillaahi- Asibtu- Seyyid Sabaab Ahlil janna- Seyyidu Suhadaa'i- Abul A'imma, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko: ko ?annde 3 Sa'abaana hitaande nayaɓere fergu, wi'aama ko hitaande jowaɓere, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Nokuure ka'o da?aa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Jihaadiiji makko ɗin: o tawtuno baaba en makko ka jihaadi Jumal, e Siffiina e Naharawaan. Hari ko'o hooreejo konu liimaanu ngun liddu koneeli keeferaaku ngun e majjere nden ka nder jihaadi Karbalaa.
sonnaaɓe makko ɓen: 1- Saah Zanoon geɗal kisraa (lanɗo leydi faarisi ndin) 2- Laylaa geɗal Murra Saghafii, 3- Ummu Jaafar Al Ghadaa'iyya, 4- Rabaab geɗal Umrul Ghaysi Al kaybiyya, 5- Ummu Ishaagh geɗal Talha Tamiimiiyya.
Geɗal ɓe makko ɓen: 1- Alliyul Akbar, 2- Aliyyu Askhar, 3- Ja'afar, 4- Abdullaahi Radii'i, Sukayna, Faatimatu geɗal Husaynu e..
Dumunne ngurndan makko ɗan: Duuɓi cappanɗe jowi e jeeɗiɗi.
Dumunne almamaaku makko ngun ko duuɓi sappo e go'o).
Lamɓe jamaanu makko ngun: Ko Mu'aawiya e ɓiɗɗo makko on Yaziida.
Taariika sahinndineede makko: ko ?annde sappo Muharram 61 fergu.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: ko Karbalaa Mughaddas.
Ko woni sabu sahinndineede mo: O wara ko'o yanuɗo sahiidi hari himo dartanaade diina soro makko kan Muhammad (s a w) ka jihaadi karbalaa liddu konu Yaziida oo yaltuɗo e ɗoftaare.
Nokkuure ka'o belnaa ɗon: Ko Karbalaa.
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende : Bihaarul Anwaar, suutannde 39, 40, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo imaamu Alii geɗal Alhuseynu Zeynul Aabidiina
(a s)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen:Alii geɗal Alhusaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalibi (a s).
Yumma makko: ko Saah Zanoon geɗal Yazdjard ɓiɗɗo Sahariyoor ɓiɗɗo Kisraa, wi'aama wonnde innde makko nden ko (Sahri Boonuu).
Yettoore makko nden: ko Abuu Muhammadu –Abuu Hasan- Abul Husayni- Abuul Ghaasim e..
Jammooje makko ɗen: Zeynul Aabidiina –Seyyidul Aabidiina- Asajjaad- Zu- Safanaati- imaamul Mu'miniina- Tinniiɗo- Ruɗiiɗo- Hoolaaɗo- laaɓuɗo, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko: Ko ?annde 5 sabbordu suumayee hitaande 38 fergu, fillaama kadi wonnde ko ?annde 15 paran sakkitordu e nden hitaande ɗon tigi, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Sonnaaɓe makko ɓen: fillaama wonnde o resuno sonnaaɓe njeeɗiɗo, ko woni ɓen ko Ummu Abdullaahi geɗal Alhusaynu (a s) si tawii non ko njeego'o luttuɓe ɓen ko ɓe taaraaɓe.
geɗal ɓe makko ɓen: 1- Imaamu Muhammadul Baaghiri (a s) (Muhammadu bun Ali) 2- Abdullaahi, 3- Alhasana, 4- Ahusaynu, 5- Zeydu, 6- Umaru, 7- Al Husaynul Askhar, 8- Abdurrahmaan, 9- Sulaymaan, 10- Alii, 11- Muhammadul Askhar, 12- Khadiija, 13- Faatima, 14- Illiya, 15- Ummu Kulsuumi e...
batteeji makko ɗin: a- Assahiifatu Sajjaadiyya, b- Risaalatul Hughuugh.
Dummune ngurndan makko ɗan: (57) duuɓi.
