آيه 159 سوره بقره را "كتمان‌" و آيه 282 همان سوره را "تداين‌" و... ناميد؛ لطفاً شأن نزول اين آيات را بيان كنيد و بفرماييد آيا آيه "تثليث‌" نيز داريم‌؟

پاسخ:

برخي از آيات در صدر اسلام (مانند آيه الكرسي‌) و برخي را در سال‌ها و قرن‌هاي بعد (مانند آيه متعه نسأ،24) به عنوان هايي نامبردار شده است‌. شمار اين آيات به بيش از 120 رسيده است‌.(ر.ك‌: فرهنگ فقه‌، زير نظر آيت الله سيدمحمود هاشمي شاهرودي‌، ج 1، ص 161 ـ 198، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامي بر مذهب اهل بيت‌:، چ اول‌، قم‌، 1382 ش‌.)

از آيه كتمان "حرمت كتمان علم و شهادت و ترك امر به معروف و نهي از منكر با تحقق شرايط آن‌، وجوب صدور حكم بر حاكم شرع در مقام مرافعه و دعوا و فتوا دادن بر مجتهد جامع الشرايط به هنگام استعلام و سؤال از ايشان و جواز لعن كتمان كننده حق استفاده شده است‌.(همان‌، ص 186 ـ 187.)

سيوطي در اسباب النزول از ابن عباس چنين نقل مي‌كند كه چند نفر از مسلمانان همچون "معاذن بن جبل‌" و "سعد بن معاذ" و "خارجه بن زيد" از دانشمندان يهود پيرامون مطالبي از تورات (كه با ظهور پيامبر(ص) ارتباط داشت‌) پرسش‌هايي كردند و آن‌ها با اين كه مي‌دانستند، واقع را كتمان كردند و توضيحي ندادند؛ لذا آيه مورد بحث نازل شد و (مسؤوليت كتمان حق را به آن‌ها گوشزد كرد).(ر.ك‌: تفسير نمونه‌، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 1، ص 546، چاپ چهلم‌، دار الكتب الاسلاميه‌.) درباره آيه تداين‌، سبب نزول نزول خاصي روايت نشده است‌. ـ در منابع اسلامي‌، از آيه‌اي به نام "تثليث‌" ياد نشده است‌.