پاسخ:
1. محتواي سوره حمد
اين سوره به دو بخش تقسيم مي‌شود: بخشي از حمد و ثناي خدا سخن مي‌گويد و بخشي از نيازهاي بنده.
2. محتواي سوره بقره
بحث‌هايي پيرامون توحيد و خداشناسي، معاد و زندگي پس از مرگ، اعجاز قرآن، بحث‌هايي درباره يهود و منافقان، تاريخ پيامبران مخصوصاً حضرت ابراهيم(ع) و حضرت موسي(ع)، بحث‌هايي در زمينه احكام مختلف اسلامي از قبيل (نماز، روزه، جهاد، حج، تغيير قبله، ازدواج و طلاق، تجارت، دَيْن، ربا، انفاق، قصاص، تحريم قسمتي از گوشت‌هاي حرام، قمار، شراب و بخشي از احكام وصيّت).
3. محتواي سوره آل‌عِمران
بحث‌هايي در زمينه ايمان و اسلام و استقامت در راه حمايت و گسترش اسلام، مبارزه منطقي با يهود و مسيحيت و مشركان و پاره‌اي درس‌هاي تربيتي و نفي عقايد باطل.
4. محتواي سوره نِسأ
دعوت به ايمان و عدالت، ذكر سرگذشت پيشينيان، قانون ارث، قوانين مربوط به ازدواج، قوانين كلي براي حفظ اموال عمومي، كنترل و نگهداري و بهسازي محيط خانواده، حقوق وظايف افراد جامعه در برابر يكديگر، معرفي دشمنان، لزوم اطاعت از رهبري، تشويق مسلمانان به مبارزه و اهميت هجرت.
5. محتواي سوره مائده
معرفي عقائد و معارف اسلامي، مسأله رهبري پس از پيامبر اسلام‌مسأله اعتقاد به تثليث در مسيحيت، وفاي به عهد، عدالت اجتماعي، شهادت به عدل، تحريم قتل نفس با ذكر داستان فرزندان آدم(ع) هابيل و قابيل، معرفي غذاهاي حلال و حرام و قسمتي از احكام وضو و تيمّم.
6. محتواي سوره انعام
مبارزه با شرك و بت‌پرستي، دعوت به اصول سه گانه توحيد ـ نبوت ـ معاد و ذكر اعمال و كردار و بدعت‌هاي مشركان.
7. محتواي سوره اَعراف
ذكر مسأله مبدأ و معاد، داستان آفرينش آدم، ذكر سرگذشت اقوام نوح و لوط و شعيب: و سرگذشت بني اسرائيل و مبارزه حضرت موسي(ع) با فرعون.
8. محتواي سوره انفال
ذكر مسائل مالي و اقتصادي اسلام از جمله: اَنفال و غنائم، بيان صفات و امتيازات مؤمنان واقعي، داستان جنگ بدر، ذكر احكام جهاد، ذكر جريان شب تاريخي هجرت پيامبر(ص) از مكه به مدينه، وضع مشركان و خرافات آنها قبل از اسلام، بيان حكم خُمس، بيان برتري معنوي مسلمانان بر كفار، حكم اسيران جنگي، بيان مبارزه با منافقان و راه شناخت آنان.
9. محتواي سوره توبه
قطع رابطه با مشركان، بيان سرنوشت منافقان و نشانه‌هاي آنان، ذكر انحراف اهل كتاب از حقيقت توحيد، بحث‌هاي مربوط به جهاد، ستايش مجاهدان راه خدا، اشاره به زكات، بيان پرهيز از تراكم ثروت، لزوم تحصيل علم، ذكر داستان هجرت پيامبر(ص)، بيان مسأله ماه‌هاي حرام، موضوع گرفتن جزيه از اقليت‌هاي مذهبي.
10. محتواي سوره يونس
تكيه بر مسأله مبدأ و معاد، مسأله وحي و مقام پيامبر اسلام‌بيان نشانه‌هاي عظمت خداوند، ذكر زندگي پيامبران از جمله: نوح(ع)، موسي و يونس، بيان لجاجت و سرسختي بت‌پرستان در برابر حق.
11. محتواي سوره هود
ذكر سرگذشت پيامبران مخصوصاً حضرت نوح، مبارزه با شرك و بت‌پرستي، ذكر مسأله معاد، دستور استقامت كردن به مؤمنان، ذكر سرگذشت هود و صالح و ابراهيم و لوط و موسي: و مبارزات آنان.
