زماني كه قرآن نازل شد، عرب ها داراي خط كوفي بودند و خط كوفي داراي اِعراب نبود. اعراب موجود در قرآن از كجا آمده است؟

پاسخ:

در زمان پيامبر(ص) عرب ها با دو نوع خط آشنا بودند، يكي خط نبطي بود كه بعد به خط نسخ تبديل شد و ديگري خط سرياني بود كه با گذشت زمان به خط كوفي تغيير شكل داد.(1) قرآن در زمان آن حضرت با يكي از دو خط مذكور نوشته مي شد. در آغاز اين نوشته ها از هر گونه نشانه هاي مشخص كننده مانند نقطه و اعراب عاري بود. عرب ها در آن عصر با بهره مندي از قريحه و ذوق خاص و توانايي بالايي از حافظه آن را درست قرائت مي كردند.(2) امّا آن گاه كه فتوحات اسلامي گسترش يافت و قرآن در بين اقوام و ملل ديگري رواج پيدا كرد، تازه مسلمانان نمي توانستند به خوبي قرآن را تلاوت نمايند. مسلمانان در پي چاره برآمدند. نخست به دستور امام علي(ع) ابوالاسود دُؤَلي براي اعراب گذاري قرآن و سپس دو تن ازشاگردان ابوالاسود به نام هاي يحيي بن يعمر عدواني و نصر بن عاصم ليثي به نقطه گذاري حروف متشابه قرآن اقدام نمودند و كم كم خط عربي بي نقطه به خط عربي نقطه دار تحول يافت.(3)

پي نوشت ها:

1. محمود راميار، تاريخ قرآن، ص 489؛ محمد هادي معرفت، تاريخ قرآن، ص 116.
2. تاريخ قرآن، سيد محمد باقر حجتي، ص 464.
3. همان، ص 464 ـ 469.