نماز

وجوب نماز

آیات وارده در این باب؛

آیه شریفه اول :

)  وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ  ( . بقره آیه 110

  و نماز را برپا داريد و زكات را ادا كنيد؛ و هر كار خيرى را براى خود از پيش مى‏فرستيد، آن را نزد خدا [در سراى ديگر] خواهيد يافت‏؛ خداوند به اعمال شما بيناست‏.

 

آیه شریفه دوم :

) قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَنفَعُنَا وَلاَ يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَى أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاطِينُ فِي الأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَىَ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ * وَأَنْ أَقِيمُواْ الصَّلاةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِيَ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ( . انعام آیات 71- 72

71- بگو: (آيا غير از خدا، چيزى را بخوانيم [و عبادت كنيم‏] كه نه سودى به حال مال دارد، نه زيانى‏؛ و [به اين ترتيب‏،] به عقب برگرديم بعد از آنكه خداوند ما را هدايت كرده است‏؟! همانند كسى كه بر اثر وسوسه‏هاى شيطان‏، در روى زمين راه را گم كرده‏، و سرگردان مانده است‏؛ در حالى كه يارانى هم دارد كه او را به هدايت دعوت مى‏كنند [و مى‏گويند:] به سوى ما بيا!) بگو: (تنها هدايت خداوند، هدايت است‏؛ و ما دستور داديم كه تسليم پروردگار عالميان باشيم‏.

72- و [نيز به ما فرمان داده شده به‏] اينكه‏: نماز را برپا داريد! و از او بپرهيزيد! و تنها اوست كه به سويش محشور خواهيد شد.)  

 

آیه شریفه سوم :

) إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ *   الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ * أُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ *( . انفال آیات 2- 4

2- مؤمنان‏، تنها كسانى هستند كه هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان ميگردد؛ و هنگامى كه آيات او بر آنها خوانده مى‏شود، ايمانشان فزونتر مى‏گردد؛ و تنها بر پروردگارشان توكل دارند.

3- آنها كه نماز را برپا مى‏دارند؛ و از آنچه به آنها روزى داده‏ايم‏، انفاق مى‏كنند.

4- [رى‏،] مؤمنان حقيقى آنها هستند؛ براى آنان درجاتى [مهم‏] نزد پروردگارشان است‏؛ و براى آنها، آمرزش و روزى بى‏نقص و عيب است‏.

 

آیه شریفه چهارم :

) وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَـئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ( .

توبه آیه 71

مردان و زنان باايمان‏، ولىّ [و يار و ياور] يكديگرند؛ امر به معروف‏، و نهى از منكر مى‏كنند؛ نماز را برپا مى‏دارند؛ و زكات را مى‏پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت مى‏كنند؛ بزودى خدا آنان را مورد رحمت خويش قرارمى‏دهد؛ خداوند توانا و حكيم است‏!  

 

آیه شریفه پنجم :

 (الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ *  الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ(  حج آیات 40- 41

40- همانها كه از خانه و شهر خود، به ناحق رانده شدند، جز اينكه مى‏گفتند: (پروردگار ما، خداى يكتاست‏!) و اگر خداوند بعضى از مردم را بوسيله بعضى ديگر دفع نكند، ديرها و صومعه‏ها، و معابد يهود و نصارا، و مساجدى كه نام خدا در آن بسيار برده مى‏شود، ويران مى‏گردد! و خداوند كسانى را كه يارى او كنند [و از آيينش دفاع نمايند] يارى مى‏كند؛ خداوند قوى و شكست ناپذير است‏.

41- همان كسانى كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم‏، نماز را برپا مى‏دارند، و زكات مى‏دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، و پايان همه كارها از آن خداست‏!

 

آیه شریفه ششم :

) وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ ( . حج آیه 78

 و در راه خدا جهاد كنيد، و حقّ جهادش را ادا نماييد! او شما را برگزيد، و در دين [اسلام‏] كار سنگين و سختى بر شما قرار ندارد؛ از آيين پدرتان ابراهيم پيروى كنيد؛ خداوند شما را در كتابهاى پيشين و در اين كتاب آسمانى (مسلمان‏) ناميد، تا پيامبر گواه بر شما باشد، و شما گواهان بر مردم‏! پس نماز را برپا داريد، و زكات را بدهيد، و به خدا تمسّك جوييد، كه او مولا و سرپرست شماست‏! چه مولاى خوب‏، و چه ياور شايسته‏اى‏!