Dummunne almagol makko ngol:ko duuɓi (35).
lamɓe jamaanu makko ngun: Mu'aawiya- Yaziidu bun Mu'aawiya- Marwaan Bunil Hakam- Abdul Malik geɗal Marwaana- Waliid Bun Abdul Malik.
?alaande nde o sahinndinaa e mu'un nden: ?alaande nde'o sahinndinaa e mu'un nden fottaaka, woɓɓe wi'i: ko ?annde sappo e ɗiɗi jombente woɓɓe go'o wi'i ko ?annde 18 jommbente, woɓɓe go'o kadi wi'i ko ?annde 25 jommbente hitaande (94) fergu maa (95).
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Ko wonunoo sabu o sahinndineede: O waɗanaa tooke e nder jamaanu luntinooɗo imawiyankooɓe ɓen wi'eteeɗo Waliid bun Abdul Malik.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: ko ka berɗe baghii'a (Madiina Munawwara).
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende : Bihaarul Anwaar, suutannde 40, 41, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo imaamu Muhammadu geɗal Alii Baaghiri (s a)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen: ko Muhammadu geɗal Alii geɗal Husaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalibi (a s).
Yumma makko : Ko Faatima geɗal Hasana (a s).
Yettoore makko nden: Ko Abuu Jaafara e..
Jammooje makko ɗen: Al Baaghiri – Baaghirul Ilmi- Saakir- Al Haadii e..
Taarika jibineede makko ko: ?annde 1 Raajibi hitaande 57 Fergu wi'aama ko ?annde 3 Sabbordu paran e nder nden hitaande ɗon tigi, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
sonnaaɓe makko ɓen: Ko Ummu Farwa geɗal Ghaasim, 2- Ummu Hakiim geɗal Asiidu Saghafiyya 3 4 ko taaraaɓe ɗiɗo.
Dummunne ngurndan makko ɗan ko duuɓi 57.
Dummunne almgol Makko ngol:ko duuɓi sappo e jeenay.
lammɓe jamaanu makko ngun: Ko Waliid Bun Abdul Malik- Sulaymaana bun Abdul Malik- Haasim Bun Abdul Malik.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Ko woni sabu sahinndineede makko: ko wi'eteeɗo Ibraahima bun waliid waɗannoo mo tooke e nder jamaanu lontinooɗo umawi yankooɓe ɓen Hisaam Bun Abdul Malik.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko ka Berɗe baghii'a, Madiina Munawwara.
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende : Bihaarul Anwaar, suutannde 40, 41, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo fii imaamu Jaa'afar Bun Muhammad geɗal Alii
geɗal Alhusaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Innde makko nden e dammbe makko ɗen: Ko Jaafar geɗal Muhammadu geɗal Alii geɗal Alhusanu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Yumma makko: Ummu Farwa geɗal Al ghaasimu geɗal Muhammadu geɗal Abii bakri.
Yettoore makko nden: Abuu Abdullaahi, e Abuu Ismaa'iila.
Jammooje makko ɗen: Assadigh, Assaabir, Al Faadil, Attaahir, Al Kaamil, Al Munjii, e ko wonaa ɗee ɗoo.
Tariika da?eede makko: ko ?annde 17 paran hitaande 83 fergu, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon : Ko Madiina Munawwara.
sonnaaɓe makko ɓen : Ko Faatimatu geɗal Alhusaynu geɗal Ali geɗal Alhusaynu (a s) sonnaaɓe makko luttuɓe ɓen ko taaraaɓe.
geɗalɓe makko ɓen: Ko Ismaa'iila, e Abdullaahi, e Muusaa, Ishaagh, Muhammad, Al Abbaas, Alii, Ummu Farwa, Asmaa'u, Faatima.
Dummune ngurndan makko ɗan: ko duuɓi (65).
Dummunne almamaaku makko ngun: ko duuɓi 34,
lamɓe jamaanu makko ngun: e umawi yankooɓe ɓen: Ko Abdul Malik geɗal Marwaan, Al waliid bun Abdul Malik, Sulaymaan Bun Abdul Malik, Waliid Bun Yaziid Zeydu bunil Waliid, Ibraahiimal Waliid, Marwaanal himaar. Si tawii non ko lamɓe jeyaaɓe e Abbaasi yankooɓe ɓen ko wano: Abul Abbaasi Saffaahu, Abuu Jaafaru Mansuuru Dawaaniighii.
