معناي اين جمله كه قرآن كريم‌، كتاب بيان سنن ثابت حيات است چيست‌؟

پاسخ:

قرآن كتاب جاويد مسلمانان است كه بر پيامبر اكرم‌(ص) نازل شده‌، و با توجّه به اين كه پس از اسلام دين ديگري نيامده و نخواهد آمد، قوانين و احكام و دستورهاي قرآن ثابت و تغييرناپذير است‌.

از آن جا كه اسلام‌، آخرين دين است‌، تمام احكام آن ثابت مي‌باشد. اسلام ديني است كه سعادت بشر در همة زمينه‌ها را تأمين مي‌كند. در روز عيد غدير، پس از آن كه پيامبر اكرم‌(ص) علي‌7 را به عنوان جانشين خود معرّفي فرمود، اين آيه نازل شد: "الْيَوْم‌َ أَكْمَلْت‌ُ لَكُم‌ْ دِينَكُم‌ْ وَأَتْمَمْت‌ُ عَلَيْكُم‌ْ نِعْمَتِي وَرَضِيت‌ُ لَكُم‌ُ الاْ ?ًِسْلَـَم‌َ دِينًا؛(مائده‌،3) امروز دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام كردم و اسلام را به عنوان آيين جاودان شما پذيرفتم‌."

منظور از سنت‌، همان روشي است كه خداوند بر اساس مصلحت و حكمت در بين بشر اعمال مي‌فرمايد. سنّت‌هاي الهي‌، دو ويژگي دارند: نخست آن كه عام و فراگيرند، دوم آن كه ثابت و تغييرناپذيرند؛(دانشنامة قرآن‌، بهأالدين خرمشاهي‌، ج 2، ص 1221، انتشارات دوستان‌.) براي مثال سنّت الهي بر اين تعلق گرفته كه همة انسان‌ها را مورد آزمايش قرار دهد، تا آن‌ها را به اين وسيله تربيت كند. مجموعة قوانين الهي كه در قرآن آمده‌، به عنوان يك سنت ثابت است و در قرآن مجيد، بارها به اين امر تأكيد شده كه سُنّت خدا همواره ثابت و تغييرناپذير مي‌باشد: "وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّة‌ِ اللَّه‌ِ تَبْدِيلاً ؛(احزاب‌،62) و براي سنت الهي‌، هيچ گونه تغييري نخواهي يافت‌."

و از آن جا كه قوانين الهي‌، از طرف ذات حكيم كه آفريننده انسان است‌، براي هدايت بشر آمده‌، دستورهاي او سبب حيات و تأمين كننده سعادت دنيا و آخرت است‌. قرآن در اين‌باره مي‌فرمايد: "يَـََّأَيُّهَا الَّذِين‌َ ءَامَنُواْ اسْتَجِيبُواْ لِلَّه‌ِ وَلِلرَّسُول‌ِ إِذَا دَعَاكُم‌ْ لِمَا يُحْيِيكُم‌؛(انفال‌،24) اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد، هنگامي كه شما را به سوي چيزي مي‌خوانند كه باعث حيات شما است‌."

اسلام به انسان حيات مي‌دهد، حيات مادي‌، فكري‌، عقلاني‌، معنوي‌، فرهنگي‌، اقتصادي‌، سياسي‌، اخلاقي و بالاخره حيات و زندگي در تمام زمينه‌ها .به گفته بعضي مفسّران‌، اين تعبير، كوتاه‌ترين و جامع‌ترين تعبيري است كه درباره اسلام و آيين حق آمده است‌؛ اگر كسي بپرسد اسلام هدفش چيست و چه چيزي مي‌تواند به ما بدهد؛ در يك جمله كوتاه مي‌گوييم هدفش حيات در تمام زمينه‌هاست‌.(تفسيرنمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 7، ص 127، نشردارالكتب الاسلامية‌.)