شه‌فاعه‌ت

شه‌فاعه‌ت زاراوه‌يه‌كى عه‌قيده‌يى ئيسلامىيه، كه‌له‌زماندا به‌ماناى: (پشتگيرى كردنى كه‌سيكه‌ له‌كه‌سيكى تر به‌مه‌به‌ستى سه‌رخستنىو تكا بو كردنى، وشه‌كه‌ش زياتر به‌كار ئه‌هينرى بو پشتگيرى كردنى كه‌سيكى به‌ريزو پايه‌بلند له‌كه‌سيك كه‌ ريزو پله‌وپايه‌ى له‌و نزمتره، شه‌فاعه‌ت‌و تكاى روژى قيامه‌تيش هه‌ر له‌وه‌وه‌ هاتووه)(1).

ــــــــــــ

1 ـ معجم مفردات الفاظ القران/ الراغب الاصفهانى.

خو ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ ماناى شه‌فاعه‌ت بى له‌زماندا، ئه‌وا له‌عه‌قيده‌ى ئيسلاميدا به‌ماناى: (پارانه‌وه‌يه‌له‌خواى گه‌وره‌بو به‌خشين‌و ليبوردن له‌تاوانكاران‌و گوناهكاران له‌روژى قيامه‌تدا، ئه‌ويش له‌لايه‌ن كه‌سانيكه‌وه‌ كه‌خوا خوى ئيجازه‌ى ئه‌وه‌ى پى داون داواى به‌خشين‌و ليبوردنى لى بكه‌ن بو ئه‌و جوره‌كه‌سانه).

يه‌كيك له‌پايه‌و ريسا بريار له‌سه‌ره‌كانى عه‌قيده‌ى ئيسلاميى ئه‌وه‌يه‌ كه‌بنياده‌م موكه‌للـه‌‌ف‌و به‌رپرسياره‌له‌ئه‌نجامدانى ته‌كليفى سه‌رشانىو كاروكردارى خوىو، له‌به‌رامبه‌ر ئه‌نجامدانى هه‌ر ئه‌رك‌و كرداريكدا جه‌زاى چاك يا خراپى ئه‌دريته‌وه، به‌ستنه‌وه‌ى جه‌زاش به‌كارو كرداره‌وه ‌عه‌داله‌تى خوا ئه‌خاته‌روو، له‌هه‌مان كاتدا وه‌فا كردنى خوايه‌ به‌و وه‌عدو به‌لينه‌ى كه‌داويه‌تى به‌خير خوازان‌و شه‌ر خوازان له‌دانه‌وه‌ى جه‌زاى چاكه‌و جه‌زاى خراپه. قورئانى پيروز ئه‌م پيكبه‌ستن‌و په‌يوه‌ندييه‌ى، پيكبه‌ستنه‌وه‌ى به‌رپرسياريتىو جه‌زا به‌ئه‌ركى سه‌رشان‌و كارو كردار، روون كردوته‌وه‌و، له‌چه‌ند ئايه‌تيك له‌ئايه‌ته ‌پيروزه‌كانيدا باسى لى كردوون، نموونه‌ى ئه‌م ئايه‌تانه‌ى خواره‌وه:

(وأنْ لَيْسَ للانسانِ إلاّ ماسَعى* وأنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرى).

(النجم/ 39 ـ 40)

يانى: «بنياده‌م هيچى بو نامينيته‌وه‌جگه‌له‌هه‌ول‌و ته‌لاش‌و كوششى خوى* وه‌ته‌لاش‌و كوششه‌كه‌يشى له‌دوايى دا ئه‌بينريته‌وه».

(كُلُّ نَفْس بِما كَسَبَتْ رَهينةٌ).(المدثّر/ 38)

واته: «هه‌ركه‌س بارمته‌ى كرده‌ى خويه‌تى».

(فَمن يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرّة خيراً يَرَه* ومن يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرّة شَرّاً يَرَه).(الزلزلة/ 7 ـ 8)

يانى: «هه‌ركه‌سى به‌ئه‌ندازه‌ى مسقاله‌زه‌رره‌يه‌ك خيروچاكه‌بكات ئه‌يبينيته‌وه* هه‌ر كه‌سيكيش به‌ئه‌ندازه‌ى مسقاله‌زه‌رره‌يه‌ك شه‌رو خراپه‌بكات ئه‌يبينيته‌وه».