Taariika sahinndineede mo: ko ?annde 25 Sawwaal hitaande 148 fergu, wi'aama ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Ko wonunoo sabu sahinndineede makko: o feƴƴin ko'o waɗanaaɗo tooke e nder jamaanu lontinooɗo Abbaasi yankooɓe ɓen wi'etenooɗo Abuu Mansuuru Dawaaniighii.
Nokkuure ka'o belnaa ɗon: Ko ka berɗe Baghii'a (Madiina Munawwara).
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende : Bihaarul Anwaar, suutannde 40, 41, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo imaamu Muusaa Bun Jaafar Al Kaazim (a s)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen:Ko Muusaa geɗal Jaafar geɗal Muhammadu geɗal Alii geɗal Alhusaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Ko woni yumma makko ko: Ko taaraajo wi'etenooɗo (Hamiida), wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Yettoore makko nden: Ko Abul Hasana, Abuu Ibraahiima, e Abuu Alii, e Abuu Ismaa'iila, e ko wonaa ɓee ɗoo.
Jammooje makko ɗen: Al Abdu-Saalih, Assaabiru, Al Amiin, ko ɓuri lollude e majje on ko wi'ugol Al Kaazim on.
Taariika da?eede makko: ko ?annde jeeɗiɗi sabbordu paran o jibinaa hitaande 123 fergu.
geɗal ɓe makko ɓen himo mari geɗal ɓe cappanɗe 37: 1- Alii Ridaa (a s) 2- Ibraahiima, 3- Al Abbaasu, 4- Alghaasimu, 5- Ismaa'iila, 6- Jaafar, 7-Haaruuna, 8- AlHusaynu, 9 Ahmad, 10- Muhammadu, 11- Hamza, 12- Abdullaahi, 13- Ishaagh, 14- Ubaydullaahi, 15-Zeydu, 16- Al Hasan, 17Al Fadlu, 18- Sulaymaan, 19- Faatimatul Kubraa, 20- Faatimatu Sukhraa, 21- Rugghatatu, 22- Hakiima, 23- Ummu Abiihaa, 24- Rugghayyatu Sukhraa, 25- Kalsam, 26- Ummu Jaafar, 27- Labaabatu, 28- Zeynab, 29- Khadiija, 30- Ullayatu, 31- Aaminatu, 32- Hasanatu, 33- Burayhatu, 34- Aa'isatu, Ummu salama, 36- Maymuuna, 37- Ummu kulsuumi.
Ko winndinoo ka hurunndaare makko ko: (Hasbiyallaahu) wi'aama kadi wonaa ɗun.
Dummune ngurndan makko ɗan: ko duuɓi cappanɗe jowi e jowi.
Dummunne almamaaku makko ngun ko: duuɓi cappante tati e jowi.
lamɓe jamaanu makko ngun: si tawii ko jeyanooɓe e umawi yankooɓe ɓen ko: Marwaanul Himaari, si tawii non ko lontinooɓe ka banil Abbaasi ɓen haray ko: Abul Abbaasi Saffaahu, Abuu Jaafarul Mansuuru, Muhammadu Mahdii Muusa Al Haadii, e Haaruuna Rassiid.
Taariika sahinndineede mo: ko ?annde 25 Raajibi hitaande 183 Fergu, wi'aama ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Baghdaad.
Ko wonunoo sabu sahinndineede mo: O maayuno ko'o tookaaɗo e nder jamaanu lontinooɗo Abbaasi yankooɓe ɓen wi'eteeɗo Haaruuna Rasiid.
Nokku ka'o belnaa ɗon: ko ka berɗe ghuraysi yankooɓe ɓen Kaazimiyya (Ka senngo nano Baghdaad).
