مفهوم كلمه "غُزّى‌َ" در آيه 156 سوره آل‌عمران چيست‌؟

پاسخ:

1. غُزّى‌َ از ريشه "غزو" به معناى خروج از محلى به منظور جنگيدن با دشمن است‌.( مفردات الفاظ قرآن‌،راغب‌اصفهاني‌، ص‌،دارالكتب‌العلميه‌. ) غُزّى جمع غازٍ (اسم فاعل از غزي‌َ يَغْزُ و به معناى خارج شونده به منظور جنگ‌) مي‌باشد.( تفسيرالميزان‌،علامه‌طباطبايي‌(ره‌)،ج‌،ص‌،مؤسسه اعلمي‌. )

2. اين آيه مانند آيات پيش از آن‌، درباره جنگ اُحُد است‌. جنگى كه پس از پيروزي‌، به دليل سُستى و نافرمانى مسلمانان‌، براى آنان شكست را به دنبال داشت ؛ همان‌ها كه به عنوان تيرانداز، سنگر خود را در كوه عينين رها كرده‌، به دنبال دنيا و غنايم دويدند. به تصريح آيات پيش‌، خداوند همه اين نافرماني‌ها را بخشيد، در حالى كه سزاوار مجازات بودند؛ البتّه به خاطر شكست و به جهت از دست‌دادن جمعى از افسران و سربازان شجاع خود، اندوه به سوى آنان روى آورد؛ آن‌گاه‌، با وجود اين آرامش خاطري كه خداوند به فضل خود به آنان عطا فرمود، ولى به دليل رسوبات افكار جاهلى كه در ذهن برخى از آنان بود، آنان را وسوسه مي‌نمود و از روى ترديد، شبهه و پرسش‌هايى را مطرح مي‌كردند، مانند اين كه آيا با اين وضع دل‌خراش كه برايمان پيش آمده‌، ممكن است دوباره پيروزى نصيب ما شود؛ سپس زمينه براى بهره بردارى منافقان از اين وسوسه‌هاي جاهلى آماده شده‌، و سم‌پاشى را آغاز كردند. آيه شريفه‌اى كه مورد پرسش قرار گرفته‌، به منظور خنثي‌سازى اين‌گونه از فعاليت‌هاى تخريبى منافقان و هشدار به مسلمانان است ؛ از اين رو، نخست به افراد با ايمان خطاب كرده و مي‌فرمايد:"شما همانند كافران نباشيد كه هنگامى كه برادرانشان به مسافرتى مي‌روند، يا در صف مجاهدان قرار مي‌گيرند(غُزّي‌) و كشته مي‌شوند مي‌گويند:افسوس‌! اگر نزد ما بودند، نمي‌مردند و كشته نمي‌شدند."( تفسيرنمونه‌،آيت‌الله مكارم‌شيرازي‌و ديگران‌، ج 3، ص 137،دارالكتب الاسلاميه‌.  )