مراد از اين كه قرآن كريم بر ساير كتب آسماني مهيمن است چيست‌؟

پاسخ:

"مهيمن‌" در اصل به معناي حافظ و شاهد و مراقب و امين و نگاه‌دارنده مي‌باشد. از آن جا كه قرآن در حفظ و نگه‌داري اصول كتاب‌هاي آسماني پيشين‌، مراقبت كامل دارد و آن‌ها را تكميل مي‌كند، لفظ "مهيمن‌" بر آن اطلاق شده است‌. همه كتاب‌هاي آسماني در اصول مسائل‌، هماهنگي دارند و هدف واحد، يعني تربيت و تكامل انسان را تعقيب مي‌كنند، اگرچه در مسائل فرعي‌، به مقتضاي قانون تكامل تدريجي‌، تفاوت‌هايي با هم دارند؛ هر آيين جديد مرحله بالاتري را مي‌پيمايد و برنامه جامع‌تري دارد.

علامه طباطبايي‌؛ در اين باره فرموده‌اند: قرآن‌، اصول ثابت كتاب‌هاي پيشين را حفظ نموده و فروعي كه تغييرپذير است را نسخ و محو مي‌كند تا با حال انسان از نظر ترقي و تكامل تناسب داشته باشد...؛ بنابراين‌، از بيان جمله "مهيمناً عليه‌؛ قرآن حافظ كتاب‌هاي پيشين است‌"، پس از جلمه "مصدقاً لما بين يديه‌؛ در حالي كه كتاب‌هاي پيشين را تصديق مي‌كند." استفاده مي‌شود كه مراد از تصديق قرآن كتاب‌هاي پيشين به وسيله اين است كه آن‌ها معارف و احكام درستي از جانب خداوند است و ذات الهي براي تكامل و تربيت انسان‌، بعضي از احكام را كم يا زياد فرموده است‌، اگر جمله "مهيمناً عليه‌"نباشد، از جمله "مصدّقاً" چه بسا تصور شود كه قران همه احكام و قوانين تورات و انجيل را تصديق نموده و آن‌ها را بدون تغيير و تبديل باقي گذارده قبول دارد، در حالي كه چنين نيست‌، بلكه قرآن اصول آن‌ها را قبول و برخي از فروع آن‌ها را نسخ كرد.(الميزان‌، علامه طباطبايي‌، ج 5، ص 530، ترجمه محمد جواد حجتي كرماني‌، نشر بنياد علمي علامه طباطبايي‌.)