12. محتواي سوره يوسف
تمام آيات اين سوره به جز چند آيه آخر در مورد سرگذشت جالب و شيرين و عبرت‌انگيز حضرت يوسف(ع) است.
13. محتواي سوره رعد
بيان حقّانيت و عظمت قرآن، ذكر اسرار آفرينش آسمان‌ها و بيان معاد، اشاره به تسبيح كردن رعد، ذكر سجده آسمانيان و زميني‌ها در برابر عظمت خدا، بيان مثال‌هاي زيبا براي شناخت حق و باطل، ذكر وفاي به عهد و صله رحم و صبر و استقامت و انفاق كردن در پنهان و آشكار و بيان سرگذشت اقوام ياغي و سركش و تهديد كفّار.
14. محتواي سوره ابراهيم
بيان داستان قهرمان توحيد حضرت ابراهيم(ع)، ذكر تاريخ انبياي گذشته مانند: حضرت نوح و موسي‌و قوم عاد و ثمود و بيان مسأله مبدأ و معاد.
15. محتواي سوره حجر
سفارش به مطالعه در اسرار آفرينش، بيان مسأله معاد و كيفر بدكاران، ذكر اهميت قرآن، بيان داستان آدم و سركشي ابليس، اشاره به سرگذشت اقوامي چون قوم لوط و صالح و شعيب:.
16. محتواي سوره نحل
بيان پاره‌اي از نعمت‌هاي خداوند از قبيل باران و نور آفتاب، انواع گياهان و ميوه‌ها و مواد غذايي و حيواناتي كه خدمتگزار انسان‌ها هستند، اشاره پرمعني و كوتاه به زنبور عسل، ذكر دلايل توحيد، بيان معاد، تهديد مشركان، دستور به عدل و احسان و هجرت و جهاد و نهي از فحشأ و ظلم و ستم و پيمان‌شكني، ذكر كوتاهي از حضرت ابراهيم(ع).
17. محتواي سوره اَسْرأ
بيان دلايل نبوت، ذكر داستان معراج پيامبر(ص)، بيان تاريخ پرماجراي بني اسرائيل، ذكر مسأله وجود حساب و كتاب در زندگي اين جهان، حق‌شناسي بخصوص در رابطه با پدر و مادر، تحريم اسراف و تبذير كردن و همچنين بُخل و فرزندكشي (در جاهليت بوده است) و زنا و خوردن مال يتيم و كم‌فروشي و تكبر و خونريزي، بيان تأثير قرآن در درمان هر گونه بيماري اخلاقي و اجتماعي، ذكر معجزه بودن قرآن.
18. محتواي سوره كَهف
ذكر داستان اصحاب كهف، ذكر داستان ملاقات حضرت موسي و خِضر (هر چند نام خضر در اين سوره نيامده است) و بيان درسي عميق و زيبا در اين‌باره، بيان ماجراي ذُوالقرنين و يأجوج و مأجوج.
19. محتواي سوره مريم
بيان سرگذشت حضرت زكريا و حضرت مريم و عيسي: و ابراهيم قهرمان توحيد و فرزندش اسماعيل و ادريس و پاره‌اي ديگر از پيامبران بزرگ الهي، بيان مباحثي از قيامت، نفي فرزند داشتن خداوند و بيان مسأله شفاعت.
20. محتواي سوره طه
اشاره به عظمت قرآن و بيان صفات جلال و جمال خداوند، ذكر داستان حضرت موسي و گوساله‌پرستي بني‌اسرائيل، اشاره به مسأله معاد وبيان سرگذشت آدم(ع) و حوّا در بهشت و هبوط آنان.
21. محتواي سوره انبيأ
اشاره به فرازهايي از حالات 16 تن از پيامبران بزرگ الهي كه عبارتند از: حضرت موسي، هارون، ابراهيم، لوط، اسحاق، يعقوب، نوح، داوود، سليمان، ايوب، اسماعيل، ادريس، ذوالكفل، ذالنّون (يونس)، زكريا و يحيي. همچنين اشاره به توحيد و پيروزي حق عليه باطل.
22. محتواي سوره حَج
ذكر آياتي در مورد معاد و بيان دلايل آن، بررسي سرگذشت عبرت‌انگيز گذشتگان از جمله قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهيم و لوط، قوم شعيب و قوم موسي. بيان مباحثي در مورد مسأله حج و سابقه تاريخي آن از زمان حضرت ابراهيم و بيان مسأله قرباني كردن در حج و طواف...، تشويق به نماز و زكات و امر به معروف و نهي از منكر و بيان توكل كردن به خداوند.
23. محتواي سوره مؤمنون
بيان اوصاف مؤمنان، بيان خداشناسي همراه با آوردن نشانه‌هاي مختلفي از نظام شگرف آفرينش انسان و حيوانات و گياهان، بيان سرگذشت پيامبراني چون: نوح، هود، موسي و عيسي:، بحث‌هايي درباره معاد.
24. محتواي سوره نور
اين سوره را مي‌توان سوره پاكدامني و عفت و مبارزه با آلودگي‌هاي جنسي دانست. چرا كه قسمت عمده دستوراتش بر محور پاكسازي اجتماع از طرق مختلف از آلودگي‌هاي جنسي دور مي‌زند.
25. محتواي سوره فرقان
ذكر دلايل توحيد و اشاره به منطق ضعيف مشركان، ذكر نشانه‌هاي عظمت خداوند مانند: روشنايي آفتاب، ظلمت و تاريكي شب، باد وباران، زنده شدن زمين، آفرينش آسمان‌ها و زمين و خورشيد و ماه و سير منظم آنها، بيان صفات مؤمنان راستين.
26. محتواي سوره شعرأ
بيان عظمت قرآن، فرازهايي از سرگذشت هفت پيامبر بزرگ الهي كه عبارتند از: ابراهيم، نوح، هود، صالح، لوط، شعيب و حضرت موسي: و مباحثي پيرامون شعرا.
27. محتواي سوره نَمل
اشاره به معاد، ذكر سرگذشت پنج پيامبر بزرگ الهي، بيان داستان حضرت سليمان و ملكه سبأ و سخن گفتن پرندگاني چون هدهد و حشراتي چون مورچه با آن حضرت.
28. محتواي سوره قصص
ذكر تاريخچه بني اسراييل، بيان داستان قارون آن مرد ثروتمند و مستكبر كه سرگذشتي چون فرعون داشت و با اين تفاوت كه قارون در خاك فرو رفت و فرعون در آب غرق شد.
29. محتواي سوره عنكبوت
بيان مسأله امتحان شدن انسان‌ها، ذكر وضع منافقان، ذكر گوشه‌هايي از مبارزات پيامبران بزرگ الهي چون: حضرت نوح، ابراهيم، لوط، شعيب و بيان مسأله توحيد و ضعف و ناتواني معبودهاي ساختگي.
30. محتواي سوره روم
پيشگويي پيروزي روميان بر ايرانيان در جنگي كه در آينده درگير مي‌شد، بيان گوشه‌اي از طرف فكر و حالات افراد بي ايمان، اشاره به مسأله مالكيت و حق ذي‌القربي و نكوهش رباخواري.
31. محتواي سوره لقمان
اشاره به عظمت قرآن، ذكر قسمتي از سخنان حكمت‌آميز لقمان به فرزندش، بيان دلايل توحيد و اشاره كوتاهي به مسأله معاد و بيان علم غيب خداوند.
32. محتواي سوره سَجده
بيان عظمت قرآن، ذكر آفرينش انسان از خاك و آب و روح الهي، ذكر معاد و انذار و بشارت، اشاره كوتاهي به تاريخ بني‌اسراييل.
33. محتواي سوره احزاب
اشاره به پاره‌اي از خرافات دوران جاهليت (قبل از اسلام) مانند مسأله ظِهار (يك شيوه طلاق در جاهليت بوده است)، اشاره به جنگ، اشاره به جنگ احزاب، اشاره به همسران پيامبر كه بايد در همه امور الگو باشند، اشاره به داستان زيد پسر خوانده پيامبر اسلام‌و ذكر مسأله حجاب.
34. محتواي سوره سبأ
بيان مسأله توحيد ونبوت و معاد، ذكر نعمت‌هاي الهي، بيان سرنوشت شكرگزاران و كافران، دعوت انسان‌ها به تفكر و انديشه و عمل صالح.
35. محتواي سوره فاطر
بيان عظمت خداوند و مسأله توحيد، اشاره به مسأله رهبري انبيأ و مبارزه آنان با كافران، بيان اندرز و مواعظ الهي در زمينه‌هاي مختلف.
36. محتواي سوره يس
بيان رسالت پيامبر اسلام‌و قرآن مجيد و هدف نزول آن، اشاره به رسالت بعضي از پيامبران الهي، ذكر مباحثي درباره توحيد، معاد و پايان جهان و بهشت و دوزخ.