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende: Bihaarul Anwaar, suutannde 42, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo
fii imaamu Alii geɗal Muusaa Ridaa (a s)
Innde makko e dammbe makko : Ko Alii geɗal Musaa geɗal Jaafar geɗal Muhamadu geɗal Alii geɗal Husaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Yumma makko ko: Taaraajo innde makko nden ko (Najmatu), wi'aama ko wonaa ɗun.
Yettoore makko nden: Ko Abul Hasan, Abuu Ali, e...
Jammooje makko ɗen: A-Ridaa, A-Saabir, A-Radiyyu, Al Wafiyyu, Al Faadil, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko: ko ?annde 11 sabbordu donkin hitaande 148 fergu, hino ton kadi konnguɗi go'o ɗi wonaa ɗii ɗoo.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
Sonnaaɓe makko ɓen: ko taaraajo wi'etenooɗo Sakiinatu Marsiyya, wi'aama kadi ko Khayziraan o wi'etenoo, Ummu Habiib ɓiɗɗo Ma'amuun, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
geɗal ɓe makko ɓen: 1- Muhammadul Jawwaad (a s) 2- Aghaani'u, 3- Jaafar, 4_Ibraahiima, 5- Alhasana maa Alhusaynu, 6- Aa'isa, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Ko winndinoo ka hurunndaare makko ko: (Maasaa Allaahu laa ghuwwata illaa billaahi).
Dummune ngurndan makko ɗan: ko duuɓi 55, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Dummunne almaaku makko ngun: Ko duuɓi noogay, wi'aama ko wonaa ɗun.
lamɓe jamaanu makko ngun: Abuu Jaafaru Mansuuru Dawaaniighii, Muhammadu Mahdii, Muusal Haadii, Haaruuna Rasiid, Al Amiin, Ma'amuun, ɓee ɗoo fow ko lontinooɓe ka dawla abbaasi yankooɓe ɓen.
Taariika sahinndineede makko: Ko lannoode sabbordu paran hitaande 203 fergu, wi'aama ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: ko nokuure wi'eteende Tuus e nder leydi wi'eteendi Khurasaan.
Ko wonunoo sabu o sahinndineede: O feƴƴin ko'o waɗanaaɗo tooke e nder jamaanu lontinooɗo Abbaasi yankooɓe ɓen wi'eteeɗo ma'amuun on.
Nokkuure ka'o belnaa ɗon: ko e nder hoɗo wi'etee ngo sanaa baad e nder leydi wi'etee ndi tuus ndin.
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende: Bihaarul Anwaar, suutannde 45, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo fii imaamu Muhammad Al Jawwaad (a s)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen: Ko Muhammad geɗal Alii geɗal Muusaa geɗal Jaafar geɗal Muhammad geɗal Alii geɗal Husaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Yumma makko: Ko Taaraajo wi'etenooɗo Sukaynatul Marsiyya, wi'aama kadi ko Khayzuraan wi'aama ko wonaa ɗun.
Yettoore makko nden: Ko Abuu Jaafar, himo wi'ee kadi Abuu Jaafaru Saanii ka senndindirgol mo e imaamu Baaghir, Abuu Alii.
Jammooje makko ɗen : Ko Al Jawwad, Attaghi, Azakii, Al Ghaani'i, Al Murtadaa, Al Muntajab, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko: Ko ?annde 10 Raajibi hitaande 195 Fergu o da?aa, wi'aama ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: Ko Madiina Munawwara.
sonnaaɓe makko ɓen: ko Taaraajo wi'etenooɗo Samaanat, Ummul Fadl ɓiɗɗo Ma'amuun.
geɗal ɓe makko ɓen: 1- Imaamul Haadii (a s), 2- Muusaa, 3- Faatima, 4- Amaamat.
Ko winndinoo ka hurnunndaare makko nden: (Ni'imal Ghaadiru Allaahu) .
Dummunne ngurndan makko ɗan: Duuɓi noogay e jowi.
Dummunne almamaaku makko ngun: ko duuɓi sappo e jeeɗiɗi.
lamɓe jamaanu makko ngun: Lannoode laamu Al Amiinu, Al Ma'amuun, Al Mu'utasam.
