الف‌) با توجه به آيه 28 سوره فجر "ارْجِعِي‌َّ إِلَي‌َ رَبِّكِ رَاضِيَه‌ً مَّرْضِيَّه‌"، تفسير آن را بيان فرماييد؟ ب‌) ضمير مؤنث در "ربّك" چه مفهومي دارد؟

پاسخ:

منظور از بازگشت در جمله "ارجعي‌..."، بازگشت معنوي و روحاني به سوي خداوند متعال و قرار گرفتن در جوار قرب او است‌.

هرچند تعبير آيه فوق‌، مطلق است و شامل بازگشت به سوي پروردگار از لحظه جان دادن و قيامت است‌، ولي سياق آيات مربوط به قيامت است‌.

تعبير به "راضيه‌" به خاطر آن است كه تمام وعده‌هاي پاداش الهي را پيش از تصورش‌، قرين واقعيت مي‌بيند و آن‌چنان فضل و رحمت خدا شامل حال او مي‌گردد كه يكپارچه رضا و خشنودي مي‌شود. تعبير به "مرضيه‌"، نيز به اين خاطر است كه مورد قبول و رضاي دوست واقع شده است‌.

چنين بنده‌اي‌، با چنان اوصافي كه درآيات قبل آمده‌، با رسيدن به مقام رضا و تسليم كامل‌، حقيقت عبوديت را كه گذشتن ازهمه چيز است‌، دريافته و در مسير بندگان خاص خدا گام نهاده و مسلماً جايي جز بهشت براي او نيست‌. ب‌) ضمير مؤنث به "نفس‌" كه مونث است برمي‌گردد.(ر. ك‌: تفسير نمونه آيت‌الله مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 26، ص 477، دارالكتب الاسلاميه ، تفسيرالميزان‌، علامه طباطبايي‌؛، ترجمه سيدمحمدباقر موسوي همداني‌، ص 668، نشر بنياد علمي و فكري علامه طباطبايي‌.)