فاطمه آزادى نژاد
تفسير جمال، عنوان كتاب نفيس و ارزشمندى است كه سرانجام،در پى تلاش‌هاى بسيار و پس از مدت‌ها چشم انتظارى آنان كه مژده انتشارش را شنيده و ديده به راه تجلى اش سپرده بودند،منتشر گرديد؛و اين براى نخستين بار است كه آثار قرآنى بانوان هنرمند گردآورى گشته و در كتابى اين چنين فرا روى علاقمندان به معارف و ارزش‌هاى قرآنى قرار مى گيرد.از اين رو،تفسير جمال را مى توان، تجلى گاه و نمايشگاه آثار بانوان بزرگوارى دانست كه توانسته‌اند اعجاز كتاب الهى را هنرمندانه به تصوير كشند و ايات آن را از منظر زيبايى و با رنگ و دوات و سازه‌هاى دستى خود تفسير نمايند.
مؤسسه معارف اسلامى امام رضا(ع) اين افتخار را داشته است كه با تأسيس «بنياد احياء و توسعه هنرهاى قرآني» دفتر اول اين اثر نفيس را منتشر سازد.
در ابتداى «تفسير جمال» مقدمه‌اى پيرامون اين گام قرآنى با قلمى شيرين و زيبا نگاشته شده است كه در قسمتى از آن در مورد اهميت هنر و هنرمند قرآنى آمده است:
«خداوند جميل چنان قرآن را سراسر مملو از زيبايى نازل كرده است كه دل هر انسان پاك نهاد را بر كرانه جذبه خود مى نشاند و هنرمند مسلمان يكى از شيفتگان اين معجزه زيباست كه گوشه‌اى از اين زيبايى را بر تابلوى هنرمندى خود به تصوير مى كشد.بنابراين، هنر قرآني، نوعى تفسير است كه درآن پرده از منظر قرآن كنار مى رود و گوشه‌اى از جمال ايات نمايان مى شود و همچون هر شيوه و روش ديگر، داراى ضوابط، اصول و مقتضيات ويژه خود مى باشد… هنرمند قرآنى پس از آنكه به قله بلند هنرمندى رسيد،تمام آرزو و علاقه خود را در اين مى بيند كه بتواند با به تصوير كشيدن زيبايى هاى ايات قرآن كريم، اثرى هنرى و ماندگار بيافريند و سرافرازى ابدى را از آن خود گرداند. بنابراين،آثار هنرى همه ارزشمندند و بايد به بزرگى به آن نگريست، ولى به حق، اثر هنرى قرآنى در بالاترين مرتبه قرار دارد و اوج هنر را در خود متجلى و منعكس ساخته است…»
نكته ديگرى كه در مورد اهميت اين اثر گران سنگ مى توان ذكر نمود،آن است كه نشر اين كتاب گام بلندى در جهت ثبت ارزش‌ها مى باشد و اين خود يك ارزش است؛چرا كه همانطور كه در ابتداى كتاب آمده است:«اثر هنرى تا به منظور ماندگاري، در دفتر خاطرات ايندگان ثبت نگردد، جزو فرهنگ يك ملت به حساب نمى ايد».
از آنجايى كه تفسير جمال در موزه‌ها، گالرى هاى هنرى و سفارت خانه‌هاى كشورهاى اسلامى مجال حضور خواهد يافت، اين كتاب درسه زبان فارسي،انگليسى و عربى تدوين شده است.از ويژگى هاى ديگر تفسير جمال آن مى باشد كه اين كتاب در دو بخش كلى تنظيم گرديده؛در بخش اول آن،نام و شرح حال مختصرى از بانوان هنرمند قرآنى به دو زبان فارسى و انگليسى و در بخش ديگر تصاوير آثار آنان، به گونه‌اى بسيار جذاب و زيبا،در سه حوزه خوش نويسي، نگارگرى وهنرهاى تجسمى آورده شده است.
چشم انداز عملكرد «مركز احياء و توسعه هنرهاى قرآني» تا نشر دفتر ششم «تفسير جمال» و نيز انتشار «تفسير جميل» ويژه آثار مردان هنرمند قرآنى ترسيم گرديده است.اميد آن كه اين مؤسسه بتواند،با توجه كامل و همه جانبه،راه تجلى هنرهاى آسمانى را در آستانه قرآن هموار سازد.