37. محتواي سوره صافّات
بحثي پيرامون گروه‌هايي از ملائكه، بيان عاقبت كافر، ذكر قسمتي از تاريخ انبياي بزرگ الهي مانند: حضرت نوح، ابراهيم، اسحاق، موسي و هارون، الياس، لوط و يونس: و بيان يكي از انواع شرك كه عبارت باشد از اعتقاد به خويشاوندي خداوند با جن‌ّ يا فرشتگان، بيان پيروزي لشكر حق بر كفر و نفاق.
38. محتواي سوره ص
ذكر مسأله نبوت پيامبر اسلام، اشاره به گوشه‌هايي از تاريخ پيامبران مخصوصاً: حضرت داوود، سليمان و ايوب، بيان سرنوشت كفار، بيان آفرينش انسان و مقام والاي او و سجده كردن فرشتگان براي آدم.
39. محتواي سوره زُمر
بيان توحيد و معاد، بيان پاداش و عذاب در قيامت، بيان اهميت قرآن مجيد، اشاره كوتاه به سرگذشت اقوام گذشته و ذكر مسأله توبه.
40. محتواي سوره مؤمن
طرح داستان حضرت موسي(ع) و فرعون، اشاره به مؤمن آل‌فرعون، دعوت پيامبر(ص) به صبر و شكيبايي و اشاره به قيامت و توحيد.
41. محتواي سوره فصلت
توجه دادن به قرآن، اشاره به آفرينش آسمان و زمين و مراحل پيدايش كره زمين و كوه‌ها و گياهان و حيوانات، اشاره به سرگذشت اقوام مغرور و سركش گذشته از جمله قوم عاد و ثمود و اشاره كوتاهي به داستان حضرت موسي(ع).
42. محتواي سوره شوري
اشاره به وحي و ارتباط پيامبران با خداوند، بيان يك سلسله مباحث اخلاقي مانند: استقامت، توبه، عفو و گذشت، فرو نشاندن آتش خشم، دوري كردن از لجاجت و دنياپرستي و جزع و فزع به هنگام بروز مشكلات.
43. محتواي سوره زخرف
اشاره به اهميت قرآن و نبوت پيامبر اسلام، مبارزه با تقليدهاي كوركورانه، اشاره به ارزش‌هاي باطلي كه حاكم بر افراد بي‌ايمان است، بيان اندرزهاي سودمند و مؤثر.
44. محتواي سوره دُخان
بيان عظمت قرآن و اين كه در شب قدر نازل شده است، اشاره به سرگذشت حضرت موسي و قوم بني اسراييل در مقابل فرعون، اشاره به هدف آفرينش و بيهوده نبودن خلقت آسمان و زمين.
45. محتواي سوره جاثيه
بيان عظمت قرآن، ذكر پاره‌اي از ادعاهاي طبيعي مسلكان و پاسخ قاطع به آنها، اشاره كوتاهي به سرنوشت بعضي اقوام گذشته چون بني اسرائيل، دعوت به عفو و گذشت در عين قاطعيت و عدم انحراف از حق، اشاره به حوادث تكان دهنده روز قيامت، مخصوصاً مسأله نامه اعمال كه تمامي كارهاي انسان را بي كم و كاست در بر مي‌گيرد.
46. محتواي سوره احقاف
ذكر عظمت قرآن، اشاره به داستان قوم عاد كه ساكن سرزمين احقاف بودند. اشاره به گسترش و عموميت دعوت پيامبر اسلام تا آنجا كه غير از انسان‌ها طايفه جن‌ّ را نيز شامل مي‌شود.
47. محتواي سوره محمّد6
بيان مسأله ايمان و كفر و مقايسه حال مؤمنان و كافران، بيان مسأله جهاد، ذكر شرح حال منافقان، بررسي سرنوشت اقوام گذشته، بيان آزمايش الهي به تناسب مسأله جنگ، ذكر مسأله انفاق كه آن نيز نوعي جهاد است و نقطه مقابل آن بُخل.
48. محتواي سوره فَتْح
اشاره به پيروزي اسلام و تأكيد بر تحقق خواب پيامبر(ص) مبني بر وارد شدن به مكه و انجام مناسك عمره، اشاره به حوادث صلح حُديبيه و مسأله بيعت رضوان، اشاره به مقام پيامبر(ص) و هدف والاي ايشان، معرفي كساني كه از شركت در جهاد معاف هستند، اشاره به ويژگي‌هاي پيروان پيامبر اسلام‌و صفات مخصوص آنها.