Taariika sahindineede mo: ko ka lannoode sabbordu donkin hitaande 220 fergu.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Baghdaad.
Ko wonunoo sabu o sahindineede: Wara ko'o waɗanaaɗo tooke e nder jamaanu lontinooɗo Abbaasi yankooɓe ɓen wi'eteeɗo Mu'utasim.
Nokkuure ka'o belnaa ɗon: Ko ka berɗe Ghuraysi yankooɓe ɓen ka nder Saare AL Kaazimiyya takko soro makko Al Kaazim (a s) .
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende: Bihaarul Anwaar, suutannde 46, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo
fii imaamu Alii Al Haadii (a s)
Innde makko nden e dammbe makko ɗen ko: ko Alii geɗal Muhammadu geɗal Alii geɗal Muusaa geɗal Jaafar geɗal Muhammadu geɗal Alii geɗal AlHusaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Yumma makko ko: Taaraajo wi'etenooɗo Samaanat, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Yettoore makko nden: Abul Hasan e Abul Hasan Saalis.
Jammooje makko ɗen: Alhaadii, Al Mutawakkil, AL Fattaah, A-naghiy, Al Murtadaa, Annajiib, Al Aalim, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko nden: Ko ?annde sappo e jowi donkin hitaande 212 fergu o da?aa, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
sonnaaɓe makko ɓen: Ko e nder hoɗo wi'etee ngo (Saryaa), hingo woɗɗiri Madiina Munawwara Maylu tati.
Sonnaaɓe makko ɓen: Ko taaraajo wi'etenooɗo suusaan, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Geɗal ɓe makko ɓen: ko imaamu Askarii (a s) AlHusaynu, Muhammadu, Jaafar, Aa'isatu.
ko winndinoo ka hurunndaare makko kon: (Hunnugol ahadiiji ɗin ko jeyaa ɗun e njikkuuji jiyaaɗo on).
Dummunne ngurndan makko ɗan: Ko duuɓi cappanɗe nay e ɗiɗi.
Dumunne almamaaku makko ngun: Ko duuɓi cappanɗe tati e tati.
Lamɓe jamaanu makko ɓen: Ko ka lanndoode laamu Ma'amuun, Al Mu'utasim, Al Waasigh, Al Mutawakkil.
Taariika sahinndineede mo: ko ?annde tati rajab hitaande 254 fergo o sahinndinaa.
nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: Ko Saamoraa.
ko woni sabu o sahinndineede: o wara ko'o waɗanaaɗo tooke e nder jamaanu lontinooɗo Abbaasi yankooɓe ɓen Al Mutawakkil.
nokkuure ka'o belnaa ɗon: Ko Saamoraa (Iraak).
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende: Bihaarul Anwaar, suutannde 46, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Innde makko nden e dammbe makko ɗen ko: Ko Al Hasan geɗal Alii geɗal Muusaa geɗal Jaafar geɗal Muhammad geɗal Alii geɗal Al Husaynu geɗal Alii geɗal Abii Taalib (s a).
Yumma makko ko: Taaraajo wi'etenooɗo suusan, wi'aama kadi goɗun go'o.
Yettoore makko nden: Abuu Muhammadu.
Jammooje makko ɗen: Al Askarii, Asiraaj, Al Khaalis, A-Saamit, A-Taghiy, e ko wonaa ɗun.
Taariika da?eede makko nden: ko ?annde jeetati paran hitaande 232 Fergu, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o da?aa ɗon
sonnaaɓe makko ɓen: ko taaraajo wi'etenooɗo Narjis.
geɗal ɓe makko ɓen: ko geɗal gooto o mari ko on woni imaamu Mahdii (yo Allaahu seniiɗo on yaccin fee?ugol mo ngol)
ko winndinoo ka hurunndaare makko kon: (Subhaana Man lahuu Mahgaaliidu Samaawaati wal ard) wi'aama ko wonaa ɗun
Dummunne ngurndan makko ɗan: ko duuɓi 28.
Dumunne almamaaku makko ngun: ko duuɓi jeego'o.
