محمد عبداللهيان
قرآن و عترت
در شماره‌هاى گذشته گفته‌هاى بسيارى درباره ايمان آورده شد. از تفاوت ايمان و دانش ـ ايمان و اسلام و اينكه ايمان تنها سرمايه جاودان است و رفيق انسان در سراى آخرت. از سكوى ايمان انسان اوج مى گيرد و به لقاى خدا مى رسد.اكنون جاى اين پرسش است كه؛ ايمان با اين همه آثار و بركت چگونه بدست مى ايد؟راه تحصيل آن چيست؟ چه راهى را انسان بايد طى كند تا به نعمت جاودانه ايمان برسد؟
اميرالمؤمنين (ع) پاسخ اين پرسش را خيلى كوتاه،ولى پرمعنا بيان فرموده‌اند:
«لقاح الايمان تلاوة القرآن؛تلاوت قرآن، موجب ايجادايمان است». باد ملايم بهارى ميان درختان گردافشانى مى كند.گرده شكوفه‌هاى نر به شكوفه‌هاى ماده مى رسد و عمل لقاح انجام مى يابد، در اثر اين لقاح انواع ميوه‌هاى گوارا و خوش طعم بوجود مى ايد و به زندگى مادى انسان طراوت و شادى مى بخشد. انسان در زندگى معنوى خود نيز نيازمند به اين گردافشانى است.روح انسان در جستجوى حقيقت و در تكاپوى حقيقت مطلق در پرواز است. نياز به منبعى انرژى زا دارد تا به هدفش نايل ايد. اين نيرو توسط قرآن تأمين مى شود. حضرت از اين واقعيت تعبير به لقاح كرده و مى فرمايد:توليد و ازدياد ايمان با تلاوت قرآن حاصل مى گردد و اگر براى خواندن قرآن اثرى جز اين نباشد، براى قرآن بالاترين فضيلت را مى توان ثابت كرد؛ زيرا قرآن موجب ايمان و ايمان برترين كمال انسان است،و البته لازم به يادآورى است كه تلاوت قرآن كريم داراى ثواب و آثار بسيار است كه برخى آثار آن دنيوى است و برخى ديگر معنوي.در زير به ثواب خواندن قرآن و آثار مادى و معنوى آن اشاره مى گردد.
ثواب خواندن قرآن:
تلاوت ايات قرآن كريم داراى يك نوع ثواب نمى باشد، بلكه به حسب حالت انسان‌ها متفاوت مى باشد كه در ذيل به اختصار از آنها ياد مى شود.
در نماز و حالت ايستاده: انسان نمازهاى واجب را ـ در حال صحت ـ ايستاده مى خواند و نيز مى تواند نمازهاى مستحبى را ايستاده بخواند و در نماز بعد از حمد سوره كاملى را در نمازهاى واجب مى خواند و در نمازهاى مستحبى مى تواند اياتى از قرآن را تلاوت كند.فردى كه در حال قيام ايات قرآن را در نماز تلاوت مى كند، خداوند براى هر حرف آن صدحسنه به او عطا مى كند.
در نماز در حالت نشسته: نمازهاى مستحبى را انسان مى توانددر صورت سلامتى جسمى نيز نشسته بخواند و نمازهاى واجب را نيز گاهى بر اثر ناچارى نشسته بخواند. تلاوت قرآن در اين نمازها موجب اين است كه خداوند در قبال هر حرفى كه از ايات مى خواند، پنجاه حسنه به او عنايت‌كند.
در حالت غير نماز: بسيارى از مؤمنان عادت دارند در هر روز ـ صبح يا شامگاه قرآن مى خوانند. قرآن خواندن در اين حالت موجب آن مى شود كه خداوند در برابر هر حرفى كه تلاوت مى كند، ده حسنه به او عطا كند.
گوش كردن به تلاوت ايات: براى انسان پيش مى ايد كه ديگرى قرآن مى خواند و او با توجه و قلبى مطمئن و آرام به آن گوش مى كند، اين عمل موجب ثواب است و خداوند در قبال هر حرفى كه مى شنود و گوش فرا مى دهد يك حسنه به او مى دهد.
تلاوت ايات بدون صوت و تلفظ: براى فرد پيش مى ايد كه قرآن را جلوى خود مى گذارد و ايات آن را در دل مرور مى كند و به زبان چيزى نمى گويد در اين صورت هم اين فرد دست خالى نخواهد ماند و خداوند از روى لطف و احسان در قبال هر حرفى را كه در دل مى گذاراند به او نيز حسنه‌اى عنايت مى كند.