 

آیه شریفه هفتم :

) وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ( . نور آیه 56

 و نماز را برپا داريد، و زكات را بدهيد، و رسول [خدا] را اطاعت كنيد تا مشمول رحمت [او] شويد.  

 

آیه شریفه هشتم :

) هُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ  *  الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ ( .

نمل آیات 2- 3

2- وسيله هدايت و بشارت براى مؤمنان است‏؛  

3- همان كسانى كه نماز را برپا مى‏دارند، و زكات را ادا مى‏كنند، و آنان به آخرت يقين دارند.

 

آیه شریفه نهم :

) وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ ( .

شورا آیه 38

 و كسانى كه دعوت پروردگارشان را اجابت كرده و نماز را برپا مى‏دارند و كارهايشان به صورت مشورت در ميان آنهاست و از آنچه به آنها روزى داده‏ايم انفاق مى‏كنند،

 

آیه شریفه دهم :

) إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا *  إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا *  وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا *  إِلَّا الْمُصَلِّينَ*  الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ *  وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ ( .

معارج آیات 19- 24

19- به يقين انسان حريص و كم‏طاقت آفريده شده است‏،  

20- هنگامى كه بدى به او رسد بيتابى مى‏كند،  

21- و هنگامى كه خوبى به او رسد مانع ديگران مى‏شود [و بخل مى‏ورزد]،

22- مگر نمازگزاران‏،  

23- آنها كه نمازها را پيوسته بجا مى‏آورند،

24- و آنها كه در اموالشان حق معلومى است‏...

 

آیه شریفه یازدهم :

) إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ( . مزمل آیه 20

 پروردگارت مى‏داند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند نزديك دو سوم از شب يا نصف يا ثلث آن را به پا مى‏خيزند؛ خداوند شب و روز را اندازه‏گيرى مى‏كند؛ او مى‏داند كه شما نمى‏توانيد مقدار آن را [به دقّت‏] اندازه‏گيرى كنيد [براى عبادت كردن‏]، پس شما را بخشيد؛ اكنون آنچه براى شما ميسّر است قرآن بخوانيد او مى‏داند بزودى گروهى از شما بيمار مى‏شوند، و گروهى ديگر براى به دست آوردن فضل الهى [و كسب روزى‏] به سفر مى‏روند، و گروهى ديگر در راه خدا جهاد مى‏كنند [و از تلاوت قرآن بازمى‏مانند]، پس به اندازه‏اى كه براى شما ممكن است از آن تلاوت كنيد و نماز را بر پا داريد و زكات بپردازيد و به خدا (قرض الحسنه‏) دهيد [در راه او انفاق نماييد] و [بدانيد] آنچه را از كارهاى نيك براى خود از پيش مى‏فرستيد نزد خدا به بهترين وجه و بزرگترين پاداش خواهيد يافت‏؛ و از خدا آمرزش بطلبيد كه خداوند آمرزنده و مهربان است‏!

 

آیه شریفه دوازدهم :

) فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءلُونَ *  عَنِ الْمُجْرِمِينَ *  مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ *  قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ  *  وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ *  وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ *  وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ *  حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ ( .

مدثر آیات 40- 47

40- آنها در باغهاى بهشتند، و سؤال مى‏كنند...

41- از مجرمان‏:  

42- چه چيز شما را به دوزخ وارد ساخت‏؟!

43- مى‏گويند: (ما از نمازگزاران نبوديم‏،  

44- و اطعام مستمند نمى‏كرديم‏،  

45- پيوسته با اهل باطل همنشين و همصدا بوديم‏،  

46- و همواره روز جزا را انكار مى‏كرديم‏،  

47- تا زمانى كه مرگ ما فرا رسيد!)

 

آداب نماز

آیه شریفه اول :

 ( قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ) مومنون آیات 1- 2

1- مؤمنان رستگار شدند؛  

2- آنها كه در نمازشان خشوع دارند؛

 

آیه شریفه دوم:

 ( قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُواْ وُجُوهَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ ) اعراف آیه 29

بگو: (پروردگارم امر به عدالت كرده است‏؛ و توجّه خويش را در هر مسجد [و به هنگام عبادت‏] به سوى او كنيد! و او را بخوانيد، در حالى كه دين [خود] را براى او خالص گردانيد! [و بدانيد] همان گونه كه در آغاز شما را آفريد، [بار ديگر در رستاخيز] بازمى‏گرديد!

