چرا در قرآن براي تحدّي با كفار عرب و اهل كتاب آوردن يك سوره خواسته شده نه آوردن يك آيه؟

پاسخ:

«تحدي» به معناي مقابله‏ناپذيري قرآن است، و خداوند، در آيات تحدي، با سه تعبير از مردم خواسته است همانند قرآن بياورند:

1. در آيه   «بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآن    (1) مانند اين قرآن».

2. در آيه   «بِحدِيث مِثْلِهِ    « (2)، گفتاري مانند اين قرآن».

3. در آيه   «فَأْتُوا بِسُوره مِنْ مِثْلِهِِ     (3)، سوره‏اي مانند يك سوره قرآن».

4. در آيه   «فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِه ِ    (4) ده سوره مانند سوره‏هاي قرآن».

  دانشوران از ديرباز در اين كه چه مقدار معجزه است، اختلاف داشته‏اند؛ ولي با توجه به مجموع آيات مي‏توان گفت: از آن جا كه اعجاز قرآن از نظر محتوا و قالب به نظم خاص حاكم بر مجموعه هدفمند و برخوردار از آغاز و انجام مشخص بستگي دارد، كم‏تر از يك مجموعه به هم پيوسته آيات نمي‏تواند موضوع تحدي باشد. بنابراين، در تحدي به سخني مانند قرآن «بِحدِيثٍ مِثْلِه» يا تحدي از قرآن نازل نشده بود تمام قرآن مراد نيست. همچنين مراد از »سوره« در ديگر آيات تحدي، معناي لغوي اين واژه است نه يكي از سوره‏هاي صد و چهارده گانه قرآن. سوره در لغت معنايي چون فقره و پاراگراف دارد.

بنابراين، آنچه قرآن بدان تحدي كرده، بخشي از آيات به هم پيوسته و برخوردار از نظم خاص و آغاز و انجام مشخص است. با اين معيار حتي يك آيه، نظير آيه دين آيه 282 سوره بقره( كه به احكام قرض مي‏پردازد، مي‏تواند مورد تحدي باشد؛ ولي ساير آيات قبل و بعد آن مورد تحدي نيست. (5)

پي نوشت ها:

1. اسرا (17): آيه 88.
2. طور (52): آيه 44.
3. بقره (2): آيه 23.
4. هود (11): آيه 13.
5. قرآن‏شناسي، محمود رجبي، ص 186.