قرائت زنان در اوايل اسلام چگونه بوده است‌؟ آيا قرائت قرآن از همان اوايل‌، به گونه "تحقيق از سوي زنان‌" حرام شده است‌، با توجه به اين كه قرآن هر چه زيباتر قرائت شود، تأثيرش بيش‌تر است .

پاسخ:

"تحقيق‌" هم اصطلاحي در علم صوت و لحن قرآن و هم اصطلاحي در تجويد است‌. اگر مقصود شما اصطلاح در صوت و لحن است ـ كه نوعي قرائت از نظر سرعت بوده و كندترين نوع آن است ـ كسي آن را بر زنان حرام نكرده است‌، مگر آن كه عنوان حرامي بر آن منطبق شود كه توضيح آن خواهد آمد.(زينه القرآن‌، ناصر زارعي‌، ص 99، نشر كتاب نيستان‌.)

مقصود از تحقيق در علم تجويد را چنين نوشته‌اند: "تحقيق‌، يعني رسيدگي و اطلاع يافتن بر حقيقت چيزي و در اصطلاح تجويد، ادا كردن حق‌ّ حرف است از مخرج مربوط، با رعايت صفات آن‌، مانند: لفظ "همزه‌" از مخرج خود با رعايت صفات جهر، شدّت‌، نبر و... به عبارت ديگر چون بعضي حروف در مخرج متحد هستند ودر صفت از يكديگر ممتاز مي‌شوند ـ مانند تأ و طأ ـ و يا در صفت با هم مشترك هستند و از جهت مخرج از يك‌ديگر متمايز مي‌شوند ـ مانند تأ و كاف‌، جيم و دال‌، ميم و نون ـ بنابراين‌، بايد حق‌ّ هر يك از حروف و صفات مربوط به آن را ادا نمود تا خللي در قرائت حاصل نشود.(سرّ البيان في علم القرآن‌، حسن بيگلري‌، ص 212، نشر كتابخانه سنايي‌.)

امّا اگر مقصود شما از "تلاوت تحقيق‌" معنايي است كه توضيح آن گذشت‌، بايد بگوييم رعايت بخشي از آن در نماز ـ مانند حروفي كه در صفت بايد از يك ديگر جدا شوند مانند تأ و طأ ـ واجب است و فرقي بين صدر اسلام و امروز، و بين زن و مرد وجود ندارد، امّا بخشي از آن كه رعايت آن از محسّنات قرائت محسوب مي‌شود، به خودي خود براي زنان نيز نيكو مي‌باشد؛ هم چنين از جهت‌هاي ديگر.

در شيوه قرائت قرآن‌، بين زن ومرد تفاوتي وجود ندارد، پس اگر قرآن به گونه‌اي خوانده شود كه "غنا" محسوب گردد حرام است‌، و فرقي نمي‌كند كه تلاوت كننده‌، زن باشد يا مرد و يا اين كه نام تلاوت‌، "تحقيق‌" يا چيز ديگر باشد؛ تنها آن چه درباره زن آمده‌، رسيدن صداي او به گوش نامحرم و يا ترس از ايجاد انحراف و فساد و مانند اين‌ها است كه بانوان بايد اين جهت‌ها را ملاحظه كنند واز قرائتي كه به گونه‌اي ممكن است موجب گناه نامحرمان را فراهم كند، بپرهيزند؛ نتيجه آن كه هر چند زيباتر قرائت شدن قرآن‌، خوب است‌، به شرطي كه باعث گناه و انحراف نگردد، حتّي براي مردان نيز اين شرط وجود دارد، يعني زيبا قرائت كردن آنان تا اندازه‌اي است كه به مرحله "غنا" نرسد، و اين مسئله درباره خانم‌ها حساس‌تر است‌؛ خداوند متعال به بانوان با ايمان درباره اهميّت تأثير صداي آنان بر نامحرمان چنين مي‌فرمايد: "فَلاَ  تَخْضَعْن‌َ بِالْقَوْل‌ِ فَيَطْمَع‌َ الَّذِي فِي قَلْبِه‌ِي مَرَض‌ٌ وَ قُلْن‌َ قَوْلاً  مَّعْرُوفًا ؛(احزاب‌،32) پس به گونه‌اي هوس‌انگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد.