در رسم الخط بعضي از قرآن‌ها (خط عثمان طه‌) در آيات اوائل قرآن هر جا كه نام حضرت ابراهيم‌غ ذكر شده آن را به صورت "إِبْرَ َهِم‌" (بقره‌،163)، و در جاهاي ديگر قرآن آن را به صورت "إِبْرَ َهِيم‌" (نحل‌،120)، آيا اين امر دليل خاصي دارد؟

پاسخ:

آن‌چه در حال حاضر در ايران يافت مي‌شود سه نوع كتابت مشهور است كه عبارتند از:

الف‌: كتابت به خط عثمان طه (به رسم‌الخط عربي‌): اين رسم‌الخط علاوه بر زيبايي‌، محسّنات و ويژگي‌هايي دارد كه توجه قاريان قرآن را به خود جلب كرده است‌.

ب‌: كتابت به رسم‌الخط فارسي‌: در اين نوع كتابت‌، الف‌هاي كوتاه به صورت ممدود نوشته مي‌شود؛ مثلاً "كتَب‌" به صورت "كتاب‌" و "انزلنَه‌"، "انزلناه‌" تحرير مي‌شود.

ج‌: رسم‌الخط پاكستاني‌: اين نوع كتابت از نظر محتوايي‌، با رسم‌الخط عربي فرقي نمي‌كند و تفاوت آن‌، شكلي است‌.

در خصوص اختلاف رسم‌الخط در كلمه "ابراهيم‌" اين نكته لازم است تذكر داده شود كه‌: در اين كلمه دو حرف "الف‌" و "يأ" بكار رفته است كه به مبحث‌: "حروفي كه نوشته نمي‌شود ولي خوانده مي‌شوند" مربوط مي‌شوند كه آن حروف اكثراً سه حرف "ا، و، ي‌" مي‌باشند كه براي آن ـ يعني اينكه چرا با آن كه خوانده مي‌شوند، امّا نوشته نمي‌شوند ـ دلايلي ذكر كرده‌اند از جمله دليل "اختصار" است‌. يعني براي رعايت اختصار در خيلي از موارد اين سه حرف را حذف و به جاي آن‌ها از علايم كوچكي كه خارج از حروف كلمه قرار دارند استفاده مي‌كنند مانند الف كوچك روي حرفي كه "الف‌" بعد از آن حذف شده است مثل "ابر َهيم‌".

و يأ كوچك براي "يأ" محذوف مثل "ابر َهم‌" و امثال اين‌ها، كه البته رعايت اين اختصار الزامي نيست‌؛ به همين جهت گاهي اختصار را رعايت كرده و گاهي هم اصل حروف را مي‌آورند.(راهنماي تدريس روخواني قرآن كريم‌، علي حبيبي‌، ص 112ـ114، نشر دفتر مطالعات تاريخ و معارف اسلامي‌.)