پاسخ:
برخى از صاحبنظران در چند دههى اخير، بعد ديگرى براى اعجاز قرآن بيان كردهاند كه همان اعجاز عددى قرآن كريم است. اين افراد ادعا مىكنند كه يك نظام رياضى خاصى بر قرآن حاكم است.
چندى قبل، مجلهى معروف مصرى به نام «آخر الساعه» كه از بزرگترين مجلههاى مصور خاورميانه است گزارشى دربارهى تحقيقات دانشمندى مصرى در مورد تفسير پارهاى از آيات قرآن مجيد به كمك كامپيوتر، منتشر ساخت كه اعجاب همگان را در نقاط مختلف جهان برانگيخت. اين تحقيقات محصول سه سال كوشش پيگير و كار مداوم «دكتر رشاد خليفه» شيميدان مصرى بود. او براى تحقيقات خود مدتها از كامپيوتر استفاده نمود.
تمام كوشش استاد مزبور براى كشف معانى حروف مقطعه قرآن، مانند (الم ـ يس ـ ق و...) صورت گرفته است او با كمك محاسبات پيچيدهاى ثابت كرد كه رابطهى نزديكى ميان حروف مزبور با حروف سورهاى كه در آغاز آن قرار گرفته است، وجود دارد.(1)
دكتر رشاد خليفه مينويسد: ميدانيم قرآن مجيد 114 سوره دارد، كه از ميان مجموع اين سورهها، 29 سوره در آغاز آنها حروف مقطعه قرار دارد. جالب اينجا است كه اگر مكررات آن را حذف كنيم درست نصف حروف 28 گانه الفباى عربى را تشكيل ميدهد. (يعنى أ ـ ح ـ ر ـ س ـ ص ـ ط ـ ع ـ ق ـ ك ـ ل ـ م ـ ن ـ هـ ـ ي) كه گاهى آن را حروف نورانى مىنامند.
اينك توجه شما را به نتايج جالبى كه دكتر رشاد خليفه رسيده است جلب مىكنيم:
1. حروف مقطعه يك حرفي: نسبت حرف (ق) در سوره (ق) از تمامى سورههاى قرآن بدون استثناء بيشتر است و نيز محاسبات نشان داد كه حرف (ص) در سوره (ص) چنين است، يعنى مقدار آن به تناسب مجموع حروف از هر سورهى ديگر بيشتر است و نيز حرف (ن) در سورهى (ن و القلم). (2)
2. حروف مقطعه چند حرفي: اگر چهار حرف (المص) را در آغاز سورهى اعراف در نظر بگيريم، اگر الفها و لامها و ميمها و صادهايى كه در اين سوره وجود دارد را با هم جمع كنيم و نسبت آن را با حروف اين سوره بسنجيم خواهيم ديد كه از تعداد مجموع آن در هر سورهى ديگر قرآن بيشتر است.
همچنين (المر) در آغاز سورهى رعد و (كهيعص) در آغاز سورهى مريم.
3. تاكنون بحث درباره حروفى بود كه تنها در آغاز يك سورهى قرآن قرار داشت. اما حروفى كه در آغاز چند سوره قرار دارد مانند (الر ـ الم) شكل ديگرى دارد و آن اينكه بر طبق محاسبات كامپيوتر مجموع اين سه حرف مثلاً (الف ـ لام ـ ميم) اگر در مجموع سورههايى كه با الم آغاز شده است حساب شود و نسبت آن با مجموع حروف اين سورهها به دست آيد، از ميزان هر يك از سورههاى ديگر قرآن بيشتر است. (3)
4. محاسبات كامپيوترى نشان داد كه حاصل جمع حروف مقطعه در هر سوره، يكى از مضربهاى عدد 19 ميباشد براى روشن شدن مطلب به جدول زير توجه فرماييد. (4)
اين جدول تمام حروف مقطعه اوائل سورههاى قرآن را نشان ميدهد.
