منظور از جمله (هيزمهاي جهنم را صخره ها و انسانها تشكيل مي دهند) در قرآن چيست ؟

پاسخ:

در چند آيه از قرآن كريم از جمله آيه 24 سوره بقره انسان و سنگ به عنوان آتش‏گيره و هيزم جهنم ذكر شده‏اند.

منظور از انسان‏هايي كه سبب شعله‏ور شدن آتش جهنم مي‏باشند بنا به آنچه مرحوم علامه طباطبايي در تفسير الميزان فرموده‏اند: همان كافرانند كه با جهنمي كه از اعمال خودشان افروخته‏اند سبب شعله‏ور شدن آتش جهنم مي‏شوند. همان‏گونه كه بهشت تجسم اعمال مؤمناناست. جهنم و آتش آن نيز تجسم همان اعمال بد كافران است. پس در حقيقت جهنميان خودشان سبب شعله‏ور شدن آتش جهنمند و به آتشي كه خودشان از اعمال خودشان افروخته‏اند و از نفس خودشان سرچشمه مي‏گيرد عذاب مي‏شوند.

برخي از مفسران همان بدن‏هاي كافران را آتش گيره جهنم دانسته‏اند.

براي سنگ هم دو تفسير شده است. برخي آن را بت‏هاي سنگي دانسته‏اند كه كفار آن را مي‏پرستيدند. مؤيد اين تفسير آيه 98 سوره انبيا است كه خداوند خطاب به كفار مي‏فرمايد:   انكم و ما تعبدون من دون الله حصب جهنم...شما و آنچه غيرخدا مي‏پرستيد هيزم جهنم خواهيد بود...».

و برخي از مفسران منظور از سنگ را سنگ كبريت دانسته‏اند كه سبب شعله‏ور شدن آتش مي‏شود، (الميزان، ج 1، ص 89 - مجمع‏البيان، ج 1، ص 159).