آيا تلاوت قرآن با حضور قلب و خلوص كامل در كنار موسيقي آرام‌، باطل و گناه است‌؟

پاسخ:

يكي از مهم‌ترين جنبه‌هاي اعجاز بياني  قرآن ـ كه اخيراً بيش‌تر مورد توجه دانش‌مندان قرار گرفته ـ نظم آهنگ واژگاني و دروني آن است‌. اين جنبه‌، چنان زيبا و شكوه‌مند است كه عرب‌ها از همان روز نخست اقرار كردند كه كلام قرآن تنها مي‌تواند سخن خداوند باشد زيرا بشر را ياراي آوردن سخني شبيه آن نيست‌.

نظم آهنگ واژگان قرآن‌، نغمه‌اي دل‌كش و نوايي دل‌پذير پديد مي‌آورد; نوايي كه احساسات آدمي را بر مي‌انگيزد و دل‌ها را شيفته خود مي‌كند. نواي زيباي قرآن براي هر شنونده‌اي‌; هر چند غير عرب ملموس است‌، هنگام گوش جان سپردن به آواي قرآن‌، نخستين حالتي كه ذهن‌ها را جلب مي‌كند، نظام بديع و شيواي صوتي آن است‌. در اين نظام‌، حركات و سكنات واژگان به شكلي آرايش شده است كه به هنگام شنيدن‌، آوايي دل‌نشين به گوش مي‌رسد; آوايي كه شوري در دل‌ها مي‌اندازد و نشاطي در حال‌ها مي‌دهد. از جهتي‌، حروف "مَدّ" و "غُنّه‌" در كلمه‌هاي آن به شكلي حساب شده‌، نشسته‌اند كه مي‌توانند به پژواك صدا آهنگي ببخشند و به نفس كشيدن قاري كمك كنند تا به سرحد فاصله و آن جايي كه استادان ترتيل به طور قراردادي وضع كرده‌اند برسد و نفسي تازه كند.

قرآن كريم افزون بر نظم آهنگ واژگاني‌، نظم آهنگ دروني نيز دارد كه دست آورد جلالت تعبير و ابهّت بيان پديد آمده از مغز كلام است‌. اين نظم آهنگ دروني نسيمي روح نواز را به وزيدن وا مي‌دارد و درون آدمي را به خلجان مي‌نشاند.(علوم قرآني‌، آيت اللّه معرفت‌، ص 380، مؤسسه التمهيد.)

غرض آن كه قرآن كريم‌، با داشتن چنين موسيقي و آهنگي‌، نياز به همراهي هيچ موسيقي و آهنگ ديگري را ندارد و قاري و شنوندة قرآن‌، با دريافت آهنگ آن چنان به وجد خواهد آمد كه نيازي به موسيقي‌هاي مصنوعي نخواهد داشت‌; بنابراين‌، شايسته نيست تلاوت قرآن كريم را حتي با موسيقي آرام ـ كه ملاك آن نياز به بررسي دارد ـ همراه كرد.

شايد بتوان زشتي اين كار را از اين حديث حضرت رسول اكرم‌به دست آورد; "انّي اخاف عليكم استخفافاً بالدين‌ِ...و اَن‌ْ تَتّخذوا القرآن مزامير; نگراني من براي شما اين است كه دين را سبك شماريد و قرآن را با ساز و آواز بخوانيد".(ميزان الحكمه‌، ري شهري‌، ترجمه‌: حميد رضا شيخي‌، ج 10، ص 4831، حديث شماره 16547، مؤسسه فرهنگي دارالحديث‌.)