مقصود حضرت موسي(ع) از سواء السبيل كه فرمود عسي ربي ان يهديني سواء السبيل چيست ؟

پاسخ:

از مدين تا مصر هشتاد روز راه است و شعيب بر مدين تسلط داشت. موسي(ع) از مصر تا مدين را نمي‏دانست بههمين دليل توكل بر خدا نمود و با حسن ظني كه نسبت به راه داشت حركت كرد. از خدا خواست تا او را به راه ميان‏بُر ويا راه راست كه به مدين منتهي گردد هدايت كند، بنابر روايتي موسي راهي را كه انتخاب نمود راه ميانه و مستقيم بود وبه مقصد رسيد. البته احتمال اينكه سواءالسبيل اشاره به راست باشد نيز وجود دارد. در تفسير جوامع الجامع از ابنعباس نقل شده است كه موسي از مصر بيرون آمد در حالي كه راه بهتر را نمي‏دانست. اين شد كه با توكل به خدا راهميانه كه راه مستقيم بود را انتخاب كرد. داستان او چنين است كه:

وقتي حضرت موسي مصر را ترك كرد و به سوي مدين به راه افتاد، نزديك مدين جوي و يا چاهي بود كه مردم از آنسيراب مي‏گشتند و براي خانه‏ها و حَشَم خود آب برمي‏داشتند. ديد كه همه مردم از آن‏جا بدون رعايت آب برمي‏دارند، و دوزن نيز آنجا ايستاده‏اند امّا مردم اجازه آب برداشتن به آنان نمي‏دهند. حضرت موسي جلو آمد و گفت: چرا شماگوسفندان خود را آب نمي‏دهيد؟ گفتند: هر روز ما صبر مي‏كنيم تا مردها آب برداشته و گوسفندانشان را آب دهند،آنگاه ما وارد مي‏شويم. و چون ما پدر پيري درخانه داريم كه انسان بزرگواريست، نمي‏خواهيم مشكلي ايجادشود.

موسي وارد عمل شد و پس از سيراب كردن گوسفندان، آن روز آنان زودتر به منزل رسيدند. شعيب يكي ازدخترانش را در پي موسي فرستاد و از او خواست تا به منزل شعيب برود، و از او اجرت آب دادن را بگيرد. موسي بهنزد شعيب آمد و پس از جويا شدن حالش، داستان خود را براي حضرت شعيب نقل كرد. حضرت شعيب فرمود: ازجماعت و گروه ستمكاران نهراس كه نجات يافتي. يكي از دختران شعيب به پدرش گفت: پدر! او در خانه ما بماند تابراي ما كار كند، چرا كه او توانا و امين است. حضرت شعيب صلاح را در به نكاح درآوردن يكي از دخترانش برايحضرت موسي دانست، و هشت سال كار كردن در خانه‏اش را شرط قرار داد. حضرت موسي نيز پذيرفت. چون موسيمدت را به پايان رساند با اهل خود از حضرت شعيب خداحافظي كرد و رفت. و چون به نزديك كوه طور رسيدهمسرش را درد زايمان فرا گرفت. او براي يافتن آتش به طرف كوه طور رفت ولي در آنجا نور يافت. سپس ندايي شنيدكه يا موسي   انّي اَنا اللّه‏  . اين مختصري بود از داستان حضرت موسي و دختران شعيب و وحي به او.