 

آیه شریفه سوم :

 ( وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ ) بینه آیه 5

 و به آنها دستورى داده نشده بود جز اينكه خدا را بپرستند در حالى كه دين خود را براى او خالص كنند و از شرك به توحيد بازگردند، نماز را برپا دارند و زكات را بپردازند؛ و اين است آيين مستقيم و پايدار!

 

وقت نماز

آیه شریفه اول :

)فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُواْ اللّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا ) نساء آیه 103

 و هنگامى كه نماز را به پايان رسانديد، خدا را ياد كنيد؛ ايستاده‏، و نشسته‏، و در حالى كه به پهلو خوابيده‏ايد! و هرگاه آرامش يافتيد [و حالت ترس زايل گشت‏]، نماز را [به طور معمول‏] انجام دهيد، زيرا نماز، وظيفه ثابت و معيّنى براى مؤمنان است‏!

 

 آیه شریفه دوم :

) أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا * وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا ( . اسرا آیات 78- 79

78- نماز را از زوال خورشيد [هنگام ظهر] تا نهايت تاريكى شب [نيمه شب‏] برپا دار؛ و همچنين قرآن فجر [نماز صبح‏] را؛ چرا كه قرآن فجر، مشهود [فرشتگان شب و روز] است‏!

79- و پاسى از شب را [از خواب برخيز، و] قرآن [و نماز] بخوان‏! اين يك وظيفه اضافى براى توست‏؛ اميد است پروردگارت تو را به مقامى در خور ستايش برانگيزد!

 

آیه شریفه سوم :

) وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّـيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ ).

هود آیه 114

 در دو طرف روز، و اوايل شب‏، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات‏، سيئات [و آثار آنها را] از بين مى‏برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند!

 

آیه شریفه چهارم :

) وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ *  وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ ( .

طورآیات 48- 49

48- در راه ابلاغ حكم پروردگارت صبر و استقامت كن‏، چرا كه تو در حفاظت كامل ما قرار دارى‏! و هنگامى كه برمى‏خيزى پروردگارت را تسبيح و حمد گوى‏!

49- [همچنين‏] به هنگام شب او را تسبيح كن و به هنگام پشت كردن ستارگان [و طلوع صبح‏]!

 

آیه شریفه پنجم :

) وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ *  أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ ( . معارج آیات 34- 35

34- و آنها كه بر نماز مواظبت دارند

35- آنان در باغهاى بهشتى [پذيرايى و] گرامى داشته مى‏شوند.

 آیه شریفه ششم :

) وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ *  وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ *  أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ*  الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (مومنون آیات 8- 11

8- و آنها كه امانتها و عهد خود را رعايت مى‏كنند؛

9-و آنها كه بر نمازهايشان مواظبت مى‏نمايند؛  

10- [آرى‏،] آنها وارثانند!

11- [وارثانى‏] كه بهشت برين را ارث مى‏برند، و جاودانه در آن خواهند ماند!

 

مراقبت بر نماز ظهر 

 آیه شریفه هفتم :

 (حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ ). بقره آیه 238

در انجام همه نمازها، [به خصوص‏] نماز وسطى [نماز ظهر] كوشا باشيد! و از روى خضوع و اطاعت‏، براى خدا بپاخيزيد!

 

مداومت بر نماز

آیه شریفه هشتم :

 (إِلَّا الْمُصَلِّينَ *  الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ ) معارج آیات 22- 23

22- مگر نمازگزاران‏،  

23- آنها كه نمازها را پيوسته بجا مى‏آورند،

 

قبله

آیه شریفه :

 َسيَقُولُ السُّفَهَاء مِنَ النَّاسِ مَا وَلاَّهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُواْ عَلَيْهَا قُل لِّلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ *  وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلاَّ عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللّهُ وَمَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ * قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ * وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَّا تَبِعُواْ قِبْلَتَكَ وَمَا أَنتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذَاً لَّمِنَ الظَّالِمِينَ .

بقره آیات 142- 145

142- به زودى سبك‏مغزان از مردم مى‏گويند: (چه چيز آنها [= مسلمانان‏] را، از قبله‏اى كه بر آن بودند، بازگردانيد؟!) بگو: (مشرق و مغرب‏، از آن خداست‏؛ خدا هر كس را بخواهد، به راه راست هدايت مى‏كند.)

