تركيب "فلم" در آيه "قُل فَلِمَ تَقتُلُونَ اَنبِيأَ اللّهِ..." (بقره، 91) چيست؟

پاسخ:

"ف" را در اصطلاح فاي "فصيحه" مينامند؛ به اين معنا كه از شرط مقدر پرده برداشته است: "ان كانت دعواكم صحيحه فلم تقتلون".

لام، حرف جرّ است و ما، اسم استفهام در محل جر به لام به معناي "لاَي شيء"، و حذف "الف" از "ما" به جهت فرق گذاشتن بين ماي استفهاميه و خبريه است حذف الف، در قاعدة كلي چنين بيان ميشود: هرگاه حرف جر بر ماي استفهاميه داخل شد، الف آن حذف ميشود و دو كلمه به منزلة يك كلمه قرار ميگيرند، مانند: إليم، عليم، لم، بم، حتّام، عمّ، فيم، ممّ.

"فأ" غير عامل است و "لم" جار و مجرور متعلق به "تقتلون" و عبارت "فلم تقتلون..." مفعول "قل" و محلاً منصوب است.