حروف
شماره حروف در سورههاى آن
آخر تقسيمشان بر 19
ا
17499
17499 ÷ 19 = 921
ل
11780
11780 ÷ 19 = 620
م
8683
8683 ÷ 19 = 457
ر
1235
1235 ÷ 19 = 65
ص
152
152 ÷ 19 = 8
ح
304
304 ÷ 19 = 16
ق
114
114 ÷ 19 = 6
ن
133
133 ÷ 19 = 7
ط + س
494
494 ÷ 19 = 26
ط + هـ
589
589 ÷ 19 = 31
ى + س
969
969 ÷ 19 = 51
ع + س + ق
722
722 ÷ 19 = 38
ح + م
8987
8987÷ 19 = 473
ا + ل + م
37962
37962÷ 19 = 1998
ا + ل + ر
30514
30514÷ 19 = 1606
ط + س + م
9177
9177÷ 19 = 483
ا + ل + م + ر
39197
39197÷ 19 = 2063
ا + ل + م + ص
38114
38114÷ 19 = 2006
جمعاً
206625
206625÷ 19 = 10875
رديف
سورهها
شمارهى سورهها
آيههايى حروف مقطعه
ا
ل
م
ر
ص
ح
ط
س
هـ
ي
ع
ق
ن
ك
جمع حروف در سورهها
البقره
2
أ ل م
4592
2204
2190
9991
آلعمران
3
أ ل م
2578
1885
1251
5714
الاعراف
7
ألمس
2573
1523
1160
98
5258
يونس
10
أ ل ر
1353
912
257
2522
هود
11
أ ل ر
1402
788
324
2514
يوسف
12
أ ل ر
1335
812
258
2405
الرعد
13
ألمر
125
479
260
137
1501
ابراهيم
14
أ ل ر
394
452
160
1206
الحجر
15
أ ل ر
503
323
99
925
مريم
19
كهـ يعس
26
168
345
122
137
798
طه
20
ط هـ
28
314
242
الشعراء
26
ط س م
489
33
93
615
النمل
27
ط س
27
92
120
القصص
28
ط س م
461
19
100
580
العنكبوت
29
أ ل م
784
554
347
1685
الروم
30
أ ل م
545
396
318
1259
لقمان
31
أ ل م
348
298
177
822
السجده
32
أ ل م
268
154
158
580
يس
36
ى س
48
237
285
ص
38
ص
28
غافر
40
ح م
389
64
453
فصلت
41
ح م
276
58
334
الشوري
42
حمعسق
308
53
52
99
57
570
الزخرف
43
ح م
317
45
262
الدخان
44
ح م
145
16
161
الجاثيه
45
ح م
200
31
231
الاحقاف
41
ح م
227
37
264
ق
50
ق
57
57
القلم
68
ن
123
123
جمعاً
17499
11780
8683
1215
152
304
107
387
482
582
221
114
123
137
41816
نتيجهگيري:
تعداد زيادي از دانشمندان مسلمان نظم رياضى قرآن را دنبال كردهاند و به نتايج قابل توجهي رسيدهاند، هر چند كه برخى از محاسبات آنها خطا بوده و يا با اعمال سليقه و ذوق شخصى همراه بوده است.
در مقابل آنان، گروه ديگرى از نويسندگان و صاحبنظران قرآنى، قرار دارند كه اين مطالب را نمىپذيرند و برخى محاسبات آنان را خطا آلود مىدانند.
كه از سخنان هر دو طرف استفاده ميشود كه نظم رياضى قرآن، به صورت موجه جزئيه (يعنى در برخى از موارد ادعا شده) مورد پذيرش موافقان و مخالفان اعجاز عددى واقع شده است و اين مطلب از شگفتىهاى علمى قرآن به شمار ميآيد. اما به صورت موجيه كليّه (يعنى در همهى موارد ادعا شده) مورد قبول نيست. (5)
اعجاز عددى و اشكالات آن:
كسانى كه اعجاز عددى را قبول ندارند، به مطالب زير استناد كردهاند:
1. قرآن از طريق قرآن شناخته مىشود و در اين طريق سخنى از اعجاز عددى نيست.
قسمتى از آيات قرآن كه ماهيت قرآن را معرفى مىكند عبارتند از:
«ذلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُديً لِلْمُتَّقِينَ»(6)
«شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنْزِلَ فِيهِالْقُرْآنُ هُديً لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدي وَالْفُرْقَانِ»(7)
«إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِى لِلَّتى هِيَ أَقْوَمُ»(8)
چنانچه ملاحظه مىكنيد قرآن خود را نور، حكمت، علم، ذكر، هدايت و موعظه... معرفى مىكند و همهى اين عناوين در پرتو توجه به محتواى قرآن و پيروى از رهنمودهاى آن ميسر مىشود نه از طريق دقت در ساختار لفظى و كشف تناسب و توازن حروف و كلمات اين كتاب آسمانى. بنابراين در هيچ جاى قرآن حتى به طور تلويحى نيز به اينگونه كاوشها دعوت نشدهايم.