49. محتواي سوره حُجُرات
بيان آداب برخورد با پيامبر بزرگ اسلام، اشاره به يك سلسله اصول اخلاق اجتماعي اسلام، بيان دستوراتي در زمينه چگونگي حل و فصل اختلافات داخلي، كه احياناً در ميان مسلمانان روي مي‌دهد، اشاره به اين كه ايمان تنها به گفتار نيست.
50. محتواي سوره ق
تقريباً تمام آيات اين سوره بر محور معاد دور مي‌زند و مباحثي چون ثبت اعمال و اقوال، مرگ و انتقال از اين جهان به جهان ديگر، حوادث قيامت و استدلال بر مسأله معاد را مطرح مي‌نمايد. البته در اين ميان به اقوام طغيانگر گذشته چون فرعون و قوم عاد و قوم لوط و قوم شعيب و تُبَّع اشاره مي‌كند.
51. محتواي سوره الذّاريات
بيان مسأله معاد، اشاره به توحيد، ذكر داستان فرشتگاني كه مهمان حضرت ابراهيم(ع) شدند، اشاره به داستان حضرت موسي(ع) و...
52. محتواي سوره طور
اشاره به نعمت‌ها و مواهب الهي براي مؤمنان در قيامت، اشاره به نبوت پيامبر(ص)، بيان مسأله توحيد و معاد، ذكر عذاب‌هاي الهي براي كافران.
53. محتواي سوره النّجم
اشاره به تماس مستقيم پيامبر(ص) با پيك وحي (جبرئيل)، اشاره به معراج پيامبر(ص)، بيان خرافات مشركان در مورد بت‌ها، بازگذاشتن راه توبه، ذكر اقوام گذشته مانند: قوم عاد و ثمود و نوح و لوط.
54. محتواي سوره قَمر
بيان نزديكي قيامت و موضوع شَق‌ُ القَمر، اشاره به قوم سركش نوح و مسأله طوفان، ذكر داستان قوم عاد و ثمود و مخالفاتشان باحضرت صالح و مسأله ناقه (شتر)، اشاره به قوم لوط و سخني كوتاه در مورد مؤمن آل‌فرعون.
55. محتواي سوره الرّحمن
اشاره به نعمت‌هاي الهي، اشاره به چگونگي خلقت جن‌ّ و انسان، بيان نشانه‌هاي خداوند در زمين و آسمان، ذكر نعمت‌هاي ابدي جهان آخرت و عذاب‌هاي دردناك مشركان و كافران.
56. محتواي سوره واقعه
بيان نشانه‌هاي ظهور قيامت و گروه‌بندي انسان‌ها، ذكر مقامات مقربين و اصحاب يمين و انواع مواهب الهي براي آنها، ذكر اصحاب شمال و مجازات‌هاي دردناك آنها در دوزخ، بيان حالت احتضار و انتقال از اين جهان.
57. محتواي سوره حديد
بيان توحيد و صفات خداوند كه حدود بيست و هفت صفت از صفات الهي در آن آمده است. اشاره به عظمت قرآن، ذكر انفاق در راه خدا، اشاره به عدالت اجتماعي كه از اهداف‌ِ مهم انبيأ است، مذمّت و نكوهش رهبانيت و انزواي اجتماعي.
58. محتواي سوره مجادله
اشاره به حكم ظهار، بيان دستورهايي در آداب مجالست از جمله منع كردن از نجوي‌َ (در گوشي حرف زدن)، بحث در مورد منافقان و دعوت به حِزب اللّه.
59. محتواي سوره حشر
اشاره به تسبيح كردن عمومي موجودات در برابر خداوند، اشاره به ماجراي درگيري مسلمانان با يهوديان پيمان‌شكن مدينه و اشاره به منافقان مدينه، بيان صفات جمال و جلال خدا و اسمأ حسني‌َ.
60. محتواي سوره ممتحنه
بيان مسأله (حُب في اللّه) و (بُغض في اللّه) و نهي از طرح دوستي با مشركان، اشاره به زنان مهاجر و آزمايش و امتحان آنها.