(لِيَجزيَ اللهُ كلَّ نَفْس ماكَسَبتْ إنَّ اللهَ سريعُ الحِساب).(إبراهيم/ 51)

واته: «تاوه‌كو خوداوه‌ند هه‌ركه‌س هه‌رچى كردووه‌ جه‌زا ـ ى چاك‌و خراپى ـ بداته‌وه، به‌راستى خوداوه‌ند حيساب‌و پرسينه‌وه‌ى زور گورج‌و خيرايه».

(ومَن جاءَ بالسَيِّئةِ فَلا يُجْزى إلاّ مِثلَها).(الانعام/ 160)

يانى: «ئه‌وى كه‌كاريكى خراپ ئه‌نجام ئه‌دات به‌ئه‌ندازه‌ى كاره‌خراپه‌كه‌جه‌زاى ئه‌درى».

به‌م شيوه‌يه‌قورئان سيسته‌مى جه‌زاكان‌و ياساى دانه‌وه‌ى حه‌ق به‌گويره‌ى شايسته‌يى له‌جيهانى ئاخيره‌تدا ديارى ئه‌كات له‌سه‌ر ئه‌ساسى عه‌داله‌ت‌و دادگه‌ريتى خواوه‌ندى مه‌زن.

يه‌كيكى تر له‌پايه‌و ريساكانى عه‌قيده‌و ئيمان بوون به‌خوا ئه‌وه‌يه‌كه‌خوداوه‌ند ناسراوه‌به‌چه‌ند سيفه‌تيك، له‌وانه; سيفه‌تى عه‌داله‌ت‌و ليبورده‌يىو ره‌حمه‌ته، جا هه‌روه‌ك كه‌عه‌داله‌ت ئه‌خوازى جه‌زاى هه‌ر ئينسانيك به‌گويره‌ى كرده‌ى خوى بدريته‌وه، ئه‌وا پالدانى سيفه‌تى ليبورده‌يىو ره‌حمه‌تيش بو لاى خواو ئيمان بوون به‌م سيفه‌تانه‌ى خوا له‌روژى قيامه‌تا ده‌رگاى ئوميده‌وارى به‌ليبوردن‌و ره‌حمه‌تى خوايى له‌رووى ئينساندا ئاوه‌لا ئه‌كات، وه‌ك كه‌خواى گه‌وره‌ئه‌فه‌رمويت:

(فأولئكَ عَسى اللهُ أن يَعْفُو عَنهم وكانَ اللهُ عَفُوّاً غَفُوراً).(النساء/ 99)

يانى: «ئوميد هه‌يه‌كه‌خوداوه‌ند لييان ببورىو بيانبه‌خشيت، چونكه‌خوداوه‌ند زور به‌خشنده‌و ليبورده‌يه».

(قُلْ ياعِبادي الّذينَ أسْرَفُوا على أنْفُسِهِم لاتَقْنطُوا مِن رَحْمَةِ اللهِ إنَّ اللهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً).(الزمر/ 53)

واته: «ـ ئه‌ى محمد ـ بلى: ئه‌ى ئه‌و به‌ندانه‌ى من كه‌سته‌م‌و زيايه‌ره‌وى تان له‌خوتان كردووه‌نائوميد مه‌بن له‌ره‌حمه‌ت‌و به‌زه‌يى خوا، خوداوه‌ند له‌هه‌موو گوناهه‌كان خوش ئه‌بيت».

(الحمدُ للهِ ربِّ العالمين* الرّحمنِ الرّحيمِ* مالِكِ يومِ الدِّين).(الفاتحة/ 2 ـ 4)

يانى: «حه‌مدو سه‌ناو ستايش تايبه‌تى خوايه‌كه‌ كه‌ په‌روه‌ردگارى جيهانيانه* خوداوه‌نديك كه‌ به‌خشنده‌و ميهره‌بانه‌و* خاوه‌نى روژى جه‌زايه».

