زکات

آیات وارده در این باب؛

وجوب زکات

آیه شریفه اول و دوم :

) خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ *  أَلَمْ يَعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ( .

توبه آیه 103- 104

103- از اموال آنها صدقه‏اى [بعنوان زكات‏] بگير، تا بوسيله آن‏، آنها را پاك سازى و پرورش دهى‏! و [به هنگام گرفتن زكات‏،] به آنها دعا كن‏؛ كه دعاى تو، مايه آرامش آنهاست‏؛ و خداوند شنوا و داناست‏!

104- آيا نمى‏دانستند كه فقط خداوند توبه را از بندگانش مى‏پذيرد، و صدقات را مى‏گيرد، و خداوند توبه‏پذير و مهربان است‏؟!

آیه شریفه سوم :

) وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ ( . حج آیه 78

و در راه خدا جهاد كنيد، و حقّ جهادش را ادا نماييد! او شما را برگزيد، و در دين[اسلام‏] كار سنگين و سختى بر شما قرار ندارد؛ از آيين پدرتان ابراهيم پيروى كنيد؛ خداوند شما را در كتابهاى پيشين و در اين كتاب آسمانى (مسلمان‏) ناميد، تا پيامبر گواه بر شما باشد، و شما گواهان بر مردم‏! پس نماز را برپا داريد، و زكات را بدهيد، و به خدا تمسّك جوييد، كه او مولا و سرپرست شماست‏! چه مولاى خوب‏، و چه ياور شايسته‏اى‏

 

آیه شریفه چهارم :

))وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ( . بقره آیه 110

  و نماز را برپا داريد و زكات را ادا كنيد؛ و هر كار خيرى را براى خود از پيش مى‏فرستيد، آن را نزد خدا [در سراى ديگر] خواهيد يافت‏؛ خداوند به اعمال شما بيناست‏.

 

آیه شریفه پنجم :

))الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُور(ِ حج آیه 41

همان كسانى كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم‏، نماز را برپا مى‏دارند، و زكات مى‏دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، و پايان همه كارها از آن خداست‏!

 

آیه شریفه ششم :

))وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ( . نور آیه 56

و نماز را برپا داريد، و زكات را بدهيد، و رسول [خدا] را اطاعت كنيد تا مشمول رحمت [او] شويد.

 

آیه شریفه هفتم :

إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(  . مزمل آیه 20

پروردگارت مى‏داند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند نزديك دو سوم از شب يا نصف يا ثلث آن را به پا مى‏خيزند؛ خداوند شب و روز را اندازه‏گيرى مى‏كند؛ او مى‏داند كه شما نمى‏توانيد مقدار آن را [به دقّت‏] اندازه‏گيرى كنيد [براى عبادت كردن‏]، پس شما را بخشيد؛ اكنون آنچه براى شما ميسّر است قرآن بخوانيد او مى‏داند بزودى گروهى از شما بيمار مى‏شوند، و گروهى ديگر براى به دست آوردن فضل الهى [و كسب روزى‏] به سفر مى‏روند، و گروهى ديگر در راه خدا جهاد مى‏كنند [و از تلاوت قرآن بازمى‏مانند]، پس به اندازه‏اى كه براى شما ممكن است از آن تلاوت كنيد و نماز را بر پا داريد و زكات بپردازيد و به خدا (قرض الحسنه‏) دهيد [= در راه او انفاق نماييد] و [بدانيد] آنچه را از كارهاى نيك براى خود از پيش مى‏فرستيد نزد خدا به بهترين وجه و بزرگترين پاداش خواهيد يافت‏؛ و از خدا آمرزش بطلبيد كه خداوند آمرزنده و مهربان است‏!

 

آیه شریفه هشتم :

) قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ *  الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ *  وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ *  وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ  ( . مومنون آیات 1- 4

1- مؤمنان رستگار شدند؛

2- آنها كه در نمازشان خشوع دارند؛

3- و آنها كه از لغو و بيهودگى روى‏گردانند؛  

4- و آنها كه زكات را انجام مى‏دهند؛  

آیه شریفه نهم :

) هُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ *  الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ( .

نمل آیات 2- 3

2- وسيله هدايت و بشارت براى مؤمنان است‏؛  

3- همان كسانى كه نماز را برپا مى‏دارند، و زكات را ادا مى‏كنند، و آنان به آخرت يقين دارند.

 آیه شریفه دهم :

) وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَـئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ( .

توبه آیه 71

مردان و زنان باايمان‏، ولىّ [و يار و ياور] يكديگرند؛ امر به معروف‏، و نهى از منكر مى‏كنند؛ نماز را برپا مى‏دارند؛ و زكات را مى‏پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت مى‏كنند؛ بزودى خدا آنان را مورد رحمت خويش قرارمى‏دهد؛ خداوند توانا و حكيم است‏!

