گفته شده هجرت مسلمانان از مكه به حبشه 82 نفر بوده‌اند و مفهوم اين جمله در آيه سوره مائده آمده است‌. آيا ارتباطي ميان تعداد افراد هجرت كننده و شماره آيه وجود دارد؟

پاسخ:

ميان هجرت مسلمانان به حبشه و آيه 82 سوره مائده دو گونه ارتباط ممكن است وجود داشته باشد:

1. ارتباط محتوايي‌؛ يعني شأن نزول آيه در مورد هجرت مسلمانان به حبشه باشد يا آيه به آن واقعه اشاره داشته باشد؛

2. ارتباط عددي‌، يعني ميان تعداد مسلماناني كه هجرت كردند و شماره آيه ارتباط باشد.

در موردنخست آنچه مي‌توان گفت اين است كه بسياري از مفسران گفته‌اند آيات 82 تا 86 سوره مائده درباره نجاشي زمامدار حبشه در عصر پيامبر6 و ياران او نازل شده است و در برخي از روايات اين موضوع به تفصيل بشان شده است‌.( ر.ك‌: تفسير نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 5، ص 50ـ55. )

بنابراين‌، آيات ياد شده‌، جريان هجرت مسلمانان به حبشه را بيان نكرده است‌، بلكه به برخورد نجاشي با مسلمانان مهاجر اشاره دارد.

در مورد دوم‌، به چندنكته بايد توجه نمود:

اولاً: براي ارتباط شماره سوره يا آيه‌اي از قرآن كريم به دليل قطعي يا معتبر نياز است‌، بايد از ارتباطهاي ذوقي در اين مورد، به جدّ پرهيز نمود؛

ثانياً: آيه 82 مائده مربوط به اصل هجرت مسلمانان به حبشه نيست‌، بلكه برخورد نجاشي با مسلمانان مهاجر را بيان مي‌كند؛

ثالثاً: پنج آيه (82 تا 86 مائده‌)  درباره اين موضوع است‌، تنها آيه 82 نيست‌، تا ارتباط ميان تعداد مسلمانان مهاجر و شماره آيه وجود داشته باشد. قايل شدن به چنين ارتباطي ذوقي است و نمي‌توان گفت چون تعداد مسلمانان مهاجر 82 نفر بوده‌، اين موضوع در آيه 82 اشاره شده است‌.