به‌م پىيه ‌قورئان مه‌سه‌له‌ى حيساب‌و جه‌زاى چاك‌و خراپى روژى قيامه‌ت ئه‌به‌ستيته‌وه‌ به‌عه‌داله‌ت‌و ره‌حمه‌ت‌و به‌زه‌يىو ليبوردنى ئيلاهىيه‌وه، چونكه ‌ئه‌گه‌ر به‌زه‌يىو ليبوردنى ئيلاهيى له‌ئارادا نه‌بوايه ‌هيچ كه‌سى به‌كرده‌وه‌ى خوى نه‌ئه‌گه‌يشته‌به‌هه‌شت‌و كرده‌ى كه‌س هيچ كه‌سيكى نه‌ئه‌گه‌يانده‌ به‌هه‌شت، چونكه‌هيچ كه‌سى ناتوانى ئه‌وه‌ى له‌سه‌ر شانيه‌تى له‌ئه‌رك‌و ته‌كليف‌و حه‌قى خواى ته‌عالا به‌جى بينى به‌و جوره‌ى كه‌پيويسته ‌رايپه‌رينىو به‌جيى بينيت، له‌به‌ر ئه‌وه‌ئينسان هه‌رچه‌ند كار بكات‌و هه‌رچى كوشا بى له‌كارى خويدا پيويستى به‌ليبوردن‌و ره‌حمه‌تى خواى گه‌وره ‌هه‌يه.

له‌م باره‌يه‌وه‌پيغه‌مبه‌ر (ص) ئه‌مه‌ى له‌فه‌رمووده‌يه‌كى خويدا باس كردووه‌و ئه‌فه‌رمويت: (لا يدخلنّ أحدكم الجنّة إلاّ برحمة من الله، قيل: حتى وأنت يارسول الله؟ قال: حتى وأنا). (هيچ يه‌كيكتان ناچيته ‌به‌هه‌شته‌وه ‌مه‌گه‌ر به‌هوى ره‌حمه‌ت‌و به‌زه‌يى يه‌ك له‌خواى ته‌عالاوه، عه‌رزيان كرد: ته‌نانه‌ت توش ئه‌ى پيغه‌مبه‌رى خوا؟، فه‌رمووى: ته‌نانه‌ت منيش).

به‌م هويه‌وه‌ هه‌موو به‌نده‌يه‌ك له‌گه‌ل ئه‌نجامدانى ئه‌ركى سه‌رشانى ئوميدى به‌ليبوردن‌و به‌زه‌يى خوا هه‌يه‌و پشت به‌به‌خشين‌و ره‌حمه‌تى ئيلاهيى ئه‌به‌ستيت‌و، ئيمانى به‌عه‌داله‌تى خوا هه‌يه‌ له‌حيساب‌و كيتاب‌و ليپرسينه‌وه‌دا.

يه‌كيك له‌و نيشانانه‌ش كه‌راستيى به‌زه‌يىو ره‌حمه‌ت‌و ليبوردنى خواى گه‌وره‌ ده‌رئه‌خات مه‌سه‌له‌ى تكاو شه‌فاعه‌ته، كه‌خواى گه‌وره ‌بو ليبوردنى تاوانكاران به‌خشيويه‌تى به‌پيغه‌مبه‌ران‌و ئيمامان‌و پياوچاكان‌و شه‌هيدانى ريگاى خوا، ئه‌م تكاو شه‌فاعه‌تكارى يه‌ش له‌سه‌ر ئه‌ساسى ئيستيحقاق‌و شايسته‌يى راوه‌ستاوه، واته‌شايسته‌يى تكا كاره‌كه‌و تكا بو كراوه‌كه‌و لايق بوونى هه‌ردووكيان له‌لاى خوا بو وه‌رگرتنى داخوازى يه‌كه.

جا با ليره‌دا به‌لگه‌كانى شه‌فاعه‌ت له‌قورئان‌و سوننه‌تدا روو بخه‌ين‌و، راوبوچوونى زانايانيش ده‌رباره‌ى ئه‌م به‌هره‌ مه‌زنه‌ ئيلاهىيه ‌بخه‌ينه‌پيش چاو.

خواى گه‌وره ‌له‌مه‌ر شه‌فاعه‌تى روژى قيامه‌ته‌وه‌بو كه‌سانيك كه‌خوى ئيجازه‌ىداوه ‌شه‌فاعه‌تيان بو بكرى ئاگادارى كردووينه‌ته‌وه‌و ئه‌فه‌رمويت: (ولا تَنفعُ الشّفاعةُ عندهُ إلاّ لِمَنْ أذِنَ لهُ...).(سبأ/ 23)

يانى: «روژى كه‌ تكاو شه‌فاعه‌ت سوودى نىيه ‌لاى خوا مه‌گه‌ر بو كه‌سيك كه‌خوا خوى ئيجازه‌ى داوه‌ شه‌فاعه‌تى بو بكرى».

