چرا مي‌گويند بين كلمات قرآن كريم‌، آهنگ خاصي وجود دارد، و هيچ كس مانند آن را نمي‌تواند بياورد؟

پاسخ:

قرآن كريم‌، از جنبه‌هاي گوناگون اعجاز دارد. يكي از مهم‌ترين جنبه‌هاي اعجاز قرآن ـ كه اخيراً بيش‌تر مورد توجه دانش‌مندان قرار گرفته ـ نظم آهنگ واژگاني آن است‌. اين جنبه‌، چنان زيبا و شكوه‌مند است كه عرب را ناچار ساخت از همان روز نخست اقرار كنند كه كلام قرآن از توانايي بشر خارج است و تنها مي‌تواند سخن خداوند باشد.

حتماً اشعاري را كه با صدا و موسيقي زيبايي خوانده مي‌شود شنيده‌اي‌. مي‌دانيد كه اين موسيقي را در عبارت‌هاي نثري نمي‌توان اجرا كرد و آن را تنها به صورت دكلمه اجرا مي‌كنند، حتي در شعرها، هر گاه كسي براي چند بار به يك شعر گوش مي‌سپارد، لحن و آهنگ آن براي او تكراري و ملال‌آور مي‌شود.

امّا قرآن كريم‌، با اين كه شعر نيست از چنان آهنگ و ريتم خاصي برخوردار است كه همه را به شگفتي واداشته است‌.

نظم آهنگ واژگان قرآن‌، نغمه‌اي دل‌كش و نوايي دل‌پذير پديد مي‌آورد، نوايي كه احساسات آدمي را بر مي‌انگيزد و دل‌ها را شيفته خود مي‌كند. نواي زيباي قرآن براي هر شنونده‌اي‌، هر چند غير عرب محسوس است‌، چه رسد به اين كه شنونده عرب باشد.

هنگام گوش جان سپردن به آواي قرآن‌، نخستين حالتي كه ذهن‌ها را جلب مي‌كند، نظام بديع و شيواي صوت آن است‌. در اين نظام‌، حركت‌ها و سكون‌هاي واژگان به شكلي آرايش شده كه به هنگام شنيدن‌، آوايي دل‌نشين به گوش مي‌رسد؛ آوايي كه شورانگيز و جان‌افزا است‌. از جهت ديگر حروف "مدّ" و "غُنّه‌" در كلمه‌هاي آن به شكل حساب شده نشسته‌اند، به طوري كه مي‌توانند به پژواك صدا آهنگي ببخشند و به نفس كشيدن قاري كمك كنند تا به سرحد فاصله و آن جايي كه استادان ترتيل به طور قراردادي وضع كرده‌اند برسند و نفسي تازه كنند.(علوم قرآني‌، محمد هادي معرفت‌، ص 380، مؤسسه فرهنگي انتشارات التمهيد.)