مىدانيم كه يكى از داستانهاى عبرتانگيز قرآن داستان «اصحاب كهف» است. قرآن بعد از ذكر داستان آنها، اظهار تاسف مىكند كه چرا مردم به جاى اينكه به پيام اين قصه توجه كنند و راه اصحاب كهف را بپيمايند خود را مشغول مطالب حاشيهاى و فرعى قصه نمودهاند و بر سر تعداد اصحاب كهف با هم جدال مىكنند. (9)
2. معرفى قرآن در احاديث: آيا حديثى از معصومين(ع) به ما رسيده است كه قرآن را كتابى اسرارآميز، معماگونه و حاوى فرمولهاى رياضى و از مقولهى رمل و جفر معرفى كرده باشد؟ پاسخ منفى است. هرگز در بيانات امامان معصوم و سيرهى عملى آنها مشاهده نشده است كه قرآن را از اين منظر بنگرند، و مطالبى هر چند تلويحى در مورد تعداد حروف و كلمات قرآن و روابط رياضى بين آنها، بيان نموده باشند.
در احاديث نيز قرآن علم، حكمت و نور خوانده شده است.
3. اشكالاتى كه در شمارش حروف وجود دارد: گفتيم «رشاد خليفه» در مورد حروف مقطعه به اين نتيجه ميرسد كه همواره معدل تكرار حروف مقطعه در سورهاى خاص، از معدل تكرار حروف ديگر بيشتر است. چنانچه در سورهى (ق) حرف (ق) معدلى بالاتر از ساير حروف در اين سوره، و ساير سورههاى ديگر قرآن دارد؛ و يا حرف (ن) در سورهى (ن و القلم) بزرگترين رقم نسبى را دارد.
اگر آمارها با موارد نقض روبرو نمىرشد ما هم با ايشان و ساير پيروان «تئورى نظم رياضى قرآن» هم عقيده مىشديم اما در اينجا با استثناهاى فراوانى روبرو مىشويم. براى مثال:
1. تعداد تكرار حروف (ق) در سورههاى الشمس و القيامه و الفلق، در حدّى است كه معدل تكرار آن از معدل تكرار (ق) (در سوره ق) بيشتر مىباشد.
2. در سورهى طه كه دو حرف (ط + ـه) وجود دارد با پنج استثناء روبرو مىشويم: 1. حج 2. نور 3. فتح 4.مجادله 5. توبه
3. در ورد سورهى يس نتيجه برعكس است يعنى ياء و سين كمترين تكرار را به خود اختصاص دادهاند.
4. در مورد حرف (ن) در سورهى (ن و القلم) مىبينيم تكرار آن در سورهى حجر بيشتر از تكرار آن در سورهى (ن و القلم) است. (10)
در مورد مضربهاى عدد 19 اشكالات فراوانى وجود داردكه ما به چند مورد اشاره مىكنيم:
5. حرف مقطعهي (ن) در اول سورهى (ن و القلم) 131 مورد است، كه در اين صورت از مضربهاى عدد 19 نمىباشد. در حالى كه قائلين به اعجاز عدد 19 مىگويند 133 مورد است. (133 = 19 × 7)
6. در سورهي طه مجموع ط + ـه 239 مورد است نه 342 و 239 يكى از مضربهاى عدد 19 نمىباشد.
7. در شمارش حرف (ل) در چهار مورد اشتباه صورت گرفته است:
الف: آيه 21 سورهى روم كه در اين آيه 7 مورد لام شمارش شده در حالى كه 8 مورد مىباشد.
ب: آيه 58 سورهى يونس كه در اين آيه 5 مورد لام شمارش شده در حالى كه 6 مورد مىباشد.
ج: آيه 70 سورهى هود كه در اين آيه 8 مورد لام شمارش شده در حالى كه 9 مورد مىباشد.
د: آيه 41 سورهى ابراهيم كه در اين آيه 5 مورد لام شمارش شده در حالى كه 6 مورد مىباشد.
بنابراين مجموع (ا + ل + م) در سورهى روم يكى از مضربهاى عدد 19 نمىباشد و همچنين مجموع (ا + ل + ر) در سورههاى هود، يونس و ابراهيم. (11)