143- همان‏گونه [كه قبله شما، يك قبله ميانه است‏] شما را نيز، امت ميانه‏اى قرار داديم [در حد اعتدال‏، ميان افراط و تفريط؛] تا بر مردم گواه باشيد؛ و پيامبر هم بر شما گواه است‏. و ما، آن قبله‏اى را كه قبلا بر آن بودى‏، تنها براى اين قرار داديم كه افرادى كه از پيامبر پيروى مى‏كنند، از آنها كه به جاهليت بازمى‏گردند، مشخص شوند. و مسلماً اين حكم‏، جز بر كسانى كه خداوند آنها را هدايت كرده‏، دشوار بود. [اين را نيز بدانيد كه نمازهاى شما در برابر قبله سابق‏، صحيح بوده است‏؛] و خدا هرگز ايمان [نماز] شما را ضايع نمى‏گرداند؛ زيرا خداوند، نسبت به مردم‏، رحيم و مهربان است‏.

144- نگاه‏هاى انتظارآميز تو را به سوى آسمان [براى تعيين قبله نهايى‏] مى‏بينيم‏! اكنون تو را به سوى قبله‏اى كه از آن خشنود باشى‏، باز مى‏گردانيم‏. پس روى خود را به سوى مسجد الحرام كن‏! و هر جا باشيد، روى خود را به سوى آن بگردانيد! و كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده شده‏، بخوبى مى‏دانند اين فرمانِ حقى است كه از ناحيه پروردگارشان صادر شده‏؛ [و در كتابهاى خود خوانده‏اند كه پيغمبر اسلام‏، به سوى دو قبله‏، نماز مى‏خواند]. و خداوند از اعمال آنها [در مخفى داشتن اين آيات‏] غافل نيست‏!

145- سوگند كه اگر براى [اين گروه از] اهل كتاب‏، هرگونه آيه [و نشانه و دليلى‏] بياورى‏، از قبله تو پيروى نخواهند كرد؛ و تو نيز، هيچ‏گاه از قبله آنان‏، پيروى نخواهى نمود. [آنها نبايد تصور كنند كه بار ديگر، تغيير قبله امكان‏پذير است‏!] و حتى هيچ‏يك از آنها، پيروى از قبله ديگرى نخواهد كرد! و اگر تو، پس از اين آگاهى‏، متابعت هوسهاى آنها كنى‏، مسلماً از ستمگران خواهى بود!

 

لباس و مکان نماز گزار

آیه شریفه اول :

) إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُوْلَـئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ ( . توبه آیه 18

 مساجد خدا را تنها كسى آباد مى‏كند كه ايمان به خدا و روز قيامت آورده‏، و نماز را برپا دارد، و زكات را بپردازد، و جز از خدا نترسد؛ اميد است چنين گروهى از هدايت‏يافتگان باشند.

آیه شریفه دوم :

) مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُواْ مَسَاجِدَ الله شَاهِدِينَ عَلَى أَنفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ أُوْلَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ ( . توبه آیه 17

 مشركان حق ندارند مساجد خدا را آباد كنند در حالى كه به كفر خويش گواهى مى‏دهند! آنها اعمالشان نابود [و بى‏ارزش‏] شده‏؛ و در آتش [دوزخ‏]، جاودانه خواهند ماند!

 

آیه شریفه سوم :

 ( يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْءَاتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ) اعراف آیه 26

اى فرزندان آدم‏! لباسى براى شما فرستاديم كه اندام شما را مى‏پوشاند و مايه زينت شماست‏؛ اما لباس پرهيزگارى بهتر است‏! اينها [همه‏] از آيات خداست‏، تا متذكّر [نعمتهاى او] شوند!
خواندن قرآن

آیه شریفه اول :

) إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ( . مزمل آیه 20

 پروردگارت مى‏داند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند نزديك دو سوم از شب يا نصف يا ثلث آن را به پا مى‏خيزند؛ خداوند شب و روز را اندازه‏گيرى مى‏كند؛ او مى‏داند كه شما نمى‏توانيد مقدار آن را [به دقّت‏] اندازه‏گيرى كنيد [براى عبادت كردن‏]، پس شما را بخشيد؛ اكنون آنچه براى شما ميسّر است قرآن بخوانيد او مى‏داند بزودى گروهى از شما بيمار مى‏شوند، و گروهى ديگر براى به دست آوردن فضل الهى [و كسب روزى‏] به سفر مى‏روند، و گروهى ديگر در راه خدا جهاد مى‏كنند [و از تلاوت قرآن بازمى‏مانند]، پس به اندازه‏اى كه براى شما ممكن است از آن تلاوت كنيد و نماز را بر پا داريد و زكات بپردازيد و به خدا (قرض الحسنه‏) دهيد [در راه او انفاق نماييد] و [بدانيد] آنچه را از كارهاى نيك براى خود از پيش مى‏فرستيد نزد خدا به بهترين وجه و بزرگترين پاداش خواهيد يافت‏؛ و از خدا آمرزش بطلبيد كه خداوند آمرزنده و مهربان است‏!

 

 آیه شریفه دوم :

) أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا ( . مزمل آیه 4

 يا بر نصف آن بيفزا، و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان‏؛

 

استعاذه به خداوند

آیه شریفه سوم :

 ( فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ * إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ) نحل آیات 98- 99

98- هنگامى كه قرآن مى‏خوانى‏، از شرّ شيطان مطرود، به خدا پناه بر!  

99- چرا كه او، بر كسانى كه ايمان دارند و بر پروردگارشان توكّل مى‏كنند، تسلّطى ندارد.

 

گوش فرا دادن هنگام خواندن قرآن

آیه شریفه چهارم :

) وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ * وَاذْكُر رَّبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ وَلاَ تَكُن مِّنَ الْغَافِلِينَ  ). اعراف آیات 204- 205

204- هنگامى كه قرآن خوانده شود، گوش فرا دهيد و خاموش باشيد؛ شايد مشمول رحمت خدا شويد!  

205- پروردگارت را در دل خود، از روى تضرع و خوف‏، آهسته و آرام‏، صبحگاهان و شامگاهان‏، ياد كن‏؛ و از غافلان مباش‏!

 

اعتدال صدا هنگام خواندن نماز

آیه شریفه سوم :

) قُلِ ادْعُواْ اللّهَ أَوِ ادْعُواْ الرَّحْمَـنَ أَيًّا مَّا تَدْعُواْ فَلَهُ الأَسْمَاء الْحُسْنَى وَلاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِكَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلاً ( . اسرا آیه 110

بگو: ((اللّه‏) را بخوانيد يا (رحمان‏) را، هر كدام را بخوانيد، [ذات پاكش يكى است‏؛ و] براى او بهترين نامهاست‏!) و نمازت را زياد بلند، يا خيلى آهسته نخوان‏؛ و در ميان آن دو، راهى [معتدل‏] انتخاب كن‏!
نماز شکسته و تمام

آیه شریفه

) فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُواْ اللّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا ( . نساء آیه 101

هنگامى كه سفر مى‏كنيد، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد اگر از فتنه [و خطر] كافران بترسيد؛ زيرا كافران‏، براى شما دشمن آشكارى هستند.

 

نماز خوف

آیه شریفه اول :

) وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاَةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمْ وَلْتَأْتِ طَآئِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّواْ فَلْيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَى أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُواْ حِذْرَكُمْ إِنَّ اللّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا * فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُواْ اللّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا ( . نساء آیات 102- 103

102- و هنگامى كه در ميان آنها باشى‏، و [در ميدان جنگ‏] براى آنها نماز را برپا كنى‏، بايد دسته‏اى از آنها با تو [به نماز] برخيزند، و سلاحهايشان را با خود برگيرند؛ و هنگامى كه سجده كردند [و نماز را به پايان رساندند]، بايد به پشتِ سرِ شما [به ميدان نبرد] بروند، و آن دسته ديگر كه نماز نخوانده‏اند [و مشغول پيكار بوده‏اند]، بيايند و با تو نماز بخوانند؛ آنها بايد وسايل دفاعى و سلاحهايشان [را در حال نماز] با خود حمل كنند؛ [زيرا] كافران آرزو دارند كه شما از سلاحها و متاعهاى خود غافل شويد و يكباره به شما هجوم آورند. و اگر از باران ناراحتيد، و يا بيمار [و مجروح ]هستيد، مانعى ندارد كه سلاحهاى خود را بر زمين بگذاريد؛ ولى وسايل دفاعى [مانند زره و خود را] با خود برداريد خداوند، عذاب خواركننده‏اى براى كافران فراهم ساخته است‏.

