نهى از سؤال بيجا

انس بن مالك مىگويد: روزى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله خطبهاى خواند بسيار عميق و مشروح كه هرگز مانند آن را نشنيده بودم در ضمن خطبه فرمود: لو تعلمون ما اعلم، لضحكتم قليلاً و لبكيتم كثيراً.

اگر شما آنچه را من آگاهى دارم آگاه بوديد، خنده كم مىكرديد و گريه بسيار مىنموديد حاضران تحت تاثير قرار گرفته و شرمنده شدند، بطورى كه سر در گريبان فرو برده و گريه مىكردند.

در اين ميان شخصى پرسيد: پدر من كيست؟

پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: فلان كس (و او شرمنده شد). در اين هنگام آيه 101 سوره مائده نازل گرديد:

يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أشْياءَ إنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَ إنْ تَسْئَلُوا عَنْها حينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَ اللَّهُ غَفُورٌ حَليمٌ (5مائده/101) اى مؤمنان از چيزهايى پرس و جو نكنيد كه چون بر شما آشكار شود، شما را اندوهگين كند، و اگر در زمانى كه قرآن نازل مىگردد، پرسوجو كنيد، [حكم و تكليف شاق آن] بر شما آشكار مىگردد، خداوند از آن گذشته است و خدا آمرزگار مهربان است.

اى كسانى كه ايمان آوردهايد از مسائلى سؤال نكنيد كه اگر براى شما آشكار گردد شما را ناراحت مىكند. به اين ترتيب اسلام از سؤالهاى بيجا و بى حاصل كه زيانش بيش از نفعش مىباشد نهى فرموده است.

1 - حكايتهاى شنيدنى، جلد 1، صفحه 85.