 

وجوب زکات

آیه شریفه اول :

) لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّآئِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَـئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ( . بقره آیه 177

 نيكى‏، [تنها] اين نيست كه [به هنگام نماز،] روىِ خود را به سوى مشرق و [يا] مغرب كنيد؛ [و تمام گفتگوى شما، در باره قبله و تغيير آن باشد؛ و همه وقت خود را مصروف آن سازيد؛] بلكه نيكى [و نيكوكار] كسى است كه به خدا، و روز رستاخيز ، و فرشتگان‏، و كتاب [آسمانى‏]، و پيامبران‏، ايمان آورده‏؛ و مال [خود] را، با همه علاقه‏اى كه به آن دارد، به خويشاوندان و يتيمان و مسكينان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان‏، انفاق مى‏كند؛ نماز را برپا مى‏دارد و زكات را مى‏پردازد؛ و [همچنين‏] كسانى كه به عهد خود -به هنگامى كه عهد بستند-وفا مى‏كنند؛ و در برابر محروميتها و بيماريها و در ميدان جنگ‏، استقامت به خرج مى‏دهند؛ اينها كسانى هستند كه راست مى‏گويند؛ و [گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است‏؛] و اينها هستند پرهيزكاران‏!  

 

آیه شریفه دوم :

) ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ *  الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ ( . بقره آیه 2- 3

2- آن كتاب با عظمتى است كه شك در آن راه ندارد؛ و مايه هدايت پرهيزكاران است‏.

3- [پرهيزكاران‏] كسانى هستند كه به غيب [=آنچه از حس پوشيده و پنهان است‏] ايمان مى‏آورند؛ و نماز را برپا مى‏دارند؛ و از تمام نعمتها و مواهبى كه به آنان روزى داده‏ايم‏، انفاق مى‏كنند.  

 

آیه شریفه سوم :

) الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ *  أُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ( . انفال آیه 3- 4

3- آنها كه نماز را برپا مى‏دارند؛ و از آنچه به آنها روزى داده‏ايم‏، انفاق مى‏كنند.

4- [آرى‏،] مؤمنان حقيقى آنها هستند؛ براى آنان درجاتى [مهم‏] نزد پروردگارشان است‏؛ و براى آنها، آمرزش و روزى بى‏نقص و عيب است‏.

 

آیه شریفه چهارم :

) وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ ( .

شورا آیه 38

و كسانى كه دعوت پروردگارشان را اجابت كرده و نماز را برپا مى‏دارند و كارهايشان به صورت مشورت در ميان آنهاست و از آنچه به آنها روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند. 

 

موارد تعلق زکات

آیه شریفه اول :

) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ *  يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَـذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَنفُسِكُمْ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ( . توبه آیه 34- 35

34- اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! بسيارى از دانشمندان [اهل كتاب‏] و راهبان‏، اموال مردم را بباطل مى‏خورند، و [آنان را] از راه خدا بازمى‏دارند! و كسانى كه طلا و نقره را گنجينه [و ذخيره و پنهان‏] مى‏سازند، و در راه خدا انفاق نمى‏كنند، به مجازات دردناكى بشارت ده‏!

35- در آن روز كه آن را در آتش جهنم‏، گرم و سوزان كرده‏، و با آن صورتها و پهلوها و پشتهايشان را داغ مى‏كنند؛ [و به آنها مى‏گويند]: اين همان چيزى است كه براى خود اندوختيد [و گنجينه ساختيد]! پس بچشيد چيزى را كه براى خود مى‏اندوختيد!

 

آیه شریفه دوم :

)  إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا *  إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا*  وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا * إِلَّا الْمُصَلِّينَ *  الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ  * وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ *  لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ( .

معارج آیات 19- 25

19- به يقين انسان حريص و كم ‏طاقت آفريده شده است‏،  

20- هنگامى كه بدى به او رسد بيتابى مى‏كند،  

21- و هنگامى كه خوبى به او رسد مانع ديگران مى‏شود [و بخل مى‏ورزد]،

22- مگر نمازگزاران‏،  

23- آنها كه نمازها را پيوسته بجا مى‏آورند،

24- آنها كه در اموالشان حق معلومى است‏...

25- براى تقاضاكننده و محروم‏

 

آیه شریفه سوم :

) وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ( . انعام آیه 141

اوست كه باغهاى معروش [باغهايى كه درختانش روى داربست‏ها قرار دارد]، و باغهاى غيرمعروش [باغهايى كه نياز به داربست ندارد] را آفريد؛ همچنين نخل و انواع زراعت را، كه از نظر ميوه و طعم با هم متفاوتند؛ و [نيز] درخت زيتون و انار را، كه از جهتى با هم شبيه‏، و از جهتى تفاوت دارند؛ [برگ و ساختمان ظاهريشان شبيه يكديگر است‏، در حالى كه طعم ميوه آنها متفاوت مى‏باشد.] از ميوه آن‏، به هنگامى كه به ثمر مى‏نشيند، بخوريد! و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازيد! و اسراف نكنيد، كه خداوند مسرفان را دوست ندارد!