103- و هنگامى كه نماز را به پايان رسانديد، خدا را ياد كنيد؛ ايستاده‏، و نشسته‏، و در حالى كه به پهلو خوابيده‏ايد! و هرگاه آرامش يافتيد [و حالت ترس زايل گشت‏]، نماز را [به طور معمول‏] انجام دهيد، زيرا نماز، وظيفه ثابت و معيّنى براى مؤمنان است‏!

 

آیه شریفه دوم :

) فَإنْ خِفْتُمْ فَرِجَالاً أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ ( . بعد قوله تعالی : ) حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ ( . بقره آیه 238- 239

238- در انجام همه نمازها، [به خصوص‏] نماز وسطى [= نماز ظهر] كوشا باشيد! و از روى خضوع و اطاعت‏، براى خدا بپاخيزيد!

239- و اگر [به خاطر جنگ‏، يا خطر ديگرى‏] بترسيد، [نماز را] در حال پياده يا سواره انجام دهيد! اما هنگامى كه امنيت خود را بازيافتيد، خدا را ياد كنيد! [= نماز را به صورت معمولى بخوانيد!] همان‏گونه كه خداوند، چيزهايى را كه نمى‏دانستيد، به شما تعليم داد.

 

نماز جمعه

آیه شریفه

) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ * فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ *  وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ  ( . جمعه آیه 9- 11

9- اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته شود، به سوى ذكر خدا بشتابيد و خريد و فروش را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر مى‏دانستيد!

10- و هنگامى كه نماز پايان گرفت [شما آزاديد] در زمين پراكنده شويد و از فضل خدا بطلبيد، و خدا را بسيار ياد كنيد شايد رستگار شويد!

11- هنگامى كه آنها تجارت يا سرگرمى و لهوى را ببينند پراكنده مى‏شوند و به سوى آن مى روند و تو را ايستاده به حال خود رها مى‏كنند؛ بگو: آنچه نزد خداست بهتر از لهو و تجارت است‏، و خداوند بهترين روزى‏دهندگان است‏.

 

نماز جماعت

آیه شریفه اول :

) وَإِذَا نَادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَعْقِلُونَ  ( . مائده آیه 58

آنها هنگامى كه [اذان مى‏گوييد، و مردم را] به نماز فرا مى‏خوانيد، آن را به مسخره و بازى مى‏گيرند؛ اين بخاطر آن است كه آنها جمعى نابخردند.

 

آیه شریفه دوم :

) وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ ( . بقره آیه 43

و نماز را بپا داريد، و زكات را بپردازيد، و همراه ركوع كنندگان ركوع كنيد [و نماز را با جماعت بگزاريد]!

 

آیه شریفه سوم :

) وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ  ( . اعراف آیه 204

هنگامى كه قرآن خوانده شود، گوش فرا دهيد و خاموش باشيد؛ شايد مشمول رحمت خدا شويد!  

 

نماز میت

 

آیه شریفه

) وَلاَ تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًا وَلاَ تَقُمْ عَلَىَ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُواْ وَهُمْ فَاسِقُونَ * وَلاَ تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلاَدُهُمْ إِنَّمَا يُرِيدُ اللّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ  (

توبه آیات 84- 85

84- هرگز بر مرده هيچ يك از آنان‏، نماز نخوان‏! و بر كنار قبرش‏، [براى دعا و طلب آمرزش‏،] نايست‏! چرا كه آنها به خدا و رسولش كافر شدند؛ و در حالى كه فاسق بودند از دنيا رفتند!

85- مبادا اموال و فرزندانشان‏، مايه شگفتى تو گردد! [اين براى آنها نعمت نيست‏؛ بلكه‏] خدا مى‏خواهد آنها را به اين وسيله در دنيا عذاب كند، و جانشان برآيد در حالى كه كافرند!

 

وجوب تسبیح

آیه شریفه اول :

) سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى * الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى * وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى  ( .

اعلی آیات 1- 3

1- منزّه شمار نام پروردگار بلندمرتبه‏ات را!  