61. محتواي سوره صف
دعوت به هماهنگي گفتار و كردار و پرهيز از سخن گفتن بدون عمل كردن، دعوت به جهاد، اشاره به پيمان‌شكني بني‌اسرائيل، بشارت عيسي‌غ به آمدن پيامبر اسلام، تضمين پيروزي اسلام بر همه اديان، اشاره به زندگي حوارييّن حضرت عيسي‌غ.
62. محتواي سوره جُمعه
بيان توحيد و هدف بعثت پيامبر اسلام، ذكر مسأله معاد، اشاره به برنامه سازنده نماز جمعه و بعضي خصوصيات اين عبادت بزرگ، اشاره به تسبيح عمومي موجودات، دستور مؤكّد براي انجام نماز جمعه و تعطيل كسب و كار براي شركت در آن.
63. محتواي سوره منافقين
محور اصلي اين سوره منافقان است كه شامل نشانه‌هاي آنان، بر حذر داشتن مؤمنان از توطئه‌هاي آنها مي‌باشد و همچنين توصيه به انفاق در راه خدا و غافل نشدن از ذكر او.
64. محتواي سوره تغابن
بيان توحيد و صفات و افعال خداوند، اشاره به اين كه روز قيامت روز مغبون شدن گروهي و برنده شدن گروه ديگر است، دستور به اطاعت از خدا و پيامبر و دعوت به انفاق كردن.
65. محتواي سوره طلاق
بيان احكام مربوط به طلاق و اشاره‌هايي به مبدأ و معاد و نبوت پيامبر و بشارت و انذار.
66. محتواي سوره تحريم
اشاره به موضوع مربوط به پيامبر(ص) با بعضي از همسرانش، دستور به مراقبت در امر تعليم و تربيت خانواده، اشاره به توبه و جهاد، اشاره به دو تن از زنان صالح يعني حضرت مريم و همسر فرعون و دو نفر از زنان ناصالح مانند همسر نوح و همسر لوط.
67. محتواي سوره ملك
اشاره به صفات خداوند و نظام شگفت خلقت، خصوصاً آفرينش آسمان‌ها و ستارگان و زمين و پرندگان و آب‌هاي جاري و آفرينش گوش و چشم (ابزار شناخت).
68. محتواي سوره قلم
ذكر قسمتي از صفات ويژه رسول خدا(ص) مخصوصاً اخلاق برجسته ايشان، بيان قسمتي از صفات زشت دشمنان، بيان عظمت قرآن و اشاره به قيامت.
69. محتواي سوره الحاقّه
بيان مسائل مربوط به قيامت كه سه نام از نام‌هاي قيامت يعني "حاقّه، قارعه، واقعه" را در اين سوره ذكر فرموده است. اشاره به سرنوشت اقوام گذشته مخصوصاً: قوم عاد، قوم ثمود و قوم فرعون، اشاره به عظمت قرآن و پيامبر(ص).
70. محتواي سوره مَعارج
بيان خصوصيات قيامت، ذكر پاره‌اي از صفات انسان‌هاي خوب و بد، اشاره به عذاب شدن يكي از منكران پيامبر(ص).
71. محتواي سوره نوح
اين سوره سرگذشت حضرت نوح را بيان مي‌كند.
72. محتواي سوره جن
مباحث اين سوره عمدتاً درباره موجودات ناپيدايي به نام جن‌ّ مي‌باشد كه به ايمان آوردن آنها به پيامبر اسلام‌و خضوع آنها در برابر قرآن مجيد و اعتقادشان به معاد و اين كه داراي گروهي مؤمن و گروهي كافر هستند اشاره شده است.
73. محتواي سوره مزمّل
دعوت پيامبر به قيام شبانه براي عبادت و تلاوت قرآن، اشاره به معاد، اشاره به حضرت موسي، دعوت به نماز و زكات و انفاق در راه خدا.
74. محتواي سوره مدَّثِّر
دعوت پيامبر به قيام و ابلاغ آشكار پيام الهي و صبر و استقامت، تأكيد بر امر قيامت از طريق سوگندهاي مكرّر و اشاره به ارتباط سرنوشت هر انساني با اعمال او.
75. محتواي سوره قيامت
مباحث اين سوره بر محور قيامت و معاد دور مي‌زند، از جمله بيان حوادث عجيب و هول‌انگيز كه در پايان اين جهان و آغاز قيامت روي مي‌دهد و لحظات پراضطراب مرگ و انتقال از اين جهان به جهان ديگر.
76. محتواي سوره انسان
اشاره به آفرينش انسان، اشاره به اهميت قرآن، بيان حاكميت مشيّت و خواست الهي در عين مختار بودن انسان.
