منظور از ملكوت آسمان ها و زمين كه خداوند به حضرت ابراهيم‌نماياند چيست‌؟

پاسخ:

قرآن كريم‌، مي‌فرمايد:

"وكَذَلِكَ نُري اِبرَهيم‌َ مَلَكوت‌َ السَّمـَوَت‌ِ والاَرض‌ِ ولِيَكون‌َ مِن‌َ الموقِنين‌؛ (انعام‌، 75) اين چنين ملكوت آسمان‌ها و زمين را به ابراهيم نشان داديم‌، تا اهل يقين گردد." مراد از "ملكوت‌" باطن و حقيقت آسمان ها و زمين است‌، كه خداوند آن را به حضرت ابراهيم‌نشان داد.

انسان‌، در نگاه ملكوتي‌، (بر خلاف نگاه ظاهري‌،) وقتي به موجودات‌، آسمان‌ها و زمين مي‌نگرد، مشاهده مي‌كند هيچ چيز روي پاي خود و مستقل نيست‌، بلكه حقيقت همه مخلوقات وابستگي به خداوند متعال است‌. مثلاً اگر كسي در شب به خياباني بنگرد، نورهايي كه خيابان و مغازه‌ها و... را روشن كرده است‌، با دو نگاه خواهد بود:

1. نور هر چراغي را كه محدوده‌اي را روشن كرده است‌، از همان چراغ ببيند؛ اين نگاه‌، نگاه ظاهري‌؛

2. اگر همه نورها را متصل به منبع نور و نيروگاه برق ببيند، بلكه اصل نور چراغ ها را چيزي جز ربط به نيروگاه نبيند، اين نگاه نگاه عميق و واقعي است و اگر با اين ديدگاه به آسمان و زمين بنگرد نگاه او "نگاه ملكوتي‌" است‌.(ر.ك‌: تفسير نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 7، ص 38، دارالكتب الاسلاميه ، الميزان‌، علامه طباطبايي‌؛، ج 8، ص 348، نشر اسلامي‌.)