منظور از قومى كه به بوزينه و خوك تبديل شدند (مائده‌،60) چيست‌؟ به كدام قوم اشاره دارد؟

پاسخ:

سرگذشتى كه اين آيه و آيات 163ـ166 سوره اعراف و 65 ـ 66 بقره آن را بيان داشته‌، مربوط به جمعى از بنى‌اسرائيل است كه در ساحل يكى از درياها (ظاهراً درياى احمر بوده كه در كنار سرزمين فلسطين قرار دارد) در بندرى به نام ايله (كه امروزه به نام بندر ايلات معروف است‌) زندگى مي‌كردند.

از طرف خداوند سبحان براى آزمايش و امتحان‌، به آنان دستور داده شد كه روزهاى شنبه به صيد ماهى نپردازند. ولى اين مردم بناى بر قانون‌شكنى گذاشتند و ابتدا با حيله شرعى ـ به وسيله كندن حوضچه‌ها و يا انداختن قلاب‌ها ـ كار خود را شروع كردند (ماهي‌ها را روزهاى شنبه در حوضچه‌ها و يا قلاب‌ها به دام مى‌انداختند و روزهاى بعد آن‌ها را از آب مى‌گرفتند). اين كار، نافرمانى و گناه را در نظر آن‌ها كوچك جلوه داد و آنان را در برابر شكستن احترام روز ممنوع جسور ساخت‌. كم كم در برابر فرمان الهى بى‌باك شده‌، در روزهاى شنبه به طور علنى و با بي‌پروايى به صيد ماهى مشغول شدند و از اين راه مال و ثروت فراوانى فراهم ساختند؛ زيرا ماهيان (براى امتحان آن‌ها و به دستور پروردگار) روز شنبه در روى آب آشكار مي‌شدند و در غير روز شنبه كمتر به سراغ آن‌ها مي‌آمدند (اعراف‌، 163) اين بود تا اين‌كه عذاب سخت الهى فرود آمد و گناهكاران و كسانى را كه امر به معروف و نهى از منكر نمى‌كردند به كام خود فرو برد و به اصحاب سبت معروف شدند.(ر.ك‌: تفسير نمونه‌، آيت اللّه مكارم شيرازى و ديگران ،ج 6، ص 418ـ428، دارالكتب الاسلاميه‌.)