بعد از حضرت عيسي و پيش از حضرت محمد(ص) چه كسي هادي بوده است؟ چون در قرآن كريم آمده است" لكل قوم هاد"

پاسخ:

با تشكر از اين كه پرسش‏هاي ارزنده خود را با ما مطرح ساختيد نامه متضمن چند سؤال است:

يكم - فاصله بعد از حضرت عيسي(ع) تا ظهور حضرت محمد(ص) ششصد سال بوده است قرآن مي‏فرمايد: "يا اهل الكتاب قد جاءكم رسولنا يبيّن لكم علي فترةٍ من الرّسل؛(1) اي اهل كتاب رسول - با فترت و فاصله‏اي از رسولان - به سوي شما آمد تا حقايق را براي شما بيان نمايد از اين ايه روشن مي‏شود اين فاصله اختصاص به افول حضرت عيسي ندارد بلكه هم زمان و بعد از حضرت مسيح پيامبران و رسولان ديگري بوده اندكه حواريون و اوصياي حضرت عيسي(ع) هم جزو هاديان است كه قبل از ظهور حضرت محمد(ص) بوده‏اند ولي در يك برهه كوتاهي هيچ كدام از آن‏ها باقي نمانده بودند كه حضرت محمد(ص) مبعوث برسالت شده به عنوان نمونه حضرت يحيي و ذكريا معاصر حضرت عيسي بودند. جرجيس پيامبر به نقل روضة الصفا از شاگردان حواريون حضرت عيسي بوده و در شهر فلسطين مقيم بوده است. در انجيل متي و لوفا جمعي از حواريون را آورده است مانند پطرس، اندرياس، يعقوب، يوحنا، يعقوب بن جلفا، شمعون يهودا برادر يعقوب و يهوداي اسخر يوطي كه اين‏ها و ده‏ها پيامبر ديگر هاديان مردم بوده‏اند. بعضي مردم را به دين عيسي و برخي به آئين ابراهيم خليل دعوت مي‏كرده‏اند.

امام علي(ع) در نهج البلاغه مي‏فرمايد: هرگز زمين از حجت الهي خالي نيست خواه پنهان باشند و يا آشكار.(2)

 حضرت ابراهيم پس از اتمام كلمات به امامت رسيد و اين نشان دهنده اين است كه همه پيامبران امام نبوده‏اند بعضي به امامت رسيده‏اند؟

پاسخ: صحيح است همه انبيا امام نبوده‏اند در خصوص حضرت ابراهيم كه از پيامبران اولوالعزم است قرآن كريم در سوره بقره آيه 124 مي‏فرمايد: پس از اتمام امتحانات الهي به مقام امامت رسيد كه طبيعتاً امامت فوق نبوت است. امام صادق(ع) در تفسير آيه مي‏فرمايد: "خداي متعال حضرت ابراهيم(ع) را قبل از آنكه پيامبر قرار دهد به مقام عبوديت رسانيد. پس از طي عبوديت رسول شد سپس به مقام خليل بودن رسيد پس از خلت و گذرانيدن ازمون‏هاي سخت به امامت رسيد".(3)

فخر رازي در تفسير كبيرش از قاضي لاقلاني از عالمان اله سنت نقل مي‏كند: كه امتحان حضرت ابراهيم قبل از رسيدن به مقام امامت بود و همين امر سبب تحقق امامت او شد.(4)

بنابراين اكثريت قريب به اتفاق پيامبران به مقام امامت نرسيده بودند لذا مأمور تشكيل حكومت اسلامي نشدند حتي يكي از پيامبران بني اسرائيل موسوم به اشموئيل طالوت را به عنوان فرمانده جنگ و زمامدار معرفي كرد معلوم مي‏شود كه خودش مأمور به اجراي احكام نبود و داوود پيامبر هم قبل از نبوّت زير نظر طالوت بود كه جالوت را به قتل رسانيد. در قرآن كريم مي‏فرمايد: "انّ اللَّه اصطفاه عليكم و راده بسطةً في العلم و الجسم واللَّه يؤتي ملكه من يشاء". خداوند طالوت را براي شما برگزيد و قدرت علمي و جسمي به وي داد و به هر كس كه بخواهد ملك و قدرت مي‏بخشد. البته پادشاهي با امامت از نظر مقام و كرامت فرق دارد يعني نبوت از اين نوع حاكميت بالاتر است در هر صورت امام معصوم مأمور تشكيل حكومت و مجري احكام از پيامبر بالاتر است.

پي نوشت‏ها:

1. سوره مائده، آيه 19.
2. نهج البلاغه، كلمات قصار 147.
3. اصول كافي، ج 1، ص 133.
4. تفسير كبير، ج 4، ص 42.