در خصوص آيه 175 آل‌عمران‌، "إِنَّمَا ذَ َلِكُم‌ُ الشَّيْطَـَن‌..." توضیح دهید.

پاسخ:

آيه شريفه فوق مي‌فرمايد: "إِنَّمَا ذَ َلِكُم‌ُ الشَّيْطَـَن‌ُ يُخَوِّف‌ُ أَوْلِيَآءَه‌؛(آل عمران‌،175)اين فقط شيطان است كه پيروان خود را (با سخنان بي اساس‌) مي‌ترساند".

شأن نزول آيه اين است كه در غزوه حمرأ الاسد عده‌اي‌، مسلمانان را از قدرت لشكر قريش مي‌ترساندند تا روحيّه آن‌ها را تضعيف كنند بنابراين آيه مي‌فرمايد: اين عمل شيطاني براي ترساندن دوستان شيطان صورت گرفته كه مؤمنين راستين هيچ گاه تحت تأثير اين شايعات و وسوسه‌ها قرار نمي‌گيرند.(آيت اللّه مكارم شيرازي‌، تفسير نمونه‌، ج 3، ص 178، دارالكتب الاسلاميه‌.)

بر اين اساس شيطان در ميان لشكر اسلام نيز اوليايي داشته كه به طور مسلّم به منافقين مي‌توان اشاره نمود، و براي از بين بردن لشكر اسلام‌، اولياي خود را از ميان لشكر اسلام مي‌ترساند تا جبهه را رها كرده و مؤمنين را تضعيف نمايند. و در نتيجه لشكر اسلام شكست بخورد و اين نيز يك كار شيطنت‌آميز محسوب مي‌شود امّا اولياي شيطان كه در جبهه مقابل و در لشكر كفر قرار داشته‌اند را علي القاعده بايد تشجيع نمايد.

بنابراين منظور از شيطان در اين آيه‌، انسان است و اين آيه از آياتي است كه شيطان را بر انسان اطلاق نموده است‌.(الميزان‌، علامه طباطبايي‌؛، ج 4، ص 55، جامعه مدرسين‌.) و علّت اين‌كه به برخي از انسان‌ها شيطان اطلاق شده اين است كه آن‌ها عمل شيطان معروف را انجام مي‌دهند زيرا در قرآن و اخبار، معمولاً هر عمل زشت و خلافي‌، عمل شيطاني ناميده شده است يا اين‌كه خود، شيطان انسي‌اند.(تفسير نمونه‌، آيت‌الله مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 3، ص 178 و 179، دارالكتب الاسلاميه‌.)