خواندن قرآن در ماه مبارك رمضان:
انسان‌هاى مؤمن نوعاً در ماه مبارك رمضان به خواندن قرآن كريم اهتمام ويژه دارند. برخى يك دور قرآن و برخى دو دور و… و گاهى تا پانزده دور قرآن را ختم مى كنند. اين شيوه پسنديده از امامان معصوم گرفته شده است كه آن بزرگواران ختم‌هاى بسيار فراوانى از قرآن كريم انجام مى دادند و ثواب فراوانى كه به سادگى نمى توان آن را به حساب آورد بر تلاوت قرآن در ماه مبارك مترتّب است، زيرا پيامبر اكرم (ص) فرمودند:هر كس يك ايه از قرآن را در ماه مبارك بخواند.ثواب آن به اندازه ختم كل قرآن در ساير ماهها مى باشد.
با توجه به اين كه تلاوت قرآن در ماههاى ديگر سال، هر حرف آن حداقل ده حسنه دارد و خواندن مجموع قرآن حسنات بسيار دارد،حال تمام اين حسنات به تلاوت يك ايه در ماه مبارك داده مى شود.
روايات فراوانى از امامان معصوم (ع) مطالب گفته شده را تاييد مى كند كه در ذيل برخى از آنها آورده مى شود و دقت در آنها مى تواند انسان را كاملاً با ثواب قرآن آشنا و روح او را تحت تأثير قرار دهد و منقلب سازد.
1. حضرت باقر(ع) فرمود:هر كه قرآن را در حال ايستاده در نمازش بخواند، خداوند به هر حرفى از آن صد حسنه براى او بنويسد و هر كس آن را در نمازش نشسته بخواند، خداوند به هر حرفى پنجاه حسنه برايش بنويسد و هر كه قرآن را در غير از نمازش بخواند به هر حرفى ده حسنه برايش بنويسد.
2. حضرت صادق (ع) فرمود:چه باز مى دارد تاجرى را كه در بازار مشغول (به تجارت است) از اينكه چون (شب هنگام) به خانه باز مى گردد، نخوابد تا يك سوره از قرآن را بخواند و به جاى هر ايه كه مى خواند برايش ده حسنه نوشته شود و ده گناه از او محو گردد.
3.حضرت حسين بن علي(ع) فرمود: هر كس يك ايه از كتاب خداى ـ عزوجل ـ را در نمازش در حال ايستاده بخواند در برابر هر حرفى خداوند صد حسنه برايش بنويسد و اگر در غير از نماز بخواند در برابر هر حرفى خداوند ده حسنه برايش بنويسد و اگر قرآن را گوش دهد به هر حرفى يك حسنه برايش بنويسد.
4. حضرت صادق ـ عليه السلام ـ فرمود:هر كس يك حرف از قرآن را فقط گوش كند، خداوند براى او يك حسنه بنويسد و يك گناه از او محو كند و او را يك درجه بالا برد، و هر كس با نگاه و بدون صوت و تلفظ آن را بخواند، برايش به هر حرفى حسنه‌اى بنويسد و ده گناه از او محو كند و ده درجه برايش بالا برد، فرمود:نمى گويم به هر ايه، بلكه به هر حرفى چون: با،تا،يا و… و هر كس يك حرف آن را در نماز در حال نشسته بخواند براى او پنجاه حسنه بنويسد و پنجاه گناه از او محو كند و پنجاه درجه براى او بالا برد، و هر كس يك حرف از آن در حال ايستاده در نمازش بخواند، خداوند در برابر يك حرف، صد حسنه برايش بنويسد و صد گناه از او محو كند و صد درجه برايش بالا برد.
آثار مادى تلاوت قرآن:
1. اداى دين
2. آسان شدن كاره
3. وسعت رزق
4. برطرف شدن اندوه و رفع گرفتارى
آثار معنوى تلاوت قرآن:
در روايات به آثارى از تلاوت قرآن پرداخته كه وراى ماديات و حس انسانى است كه به بخشى از آنها كه در ارتباط با كمال روحى و قرب انسان به خداوند است، اشاره مى كنيم.
1. دور شدن شيطان از انسان و ناتوانى او در گمراه ساختن قارى قرآن
2. فرشتگان الهى به خانه قارى قرآن حاضر مى شوند و به خدمت او مى پردازند.
3.خانه قارى قرآن همچون ستاره براى اهل آسمان مى درخشد.
4. قرآن موجب شرح صدر و روحيه‌اى آزاد مى گردد.
5. قرآن موجب قرب الهى و رضايت او مى گردد.
6. تلاوت ايات موجب پيدايش ايمان در قلب انسان مى شود.
با نگاه به نوشتار بالا اين مطلب به دست مى ايد كه ايمان از آثار معنوى قرآن و مهم‌ترين و برترين اثر تلاوت قرآن و ارتباط با آن مى باشد.