چرا در آيه 10 سوره فتح بما عاهدوا عليه الله كلمه عليه مضموم شده است ؟

پاسخ:

قبل از پاسخ به اين سؤال لازم است بدانيم كه ضماير جملگي مبني هستند و اعراب ظاهري نمي‏پذيرند. البته دركلام عرب هرگاه حرف جر «علي» ، «ب» و «في» قبل از ضمير «ه» قرار بگيرند ضمير مكسور خوانده مي‏شود، ولي اگرحرف جر «ل» و يا «مِن» قبل از ضمير «ه» باشد ضمير مضموم خوانده مي‏شود.

در هر صورت در آيه 10 سوره «فتح» بر خلاف معمول ضمير، مضموم تلاوت شده است، چرا ؟

چون اولاً، ضمير قبل از نام «اللّه‏» قرار گرفته و ثانيا موضوع مورد بحث آيه نيز بحث از عهد خداوند و وفاي او بهعهد خويش است. هر دو موضوع اقتضاي تفخيم دارد و بدان جهت كه ضمه با تفخيم مناسبت دارد، از همان آغاز اينآيه بدين شكل قرائت شده و به دست ما رسيده است؛ چنان كه در قواعد تجويد قرآن نيز اين مبحث وجود دارد وآشنايان به تجويد به موارد تفخيم و يا موارد ترقيق آشنا هستند.