Lamɓe jamaanu makko ɓen: Ko Mutawakkil, Al Muntasir, Al Musta'iin, Al Mu'utaz, Al Muhtadii, Al Mu'utamad (jeyaaɓe e lontinooɓe ɓen ka Abbaasi yankooɓe ɓen).
Taariika sahinndineede mo: Ko ?annde 8 Paran hitaande 260 fergu o sahinndinaa, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Nokkuure ka'o sahinndinaa ɗon: ko Saamoraa.
Ko woni sabu o sahinndineede: o wara ko'o waɗanaaɗo tooke e nder jamaanu lontinooɗo wi'eteeɗo Mu'utamad Al Abbaasii.
Nokkuure ka'o belnaa ɗon: ko ka nder suudu makko e nder saare wi'eteende Saamoraa (Iraak).
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende: Bihaarul Anwaar, suutannde 46, wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.
Firo
fii imaamu Mahdii habbaaɗo fee?ugol on.
Innde makko nden e dammbe makko ɗen ko: Ko Muhammadu geɗal Al Hasan geɗal Alii geɗal Muhammadu, geɗal Alii geɗal Muusaa geɗal Jaafar geɗal Muhammadu geɗal Alii geɗal Al Husaynu geɗal Alii geɗal Alii geɗal Abii Taalib (a s).
Yumma makko ko: ko taaraajo wi'etenooɗo Narjis, wi'aama kadi ko wonaa ɗun.
Yettoore makko nden: ko Abul GHaasim
Jammooje makko ɗen: Ko Al Mahdii, AL Muntazar, Saahibu Zamaan, Al Hujja, Al Ghaa'im, Waliyyul Asri, Asaahibu, e ko wonaa ɗun
Taariika da?eede makko nden: Ko ?annde sappo e jowi sabbordu suumayee hitaande 255 Fergu o da?aa e nder jamaanu lontinooɗo abbaasi yankooɓe ɓen wi'etenooɗo Al Mu'utamadul Abbaasii:
Nokkuure ka'o da?aa ɗon: ko Saamoraa
dummunne ngurndan makko ɗan: Himo wuuri ko'o suuɗiiɗo yimɓe ɓen yi'ataa mo o yaltoyay ka nder waghtannde aduna e muyɗe Allaahu seniiɗo on, hiɗen torii Allaahu seniiɗo on yo'o yaccin fee?ugol mo ngol fii yo'o hebbin leydi ndin nunɗal e peewal.
Dumunne almamaaku makko ngun: ko dummunne juutuɗe duumotooɗe ɓaawo himo wuuri.
Wirnagol makko ngol: Himo mari wirnanɗe ɗiɗi: 1-Wirnannde ɓurunde fanɗude hari dummunne mayre on ko duuɓi cappanɗe jeeɗiɗi e nay, ko ɗun fuɗɗii ko'e hitaande 260 fergu haa hitaande 329 Fergu, 2- Wirnannde mawnde nden ko nde fuɗɗii ko hitaande 329 fergu ɓaawo feƴƴingol safiiru makko sakkitiiɗo on.
safiiruuɓe makko ɓen: Himo mari hikkinooɓe e makko nayo hari ko'e juuɗe ɓen yimɓe ɓen ƴettaynoo ?aawooje ɗen e nder dummune wirnannde ɓurunde fanɗude nden, ko woni ɓen ko: 1-Usmaani geɗal Sa'iid, 2-Muhammadu geɗal Usmaan, 3- Alhusaynu geɗal Ruuh, 4- Alii geɗal Muhammadu Samrii.
Alaamaaji fee?ugol mo: en waawataa ɗi mooɓɓude ɗoo, kono yewten fii nay e majji: 1-Ko yaltugol Sifyaanii, 2- Warugol hasanii, 3- ko yi'ugol raayaaji ɓaleeji iwruɗi Khurasaan, 4- Yaltugol yamaanii.
Si tawii hiɗa faalaa ɓeydaade faamu hiɗa waawi rewtaade deftere wi'eteende: Bihaarul Anwaar, suutannde, 47 wonuɗe ka nokkuure amen internet ka nder defte hadiise.