راز نزول قرآن به زبان عربی در چیست؟

 

پاسخ:

راز نزول قرآن به «زبان عربي» اولاً يك جريان و امر طبيعي است؛ زيرا هر سخنور و دانشمندي، مطالب خويش را با زبان مخاطبان خود بيان مي‏كند و مي‏نويسد. خداوند متعال نيز در ارسال پيامبران و ابلاغ پيام‏هاي خويش، همين رويه را تأييد كرده و به كار گرفته است:

«و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه ليبيّن لهم فيضل الله من يشاء و يهدي من يشاء و هو العزيز الحكيم»«و ما هيچ فرستاده‏اي را جز با زبان مردمش نفرستاديم تا [بتواند حقايق را( براي آنان به روشني بيان‏كند. پس خداوند هركس را كه بخواهد گمراه و هركس را كه بخواهد هدايت مي‏كند و او شكست‏ناپذير و فرزانه‏است». ابراهيم (14)، آيه 4.

بر اين اساس، اگر قرآن به زباني، جز زبان عربي نازل مي‏شد، جاي آن داشت كه از حكمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود و گفته شود: با آن كه مخاطبان نخستين اين پيام، عرب زبان هستند، چرا اين پيام به زبان عربي نازل نشده است؟

علاوه بر آن كه تحدي و طلب همانند آوري اين كتاب، ضرورت نزول آن را به زبان عربي دو چندان مي‏كند. در صورتي كه قرآن عربي نباشد، چگونه مي‏شود از مخاطباني كه جز با زبان عربي آشنا نيستند و يا تسلّط كافي بر زبان‏هاي ديگر ندارند؛ درخواست شود كه براي روشن شدن حقانيّت يا نادرستي مدعاي پيامبر(ص)، سخني همانند قرآن بياورند؟ در اين صورت به آساني خواهند گفت: ما عرب زبان‏ها، محتواي پيام تو را نمي‏فهميم؛ پس چگونه همانند آن را بياوريم.

پس تحدّي به قرآن نيز اقتضا مي‏كند كه اين پيام به زباني باشد كه مخاطبان اوليه‏اش، آن را درك كنند و بتوانند درباره درستي يا نادرستي مدعاي پيامبر(ص)، خود را بيازمايند و حقيقت برايشان روشن شود. نگا: قرآن‏شناسي، صص 98 - 103.

 

در اين جا بيان چند نكته ضروري است:

 

الف) خواندن قرآن به زبان عربي، به جز در موارد خاص (مانند نذر و...) واجب نيست؛

ب) خواندن قرآن با صوت، لحن و آواز مخصوص واجب نيست؛

ج) نماز بايد به زبان عربي با قرائت صحيح خوانده شود؛ امّا واجب نيست با صوت و آواز مخصوص خوانده شود.

خواندن نماز به عربي، يكي از نشانه‏هاي «جهاني بودن» دين اسلام و رمز «وحدت و يگانگي» مسلمانان است. عربي خواندن، آن را از تحريف و آميختگي به خرافات و مطالب بي اساس - هنگام ترجمه آن به زبان‏هاي ديگر - نگاه مي‏دارد و بدين وسيله روح اين عبادت اسلامي، محفوظ مي‏ماند. گفتني است توحيد و يگانگي - در تمام اصول و فروع اسلام - يك زيربناي اساسي محسوب مي‏گردد و نماز به سوي قبله واحد، در اوقات معين و به يك زبان مشخص، نمونه‏اي از اين وحدت است. در ضمن ياد گرفتن ترجمه نماز، بسيار ساده و آسان است. ر.ك: توضيح المسائل مراجع تقليد، مباحث قرائت؛ آيت‏الله مكارم، ج 3، صص 58-56.