77. محتواي سوره مرسلات
بيشترين مطلبي كه در اين سوره طرح شده است، مسائل مربوط به قيامت مي‌باشد.
78. محتواي سوره نَبَأ
طرح حادثه بزرگ قيامت در قالب سؤال، اشاره به قدرت خداوند در آسمان و زمين، اشاره به نعمت‌هاي الهي براي نيكوكاران و عذاب‌هاي دردناك براي طغيانگران و كافران.
79. محتواي سوره النّازعات
اين سوره بر محور مسائل مربوط به معاد دور مي‌زند و اشاره‌اي هم به داستان حضرت موسي و سرنوشت فرعون مي‌نمايد و اين كه هيچ كس غير از خدا ازتاريخ وقوع روز قيامت باخبر نيست.
80. محتواي سوره عبس
طرح مسأله معاد، اشاره به كسي كه در برابر مرد نابيناي حقيقت‌جو برخورد مناسبي نداشت، بيان و ارزش و اهميت قرآن.
81. محتواي سوره تكوير
بيان مسأله قيامت و دگرگوني عظيم در پايان اين جهان، اشاره به عظمت قرآن.
82. محتواي سوره انفطار
اين سوره نيز بر محور مسائل مربوط به قيامت دور مي‌زند و انسان را به نعمت‌هاي خداوند و فرشتگاني كه مأمور ثبت اعمال انسان‌ها هستند توجه مي‌دهد.
83. محتواي سوره مطفّفين
اشاره به كم فروشان و تهديد آنان، اشاره به سرنوشت بدكاران در روز قيامت و نعمت‌هاي عظيم الهي براي نيكوكاران.
84. محتواي سوره انشقاق
اين سوره نيز عموماً به مسأله معاد اشاره دارد و حوادث هولناك روز قيامت را بيان مي‌كند.
85. محتواي سوره بروج
اشاره به اصحاب اخدود، اشاره به داستان فرعون و ثمود و اقوام گردنكش و طغيانگري كه نابود شدند، بيان عظمت قرآن و اهميت آن.
86. محتواي سوره طارق
اشاره به مسأله معاد و بيان اهميت و ارزش و عظمت قرآن مجيد.
87. محتواي سوره اعلي
اشاره به دستوارت الهي به پيامبر در زمينه تسبيح پروردگار و اداي رسالت، اشاره به مؤمنان خاضع و كافران شقي و ذكر عوامل شقاوت و سعادت.
88. محتواي سوره الغاشيه
اشاره به معاد، بيان مسأله توحيد و اشاره به آفرينش آسمان و خلقت كوه‌ها و زمين و اشاره به نبوّت.
89. محتواي سوره فجر
تهديد كافران به عذاب، اشاره به اقوام طغيانگري چون عاد و ثمود و فرعون، اشاره به امتحان شدن انسان و بيان مسأله معاد.
90. محتواي سوره بلد
اشاره به اين كه زندگي انسان در اين دنيا همواره توأم با مشكلات و رنج است، ذكر پاره‌اي از نعمت‌هاي الهي و ناسپاسي انسان، اشاره به گروه مؤمنان و گروه كافران و سرنوشت آنها.
91. محتواي سوره الشّمس
اشاره به تهذيب نفس و تطهير قلب از ناپاكي‌ها و اشاره به اقوام طغيانگر گذشته مانند: قوم ثمود.
92. محتواي سوره اللَّيل
اين سوره مردم را به دو گروه تقسيم مي‌كند: انفاق كنندگان با تقوي و بخيلاني كه منكر پاداش الهي هستند و پايان كار گروه اول را خوشبختي و آرامش و پايان كار گروه اول را خوشبختي و آرامش و پايان كار گروه دوم را سختي و بدبختي مي‌شمرد.
93. محتواي سوره الضحي
اين سوره به پيامبر بشارت مي‌دهد كه خداوند هرگز تو را رها نساخته است و سپس وعده عطا و بخشش فراوان به او مي‌دهد.
94. محتواي سوره اَلَم‌ْ نَشْرَح
در اين سوره نيز به قسمتي از مواهب الهي به پيامبر(ص) اشاره شده است.
95. محتواي سوره التّين
اين سوره به آفرينش زيباي انسان و مراحل تكامل و عوامل انحطاط او اشاره دارد و نيز مسأله معاد و حاكميت خداوند را بيان مي‌كند.
