برداشت‌هاى ذوقى از قرآن‌، براى خود فرد و ديگران تا چه اندازه حجيّت دارد؟

پاسخ:

در اين كه فهم قرآن اختصاص به گروه معيني ندارد، كم‌ترين ترديدي نيست‌؛ زيرا قرآن براي استفاده همگان آمده است و آيات فراواني از قرآن بر اين مطلب تأكيد دارد و مي‌فرمايد: قرآن كتاب هدايت براي همگان است‌؛ كتابي سراسر نور و روشنگر حقايق است‌.(بقره‌، 185؛ مائده‌، 15)

با اين كه معظم آيات قرآن براي عموم قابل فهم است‌، ولي به چند نكته بايد توجه نمود:

1. از آن جا كه قرآن به زبان عربي است‌، بايد زبان عربي را به خوبي فرا گرفت وياد گرفتن زبان عربي شرط اول مراجعه مستقيم به قرآن است‌.

2. قرآن به زبان عربي عصر پيامبر است‌، زبان عربي مانند هر زبان ديگري از زمان پيامبر تاكنون‌، تغيير و تحول پيدا كرده‌، معناي برخي از لغت‌ها دگرگون شده است‌؛ از اين رو، بايد به معناي رايج كلمات قرآن در عصر نزول توجه داشت‌، نه معنايي كه امروز رايج است‌.

3. توجه به شأن نزول آيات قرآن در فهم آيات لازم است‌.

پس در فهم و برداشت از آيات قرآن‌، بايد نكته‌هاي مذكور رعايت گردد و برداشت با معيارهاي مفاهمه عرب و اصول و علوم عقلي و خطوط كلي قرآن هماهنگ باشد. چنين برداشتي حجت است و بدون رعايت موارد مذكور، برداشت ما، تفسير به رأي خواهد بود، كه در روايات به شدت از آن نكوهش و نهي شده است‌، و حجيت ندارد.( ر.ك‌: تفسير تسنيم‌، آيت اللّه جوادي آملي‌، مركز نشر اسرأ، ص 175ـ184 ، روش برداشت از قرآن‌، شهيد بهشتي‌، ص 12ـ28، نشر هادي‌. )