چرا در همه قرآن‌ها، علامت "لا" كه در پايان آيات‌، نشانه عدم وقف است‌، به يك شكل اعمال نشده و در پايان برخي از آيات اين علامت نيامده است‌؟

پاسخ:

يكي از مباحث مهم در علم تجويد قرآن "وقف و ابتدأ" است كه ارتباط زيادي با معاني آيات قرآن كريم دارد به همين جهت علماي قرائت‌، علامت‌هايي را وضع كرده‌اند تا راهنماي محل‌هاي مناسب براي وقت و ابتدأ باشد؛ از جمله آن‌ها، علامت "لا" است كه نشانه وقف ممنوع مي‌باشد، اگر اين علامت در بين يك آيه باشد وقف جايز نيست و چنان چه به جهت اتمام نَفَس و غير آن‌، ناگريز به وقف شويم‌، بايد بلافاصله از محل مناسبي‌، قبل از موضع وقف قرائت را از ابتدأ و شروع كنيم‌؛ زيرا جمله ما بعد كاملاً به ماقبل ارتباط دارد ولي اگر علامت "لا" در آخر آيات باشد، در اين موارد وقف جايز است هر چند از نظر معني به ما قبل ارتباط داشته باشد؛ چون بر طبق روايتي كه از "ام‌سلمه‌" همسر گرامي پيامبر اكرم‌نقل شده‌، حضرتش هنگام تلاوت قرآن پايان هر آيه كه مي‌رسيدند، وقف مي‌فرمودند و اين موضوع به عنوان يك سنت نبوي مورد توجه قرار گرفته و از همين جهت در آخر آيات برخي از قرآن‌ها اين علامت مشاهده نمي‌شود.(ر.ك‌: حليه القرآن (سطح 2)، سيد محسن موسوي بلده‌، ص 198، شركت انتشارات احيأ كتاب / روان‌خواني و تجويد قرآن كريم‌، علي حبيبي و محمد رضا شهيدي‌، ص 185، انتشارات روحاني‌.)

نكته قابل توجه اين كه اين علامت‌ها بر اساس نظر مفسرين و علمأ قرائت نگاشته شده كه در برخي موارد اختلافي است‌.