فوايد تفسير موضوعى و پيشنهادها و انتقادهاى آن چيست‌؟

پاسخ:

فوايد تفسير موضوعي به طور فشرده عبارتند از:

1. رفع ابهام هايي كه در نگاه نخست در بعضي آيات قرآن به چشم مي‌خورد؛

2. آگاهي از شرايط، ويژگي‌ها، علل و نتايج موضوعات و مسائل مختلفي كه در قرآن مطرح است‌؛

3. به دست آوردن يك تفسير جامع درباره موضوعات قرآني‌؛

4. به دست آوردن اسرار و پيام‌هاي تازه قرآن از راه انضمام آيه‌ها به يك ديگر.

براي كساني كه مي‌خواهند به تفسير موضوعي بپردازند، توجه به چند نكته لازم است‌. توجه به اين نكات‌، پيشنهاد است براي كساني كه مي‌خواهند به تفسير موضوعي وارد شوند و انتقاد از كساني است كه آن‌ها را رعايت نمي‌كنند:

1. كسي كه مي‌خواهد به تفسير موضوعي بپردازد، بايد به آيات و مفاهيم قرآني به طور كامل آشنا باشد و يك دوره تفسير ترتيبي را ديده باشد. نمي‌توان با كتاب معجم قرآن آيات موضوعي را جمع آوري كرد، زيرا آيه‌اي هست كه از اين موضوع سخن مي‌گويد، بي‌آن كه واژه موضوع مورد بحث يا مشتقات آن در آيه آمده باشد،

2. مفسر در جمع بندي و نتيجه‌گيري از آيه‌ها به دقت‌، ظرافت‌، ذوق و آگاهي و احاطه به آيه‌هاي قرآن و تفاسير نياز دارد. كساني كه بي‌دقت و بدون احاطه به آيه‌هاي قرآن و تفاسير به تفسير موضوعي بپردازند، ناخودآگاه دچار لغزش خواهند شد.

3. هر آيه قرآن‌، داراي ابعاد مختلفي است و در موضوعات گوناگوني قابل استفاده است‌، مفسر بايد به اين نكته توجه نمايد و به  تمام ابعاد آيه‌ها توجه داشته باشد.

4. موضوعات مطرح شده در قرآن فراوان است‌، مفسر بايد همه موضوعات را با تلاش و حوصله به دست آورد و مورد بررسي قرار دهد تا تفسير موضوعي جامع و فراگيري شكل گيرد. چنين كاري نياز به گروه مفسران دارد و از عهده يك شخص خارج است‌، لذا تشكيل گروه مفسران ضروري به نظر مي‌رسد.(ر.ك‌: پيام قرآن‌، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران‌، ج 1، ص 22 ـ 31، دار الكتب الاسلاميه‌.)