2- همان خداوندى كه آفريد و منظم كرد،  

3- و همان كه اندازه‏گيرى كرد و هدايت نمود،

 

آیه شریفه دوم :

) فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ( . حاقه آیه 52

حال كه چنين است به نام پروردگار بزرگت تسبيح گوى‏

 آیه شریفه سوم :

) بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ * إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ *  وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا * فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا  ( . نصر آیات 1- 3

به نام خداوند بخشنده مهربان

1-        هنگامى كه يارى خدا و پيروزى فرارسد،  

2-        و ببينى مردم گروه گروه وارد دين خدا مى‏شوند،

3-    پروردگارت را تسبيح و حمد كن و از او آمرزش بخواه كه او بسيار توبه‏پذير است‏!

 

آیه شریفه چهارم :

) إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ ( .

سجده آیه 15

تنها كسانى كه به آيات ما ايمان مى‏آورند كه هر وقت اين آيات به آنان يادآورى شود به سجده مى‏افتند و تسبيح و حمد پروردگارشان را بجا مى‏آورند، و تكبّر نمى‏كنند.

 

تسبیح خداوند در اوقات نماز

آیه شریفه اول :

) فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى ( . طه آیه 130

  پس در برابر آنچه مى‏گويند، صبر كن‏! و پيش از طلوع آفتاب‏، و قبل از غروب آن‏؛ تسبيح و حمد پروردگارت را بجا آور؛ و همچنين [برخى‏] از ساعات شب و اطراف روز [پروردگارت را] تسبيح گوى‏؛ باشد كه [از الطاف الهى‏] خشنود شوى‏!

 آیه شریفه دوم :

) فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ * وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِيًّا وَحِينَ تُظْهِرُونَ ( . روم آیات 17- 18

17- منزّه است خداوند به هنگامى كه شام مى‏كنيد و صبح مى‏كنيد؛

18- حمد و ستايش مخصوص اوست در آسمان و زمين‏، و به هنگام عصر و هنگامى كه ظهر مى‏كنيد.

 

آیه شریفه سوم :

) اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ * إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ  ( . ص آیات 17- 18

17- در برابر آنچه مى‏گويند شكيبا باش‏، و به خاطر بياور بنده ما داوود صاحب قدرت را، كه او بسيار توبه‏كننده بود!

18- ما كوه‏ها را مسخّر او ساختيم كه هر شامگاه و صبحگاه با او تسبيح مى‏گفتند!

 

آیه شریفه چهارم :

) فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ ( .

مومن آیه 55

پس [اى پيامبر!] صبر و شكيبايى پيشه كن كه وعده خدا حقّ است‏، و براى گناهت استغفار كن‏، و هر صبح و شام تسبيح و حمد پروردگارت را بجا آور!

 

آیه شریفه پنجم :

) إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا* لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُ وَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا  ( . فتح آیات 8- 9

8- به يقين ما تو را گواه [بر اعمال آنها] و بشارت‏دهنده و بيم‏دهنده فرستاديم‏،  

9- تا [شما مردم‏] به خدا و رسولش ايمان بياوريد و از او دفاع كنيد و او را بزرگ داريد، و خدا را صبح و شام تسبيح گوييد.

 

آیه شریفه ششم :

) فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ * وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ  ( . ق آیات 39- 40

39- در برابر آنچه آنها مى‏گويند شكيبا باش‏، و پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب تسبيح و حمد پروردگارت را بجا آور،

40- و در بخشى از شب او را تسبيح كن‏، و بعد از سجده‏ها!

 

آیه شریفه هفتم :

) وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ * وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ  ( .

طور آیات 48- 49

48- در راه ابلاغ حكم پروردگارت صبر و استقامت كن‏، چرا كه تو در حفاظت كامل ما قرار دارى‏! و هنگامى كه برمى‏خيزى پروردگارت را تسبيح و حمد گوى‏!

49- [همچنين‏] به هنگام شب او را تسبيح كن و به هنگام پشت كردن ستارگان [و طلوع صبح‏]!

 

آیه شریفه هشتم :

) فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا * وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا  * وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا  ( .

دهر آیات 24- 26

24- پس در [تبليغ و اجراى‏] حكم پروردگارت شكيبا [و با استقامت‏] باش‏، و از هيچ گنهكار يا كافرى از آنان اطاعت مكن‏!

25- و نام پروردگارت را هر صبح و شام به ياد آور!  

26- و در شبانگاه براى او سجده كن‏، و مقدارى طولانى از شب‏، او را تسبيح گوى‏!