پاسخ:
بطور كلي قرآن در دو مرحله بر پيامبر(ص) نازل گرديد. يكي به صورت يك جا و دفعي كه تمام قرآن به صورت اجمالي بر قلب پيامبر(ص) نازل شد كه در ماه مبارك رمضان بود. "شهر رمضان الّذي أُنزل فيه القرءان"(185،بقره) و ديگري نزول تدريجي و تفصيلي، كه طي 23 سال آيات قرآن از ابتدا تا انتها در زمانها و مكانهاي مختلف بر پيامبراكرم‌نازل شد. سوره‌هاي قرآن برخلاف كتاب‌هاي آسماني قبل كه يك باره نازل مي‌شدند، به صورت تدريجي در طول دوران رسالت به اقتضاي پيشرفت نهضت اسلام و نيازهاي عيني جامعه كامل گرديد. كه برخي از حكمت‌هاي آن عبارتند از:
1- اقتضاي قانون تعليم و تربيت و آمادگي مردم؛ قرآن مي‌فرمايد:
"و قرءاناً فَرَّقنَه لتقرأه علي الناس علي‌َ مكث"؛ و قرآني كه آن را بخش بخش نازل كرديم تا آن را با تأني و آرامي بر مردم بخواني (اسرأ،106). با توجه به اينكه قرآن براي هدايت و تعليم و تربيت نازل شده است دست‌يابي به اين اهداف با نزول تدريجي قرآن آسان‌تر است از اين رو خداوند نيز از پيامبر مي‌خواهد قرآن را با تأني بر مردم بخواند
2- پايداري و تقويت روحي و تثبيت قلب پيامبر(ص) قرآن مي‌فرمايد: "و قال الذين كفروا لولا نُزّل عليه القرءان جمله وَحده كذَلك لنثبّت به فؤادك و رتّلنَه ترتيلاً"؛ و كساني كه كافر شدند، گفتند: "چرا قرآن يكجا بر او نازل نشده است؟" اين گونه ما آن را به تدريج نازل كرديم تا قلبت را به وسيله آن استوار گردانيم، و آن را به آرامي (بر تو) خوانديم." (فرقان،32) با توجه به دشواريها و سرسختي‌ها و لجاجت‌هايي كه سر راه پيامبر(ص) در راستاي هدايت مردم به وجود مي‌آمد و كار را بر حضرت دشوار مي‌نمود، نزول دوباره و ارتباط پيوسته با وحي قلب پاك حضرت را تسلي داده و اطمينان خاطر او را فراهم و تقويت روحيه مي‌نمود.
3- اظهار عظمت و حقانيت قرآن: با توجه به اين كه قرآن بر مخاطباني نازل شد كه هم نقّاد و سخن‌سنج و هم متعصب و لجوج بودند؛ با اين همه، عظمت قرآن آن قدر خيره كننده بود كه با هر نزول، دلهاي سخت را نرم و شكوفا مي‌كرد و گاه به مناسبت‌هاي مختلف تحدّي مكرر در همانندسازي قرآن (34،طور) و يا با عرضه معارف بيكران، افشاي رازهاي پنهان و... روز بروز بر عظمت آن مي‌افزود.(ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي؛، ج 2، ص 16، مؤسسه اعلمي للمطبوعات ، علوم قرآن، محمدباقر سعيدي روشن، ص 138 - 146، نشر مؤسسه آموزشي پژوهشي امام‌خميني؛.)
لازم است يادآور شويم دانشمندان معتقد به نزول دفعي چند دسته‌اند: برخي مي‌گويند: همه قرآن يكباره در ماه مبارك رمضان از پيشگاه الهي در لوح محفوظ به "بيت المعمور" در آسمان چهارم نازل شد و عده‌اي مانند علامه طباطبايي مي‌فرمايند: در ابتداي امر حقيقت بسيط و روح كلي قرآن، از لوح محفوظ يكباره بر جان و روان پيامبر اكرم تجلي نمود. بار ديگر همان حقايق پس از تفصيل و پذيرش كامل الفاظ و واژگان در ظرف مدت رسالت نبوي، متناسب با نيازهاي هدايتي امت در جايگاه مناسب بر پيامبر نازل گرديد تا به مردم ابلاغ نمايند. در اين زمينه ايشان به آياتي همچون: (قيامت، 16 - 17)، (طه،114)، (زخرف، 3-4) و... استناد مي‌كنند.(علوم قرآني، سعيدي روشن، ص 140، مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني؛.)