96. محتواي سوره عَلق
اين سوره ابتدا به پيامبر دستور قرائت و تلاوت قرآن را مي‌دهد و سپس به آفرينش انسان اشاره مي‌كند و به انسان‌هاي ناسپاس وعده مجازات دردناك مي‌دهد.
97. محتواي سوره قدر
اين سوره به بيان نزول قرآن مجيد در شب قدر مي‌پردازد و سپس اهميت شب قدر و بركات و آثار آن را متذكر مي‌شود.
98. محتواي سوره بيّنه
اين سوره به رسالت جهاني پيامبر اكرم‌اشاره دارد و همچنين به موضعگيري‌هاي مختلف اهل كتاب و مشركان در برابر اسلام اشاره مي‌كند.
99. محتواي سوره زلزله
اين سوره نشانه‌هاي وقوع قيامت را بيان دارد.
100. محتواي سوره والعاديات
اين سوره به پاره‌اي از ضعف‌هاي نوع انسان همچون بخل و دنياپرستي اشاره مي‌نمايد و در نهايت مسأله قيامت را مطرح مي‌كند.
101. محتواي سوره القارعه
اين سوره به طور كلي از معاد و مقدمات آن سخن مي‌گويد و به پاداش درستكاران و عذاب بدكاران اشاره مي‌كند.
102. محتواي سوره تكاثر
اين سوره در ابتدا به سرزنش افرادي مي‌پردازد كه بر اساس مطالب موهوم بر يكديگر تفاخر مي‌كنند و سپس به معاد اشاره مي‌شود.
103. محتواي سوره والعصر
اين سوره اشاره دارد كه جز افراد با ايمان همه انسان‌ها در زيانكاري هستند.
104. محتواي سوره همزه
اين سوره به كساني اشاره دارد كه تمام تلاش خود را متوجه جمع مال كرده و كساني را كه دستشان از آن خالي است به ديده حقارت مي‌نگرند و آنها را مسخره مي‌كنند و سپس سرنوشت دردناك اين ثروت‌اندوزان مستكبر را بيان مي‌نمايد.
105. محتواي سوره الفيل
اين سوره به داستان تاريخي معروفي اشاره مي‌كند كه در سال تولد پيامبر اسلام‌واقع شده است و اين كه خداوند خانه كعبه را از شر لشكر عظيم كفّار كه از سرزمين يمن سوار بر فيل آمده بودند حفظ كرد.
106. محتواي سوره قريش
اين سوره به نعمت‌هايي اشاره دارد كه خداوندبه قريش ارزاني داشته و در نهايت آنان را به سپاسگزاري و عبادت پروردگار دعوت مي‌نمايد.
107. محتواي سوره الماعون
در اين سوره به صفات و اعمال منكران قيامت اشاره شده است.
108. محتواي سوره كوثر
در اين سوره خداوند به پيامبر(ص) بشارت نعمت‌هاي فراوان از جمله كوثر داده و دشمنان او را ابتر مي‌خواند.
109. محتواي سوره الكافرون
اين سوره پاسخي است كوبنده به درخواست كافران كه مي‌خواستند از طريق فشار و سخت‌گيري، پيامبر(ص) را به سازش بكشانند ولي پيامبر دست رد بر سينه آنان زد.
110. محتواي سوره النصر
در اين سوره خداوند بشارت ونويد پيروزي عظيمي را به پيامبر(ص) مي‌دهد كه به دنبال آن مردم گروه گروه به دين خدا وارد مي‌شوند.
111. محتواي سوره تبّت
در اين سوره حمله شديدي با ذكر نام به يكي از دشمنان اسلام و پيامبر در آن عصر و زمان يعني ابولهب شده است و اشاره مي‌نمايد كه او و همسرش هر دو اهل دوزخ هستند.
112. محتواي سوره اخلاص
اين سوره چنان كه از نامش پيداست از توحيد پروردگار و يگانگي او سخن مي‌گويد.
113. محتواي سوره فلق
محتواي اين سوره تعليماتي است كه خداوند به پيامبر(ص) خصوصاً و به مسلمانان عموماً در زمينه پناه بردن به خدا از شر همه اشرار مي‌دهد.
114. محتواي سوره الناس
اين سوره به پيامبر(ص) به عنوان پيشوا و رهبر دستور مي‌دهد كه از شر همه وسوسه‌گران به خدا پناه ببرد.( برگرفته از دانستني‌هاي قرآن، مصطفي اسرار، ص 45ـ68، نشر محيا. )