چرا قرآن به زبان عربي گفته شده است؟ و چرا كلمات
فارسي در آن گفته نشده است؟
پاسخ:
"هر
پيامبري كه براي هدايت قومي مبعوث شده است، به زبان همان قوم سخن گفته؛ و كتابي را
هم كه آورده است، به زبان آن قوم است." "و ما ارسلنا من رسول الا بلسان
قومه لِيُبَيِنَ لهم" (1) و ما هيچ فرستاده اي را جز به زبان مردمش
نفرستاديم، تا ( بتواند حقايق را) بر ايشان روشن نمايد.
پيامبران
الهي، پيام خداوند را به زبان مخاطبان اوليّه خويش مي آورند. و معارف الهي را
متناسب با سطح فرهنگي و علمي آنان بيان مي كنند. و نيز نوع معجزاتي كه براي اثبات
پيامبري خويش مي آورند، با اختراعات، علوم و فرهنگ پيش رفته آن روز، متناسب است.
پيامبر اكرم(ص) نيز كه در شبه جزيزه عربستان به پيامبري رسيدند، از اين قاعده
مستثني نبودند. و نزول قرآن به زبان عربي (يعني زبان مردم عربستان) بود. و اين امر
با توجه به مخاطبان نخستين و شخص پيامبر(ص) كه عرب زبان بودند، يك جريان طبيعي
است. پس اگر قرآن به زباني جز عربي نازل مي شد، جاي آن داشت كه از حكمت نزول قرآن
به آن زبان، سؤال شده و گفته شود : "با آنكه مخاطبان نخستين پيامبر(ص) ، عرب
زبان هستند، چرا اين پيام به زبان عربي نازل نشده است."
عوامل ديگري نيز در عربي بودن زبان قرآن نقش داشته است،كه به اختصار به
بررسي آنها مي پردازيم :
الف : قرآن در چند آيه از مردم خواسته است كه اگر مي گوييد قرآن معجزه
نيست، آياتي مانند آن بياوريد. حال اگر اين قرآن به زباني غير از عربي نازل مي شد،
چگونه ممكن بود كه از مخاطباني كه جزء به زبان عربي آشنا نيستند، يا تسلط كافي بر
زبانهاي ديگر ندارند، خواسته شود كه براي روشن شدن حقانيّت و يا نادرستي مدعاي
پيامبر ( سخني همانند قرآن بياورند؟ در اين صورت به آساني مي گفتند : "ما عرب
زبانها محتواي پيام تو را نمي فهميم، پس چگونه مانند آن را بياوريم؟"
ب : اگر قرآن به زبان عربي نبود، مخالفان قرآن كه به دنبال بهانه اي براي
نپذيرفتن دين اسلام بودند، فرصت را مناسب ديده، نامفهوم بودن آيات را به عنوان
دليلي براي نپذيرفتن خود، ارايه مي دادند. قرآن كه نازل شد، عربي بودن آن، اين
بهانه را از مخالفان گرفت.
ج : خلق و خو و تعصّبات ملت عرب طوري بود كه اگر قرآن به زباني غير از
عربي نازل مي شد، نه رسالت پيامبر را مي‌پذيرفتند،و نه سخنانش را.
د : مخالفان قرآن ادّعا كردند كه پيامبر(ص) قرآن را از انسان ديگري فرا
گرفته، و اين كتاب وحي آسماني نيست. قرآن كه به زبان عربي نازل شد، اين ادّعا را
باطل كرد. زيرا زبان كسي كه قرآن را به او نسبت مي دادند، غير عربي بود. در صورتي
كه زبان قرآن عربي روشن است، ويك فرد غير عرب نمي تواند الفاظي به اين زيبايي را
كه هيچ يك از سخنوران عرب نتوانستند مانند آن را بياورند، بسازد."(2)
اما سؤال دوم شما كه فرموديد : "چرا كلمات فارسي در قرآن گفته نشده است؟"
زبان هر قومي، شامل الفاظي از ملتهاي ديگر نيز مي شود. در مورد زبان عربي
هم بايدگفته شود كه كلمات فارسي در اين زبان داخل شده است. و وجود اين كلمات، به
هيچ وجه با عربي بودن قرآن در تضاد نيست.
منابع و مآخذ :
1. سوره مباركه
ابراهيم،آيه 4
2. برگرفته از كتاب
"قرآن شناسي"، ج1، استاد محمد تقي مصباح يزدي، ص83، با اندكي تصرف