 

مصرف زکات

آیه شریفه :

) إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ( . توبه آیه 60

زكاتها مخصوص فقرا و مساكين و كاركنانى است كه براى [جمع آورى‏] آن زحمت مى‏كشند، و كسانى كه براى جلب محبّتشان اقدام مى‏شود، و براى [آزادى‏] بردگان‏، و [اداى دين‏] بدهكاران‏، و در راه [تقويت آيين‏] خدا، و واماندگان در راه‏؛ اين‏، يك فريضه [مهم‏] الهى است‏؛ و خداوند دانا و حكيم است‏!

 

کیفیت زکات دادن

آیه شریفه اول :

)  الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُواُ مَنًّا وَلاَ أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ ( . بقره آیه 262

كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى‏كنند، سپس به دنبال انفاقى كه كرده‏اند، منت نمى‏گذارند و آزارى نمى‏رسانند، پاداش آنها نزد پروردگارشان [محفوظ] است‏؛ و نه ترسى دارند، و نه غمگين مى‏شوند.

 

آیه شریفه دوم :

) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ( . بقره آیه 264

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! بخششهاى خود را با منت و آزار، باطل نسازيد! همانند كسى كه مال خود را براى نشان دادن به مردم‏، انفاق مى‏كند؛ و به خدا و روز رستاخيز، ايمان نمى‏آورد؛ [كار او] همچون قطعه سنگى است كه بر آن‏، [قشر نازكى از] خاك باشد؛ [و بذرهايى در آن افشانده شود؛] و رگبار باران به آن برسد، [و همه خاكها و بذرها را بشويد،] و آن را صاف [و خالى از خاك و بذر] رها كند. آنها از كارى كه انجام داده‏اند، چيزى به دست نمى‏آورند؛ و خداوند، جمعيت كافران را هدايت نمى‏كند.

 

آیه شریفه سوم :

) لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَـكِنَّ اللّهَ يَهْدِي مَن يَشَاء وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ ( . بقره آیه 272

هدايت آنها [به‏طور اجبار،] بر تو نيست‏؛ [بنابر اين‏، ترك انفاق به غير مسلمانان‏، براى اجبار به اسلام‏، صحيح نيست‏؛] ولى خداوند، هر كه را بخواهد [و شايسته بداند]، هدايت مى‏كند. و آنچه را از خوبيها و اموال انفاق مى‏كنيد، براى خودتان است‏؛ [ولى‏] جز براى رضاى خدا، انفاق نكنيد! و آنچه از خوبيها انفاق مى‏كنيد، [پاداش آن‏] به طور كامل به شما داده مى‏شود؛ و به شما ستم نخواهد شد.

 

 آیه شریفه چهارم :

) وَمَا آتَيْتُم مِّن رِّبًا لِّيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِندَ اللَّهِ وَمَا آتَيْتُم مِّن زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ ( . روم آیه 39

آنچه بعنوان ربا مى‏پردازيد تا در اموال مردم فزونى يابد، نزد خدا فزونى نخواهد يافت‏؛ و آنچه را بعنوان زكات مى‏پردازيد و تنها رضاى خدا را مى‏طلبيد [مايه بركت است‏؛ و] كسانى كه چنين مى‏كنند داراى پاداش مضاعفند.

 

 آیه شریفه پنجم :

) لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَ يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ( .

بقره آیه 273

 [انفاقِ شما، مخصوصاً بايد] براى نيازمندانى باشد كه در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته‏اند؛ [و توجّه به آيين خدا، آنها را از وطنهاى خويش آواره ساخته‏؛ و شركت در ميدانِ جهاد، به آنها اجازه نمى‏دهد تا براى تأمين هزينه زندگى‏، دست به كسب و تجارتى بزنند؛] نمى‏توانند مسافرتى كنند [و سرمايه‏اى به دست آورند؛] و از شدّت خويشتن‏دارى‏، افراد ناآگاه آنها را بى‏نياز مى‏پندارند؛ امّا آنها را از چهره‏هايشان مى‏شناسى‏؛ و هرگز با اصرار چيزى از مردم نمى‏خواهند. [اين است مشخّصات آنها!] و هر چيز خوبى در راه خدا انفاق كنيد، خداوند از آن آگاه است‏.

  آیه شریفه ششم :

) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَلاَ تَيَمَّمُواْ الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلاَّ أَن تُغْمِضُواْ فِيهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ( . بقره آیه 267

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از قسمتهاى پاكيزه اموالى كه [از طريق تجارت‏] به دست آورده‏ايد، و از آنچه از زمين براى شما خارج ساخته‏ايم [از منابع و معادن و درختان و گياهان‏]، انفاق كنيد! و براى انفاق‏، به سراغ قسمتهاى ناپاك نرويد در حالى كه خود شما، [به هنگام پذيرش اموال‏،] حاضر نيستيد آنها را بپذيريد؛ مگر از روى اغماض و كراهت‏! و بدانيد خداوند، بى‏نياز و شايسته ستايش است‏.

 

 آیه شریفه هفتم :

) لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ ( . آل عمران آیه 92

هرگز به [حقيقت‏] نيكوكارى نمى‏رسيد مگر اينكه از آنچه دوست مى‏داريد، [در راه خدا] انفاق كنيد؛ و آنچه انفاق مى‏كنيد، خداوند از آن آگاه است‏.