پاسخ:
قبل از پرداخت به موضوع پرسش فوق، ياد آور مي شويم: آيه 35 نور از مهمترين آياتي است كه فهم آن، منوط به شناخت كامل يكايك كلمات و آنگاه تركيب مفاهيم و جملات آيه است؛ چندان كه بدون چنين شناختي دست يافتن به مقصد و تفسير ايه، مشكل مي نمايد. از اين رو توصيه مي شود به منابعي كه در پايان پاسخ يادآور مي شويم مراجعه گردد.
الف) مشكوه چيست؟
اين واژه در فرهنگ لغت عبارت است از: روزنه و محل كوچكي كه در ديوار ايجاد مي كردند و چراغ هاي قديمي را براي محفوظ ماندن از وزش باد در آن مي نهادند. به تدريج اين كلمه به محفظه هاي شيشه اي كه به صورت مكعب مستطيل مي ساختند و دري داشت و در بالايش روزنه اي براي خروج هوا بود و چراغ را در آن محفظه مي نهادند، اطلاق گرديد. در اينجا نيز فايده محفظه آن است كه چراغ را در مقابل باد حفظ كرده و همچنين نور چراغ را متمركز و منعكس مي نمايد (جهت آگاهي بيشتر از تفسير آيات و مفاهيم واژگان ر.ك: تفسير نمونه، ج 3، ص 476).
ب) مشكوه كيست؟
چون كلمات قرآن داراي تأويل (مفهوم باطني) است؛ لذا در روايات نيز به ابعاد مختلف تأويل و بطن واژه «مشكوه» پرداخته شده:
مشكوه، قلب حضرت محمد(صلي الله عليه و آله) و صدر و سينه آن حضرت است (تفسير نورالثقلين، ج 3، ص 603 - 605)
مشكوه، نور علم است در صدر و سينه حضرت محمد(صلي الله عليه وآله) (همان، ص 604، حديث 174)
مشكوه، حضرت فاطمه زهرا(سلام الله عليها) است.
توضيح: در اين روايت كه در واقع جوهره و جامع روايات فوق است به حقايق والايي پرداخته شده؛ چه اين كه مصداق و تفسير آيه نور در وجود معصومين(عليهم السلام) تطبيق و تعبير يافته و در ادامه چنين آمده است: «منظور از المصباح، حضرت امام حسن است؛ و زجاجه، امام حسين مي باشد )و در برخي روايات ديگر از «زجاجه» به حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) و صدر آن حضرت تعبير شده» (همان)(، كوكب دري، حضرت فاطمه است كه چونان ستاره اي درخشان و گهري ناب در بين زنان دنيا تابناك اند؛ شجره مباركه، حضرت ابراهيم است؛ نور علي نور، امامي است كه پس از امامي ديگر مي آيد و...» (همان، حديث 169)