محمد پيراينده
نظر ما بر آن است كه براى يادگيرى قرآن و آشنايى با مفاهيم آن،بايد قرآن را از قرآن فرا گرفت. با دسته بندى ايات و كنار هم آوردن آنها، معانى بلند ايات، بهتر درك مى شود.
از آنجايى كه قرآن كتاب زندگى است، در مجموعه مطالبى كه تقديم مى داريم، تلاش خواهيم كرد تا ايات اخلاقى و اعتقادى را ـ با تكيه بر اهميت آنها ـ با بيانى ساده و روان در اختيار خوانندگان قرار دهيم.
قرآن كتابى است براى خواندن:
«فاقرَوا ما تَيسَّرَ مِنَ القرآن؛
پس هر چه از قرآن ميسر مى شود، بخوانيد».(سوره مزمل، آيه 20)
«فاقرَوا ما تَيسَّر مِنه؛ پس آنچه ميسر مى شود، از قرآن بخوانيد».(سوره مزمل، ايه 20)
پيام‌هاى دو آيه:
الف رعايت اوامر قرآنى لازم است.
ب ـ خداوند امر فرموده، قرآن بخوانيد، زيرا قرآن كتابى است خواندني.
ج ـ آنچه براى شما امكان دارد، قرآن بخوانيد.
د ـ از اين امر چنين استفاده مى شود كه هر كس هر روز بايد مقدارى از وقت خود را، به خواندن قرآن اختصاص دهد.
هـ ـ اهميت خواندن قرآن به حدّى است كه در يك ايه دو بار به آن امر شده است.
قرآن براى پند آموزى و يادگيرى است:
«وَ لَقَد يسَّرنا القرآنَِ لِلذّكر فَهَل مِن مُدَّكِر؛ قطعاً قرآن را براى پند آموزى آسان كرديم، پس ايا پند گيرنده‌اى هست؟». (سوره قمر، ايات 17 و 22 و 32 و 40)
پيام‌هاى آيه:
الف ـ ما قرآن را براى پند آموزى و يادگيرى شما آسان كرديم.
ب ـ اين شما هستيد كه بايد با اين قرآن آشنا و مأنوس شويد تا از پندهاى آن بهره‌هاى معنوى ببريد.
ج ـ جمله آخر كه ايا پند گيرنده‌اى هست؟ شايد توبيخى باشد به كسانى كه توجه به قرآن ندارند.
د ـ چهار بار تكرار ايه فوق در يك سوره، اشاره است بر اهميت يادگيرى و پند آموزى از قرآن.
قرآن براى تعقّل است:
«لَقَد اَنزَلنا اِلَيكُم كتاباً فيهِ ذِكرُكُم اَفَلا تَعقِلون؛ در حقيقت ما كتابى براى شما نازل كرديم كه ياد شما در آن هست. ايا تعقل نمى كنيد؟».(سوره انبياء، ايه 10)
پيام‌هاى ايه:
الف ـ قرآن از مقامى بس بالا و ارجمند براى بشر فرستاده شده تا انسان‌ها با تمسك به آن و پيروى از دستوراتش به همان مقام والا دست يابند.
ب ـ انسان را متوجه كتاب زندگى مى كند كه كليه برنامه زندگى او در اين كتاب ذكر شده تا دستورات آن را نصب العين خود قرار داده و از آن راهنمايى جويد.
ج ـ انسان آنچه به آن نياز دارد، در اين كتاب هست.
د ـ و در آخر هشدارى است براى صاحبان عقل تا در ايات قرآن تعقل كنند.
بايد از دستورات آن پيروى كرد:
«وَ هذَا كِتاب اَنزَلناهُ مُبارَك فَاتَّبِعوهُ وَ اتَّقوا لَعَلَّكُم تُرحَمون؛ و اين خجسته كتابى است كه ما آن را نازل كرديم، پس از آن پيروى كنيد و پروا داشته باشيد، باشد كه مورد رحمت قرار گيريد».(سوره انعام ، ايه 155)
لغات ايه:
«اَنزَلنا» از نزول است. نزول به معناى فرود آمدن است از مقامى عالى به پايين.
«مُبارك» از بركت است.بركت به معناى نمو، زيادت و سعادت است.
«اتَّبعوا» از تَبَعَ است. تبع به معناى پيروى و اطاعت كردن است.
«اتَّقوُا» از تقواست و تقوا از اتقاء، به معنى حفظ و پرهيز كردن و پروا داشتن است.
كسى كه در مقابل اوامر و نواهى خداوند خود را متعهد مى دارد،متقى است.
پيام‌هاى ايه :
الف ـ اين كتاب مبارك است، بكوشيد تا با بكار بستن دستورات آن از بركاتش بهره‌مند گرديد.
ب ـ پيروى از اين كتاب،امرى است الهى و به سود خواننده.
ج ـ در برابر دستورات اين كتاب، رعايت تقوا لازم است.
د ـ به اوامر ايه عمل كنيد. اميد است، مورد رحمت الهى قرار گيريد.