مفهوم آيه 15 سوره مبارکه مريم چيست‌؟

پاسخ:

"وَ سَلَـَم‌ٌ عَلَيْه‌ِ يَوْم‌َ وُلِدَ وَ يَوْم‌َ يَمُوت‌ُ وَ يَوْم‌َ يُبْعَث‌ُ حَيًّا ؛(مريم‌،15) و درود بر او (يحيي‌) روزي كه زاده شد و روزي كه مي‌ميرد و روزي كه زنده برانگيخته مي‌شود."

آيه ياد شده‌، درود مخصوص خداوند به حضرت يحيي ‌ع است‌. چنين تعبيري در آيه 33 سوره "مريم‌" نيز، درباره حضرت عيسي‌(ع) آمده است‌؛ منتها درباره حضرت يحيي امتياز خاصي دارد؛ چرا كه گوينده اين سخن خدا است‌؛ در حالي كه در مورد مسيح‌، گوينده خود او است‌.

"سلام‌"، از "سلّم‌" به معناي سلامت و كنار بودن از آفات ظاهري و باطني است‌. سلام‌، گاهي خارجي است‌، مانند: "يَـَنَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَـَمًا عَلَي‌ََّ إِبْرَ َهِيم‌َ "(انبيأ،69) و گاه گفتاري مي‌باشد، مقصود از سلام گفتاري در اسلام‌، دعا و درخواست سلامت از خداوند به شخص است‌، و چنانچه اين سلام از ناحيه خداوند باشد ـ مانند اين آيه و آيات ديگري كه خداوند به پيامبرانش سلام فرستاده ـ اثر خارجي و واقعي خواهد داشت و فرد مشمول سلام‌، در امنيت و سلامت به سر خواهد برد.(ر.ك‌: قاموس قرآن‌، سيد علي اكبر قرشي‌، مدخل "سلم‌".)

در آيه 15 سوره مريم‌، خداوند در سه جاي سخت‌، مهم و هراس‌ناك‌، وعده امنيت و سلامت به حضرت داده است‌:

1. روز گام نهادن به دنيا؛ (يوم ولد) سلامتي انسان در اين دنيا به آن است كه از سير سعادت منحرف نشود.

2. روز مرگ و انتقال به جهان برزخ‌؛ (يوم يموت‌)

3. روز بعث و حشر؛ (يوم يبعث حيا)(تفسير الميزان‌، علامه طباطبايي‌، ج 14، ص 21، جامعه مدرسين‌.)

در روايتي‌، حضرت امام رضا7 به خوبي آيه ياد شده را توضيح مي‌دهند: "وحشتناك‌ترين دوران زندگي انسان سه مرحله است‌، آن روز كه متولد مي‌شود و چشمش به دنيا مي‌افتد، و آن روز كه مي‌ميرد و آخرت و اهل آن را مي‌بيند و آن روز كه برانگيخته مي‌شود و احكام و قوانيني را مي‌بيند كه در اين جهان حكم فرما نبود، خداوند سلامت را در اين سه مرحله شامل حال يحيي كرد و او را در برابر وحشت‌ها امنيت و آرامش داد و فرمود: و سلام عليه‌(بحارالانوار، ج 6، ص 158، مؤسسه الوفأ.) به اميد آن كه ما نيز با لطف خداوند اين سه مرحله حساس و بحراني را به سلامت پشت سر بگذاريم‌.