(يَوْمَئذ لاتَنْفَعُ الشّفاعةُ إلاّ من أذِنَ لهُ الرّحمنُ ورَضِيَ لهُ قَولاً).(طه/ 109)

يانى: «ئيدى ئه‌و كاته ‌شه‌فاعه‌تى هيچ كه‌سى سوودى نىيه‌ مه‌گه‌ر كه‌سى كه ‌خوداوه‌ندى به‌خشنده‌ ئيجازه‌ى پى داوه‌و به ‌وته‌ى رازى يه».

(يَعْلَمُ مابَينَ أيديهِم وَما خَلْفَهُم وَلا يَشْفَعُونَ إلاّ لِمَنِ ارْتَضى وهُم مِن خَشْيَتِهِ مُشْفِقُون).(الانبياء/ 28)

يانى: «خوداوه‌ند كاروكردارى ئيستاو ئاينده‌و رابووردوى فريشته‌كان ئه‌زانى (و ئاگاى له‌هه‌موو كرده‌وه‌كانيانه)و، ئه‌وانيش جگه ‌بو كه‌سى كه‌خوا رازى له‌سه‌ره شه‌فاعه‌ت بو هيچ كه‌سى ناكه‌ن، به‌لكو ئه‌وان هه‌ميشه‌ له‌ترسى قه‌هرى خوا هه‌راسان‌و بيمناكن».

(مَن ذا الّذي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إلاّ بإذنِه).(البقرة/ 255)

يانى: «كى هه‌يه‌ له ‌لاى ئه‌و جگه‌ به‌ئيجازه‌و فه‌رمانى ئه‌و ـ بتوانى ـ شه‌فاعه‌ت بكات».

خواى گه‌وره‌ به‌لينى تكاو شه‌فاعه‌تى مه‌زنى داوه‌ به‌محمدى پيغه‌مبه‌رى(ص) له‌روژى قيامه‌تاو ئه‌فه‌رمويت:

(ولَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى).(الضحى/ 5)

واته: «دواتر په‌روه‌ردگارت ئه‌وه‌نده‌ت پى ئه‌به‌خشى كه‌قايل‌و رازى ببيت ـ به‌وه‌ى پيى به‌خشيويت ـ ».

موفه‌سيرينى قورئان ته‌فسيرى ئه‌م ئايه‌ته‌يان كردووه‌كه ‌شه‌فاعه‌ته‌كه ‌تايبه‌تى پيغه‌مبه‌ره(ص).

شيخى طبرسى له‌ته‌فسيرى ئه‌م ئايه‌ته‌دا گوتوويه‌تى: (ماناكه‌ى ئه‌وه‌ كه‌په‌روه‌ردگارت له‌قيامه‌تا شه‌فاعه‌ت‌و حه‌وزى كه‌وسه‌رو هه‌موو جوره‌كانى ترى ريزو گه‌وره‌يى به‌خوت‌و نه‌ته‌وه‌كه‌ت ئه‌به‌خشى، به‌خشينيك كه‌تو پيى رازى بيت...)(1).

ــــــــــــ

1 ـ مجمع البيان في تفسير القرآن / به رگى 5 / ل 505 / الطبرسى.

هه‌روه‌ها له‌ئايه‌تيكى تريشدا حه‌ق ته‌عالا به‌لينى داوه‌ به‌پيغه‌مبه‌ره‌ به‌ريزو خوشه‌ويسته‌كه‌ى ره‌وانه‌ى «مقاماً محموداً = واته‌مه‌نزيله‌تيك كه ‌شايسته‌ى ستايش بيت» بكات، ئه‌م مه‌قام‌و مه‌نزيله‌ته‌به‌مه‌قام‌و مه‌نزيله‌تى شه‌فاعه‌ت ته‌فسير كراوه. خواى گه‌وره‌ ئه‌فه‌رمويت:

(ومِنَ اللّيلِ فَتَهَجَّدْ بهِ نافِلةً لكَ عَسى أنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً).(الاسراء/ 79)

يانى: «له‌شه‌ويشدا ـ له‌خه‌و هه‌سته‌و ـ قورئان ـ ونويژ ـ بخوينه، ئه‌مه ‌ئه‌رك‌و كاريكى زياده‌و سه‌رباره‌ بو تو، ئوميد هه‌يه‌ په‌روه‌ردگارت تو ره‌وانه‌ى مه‌نزيله‌تيك كه‌شايسته‌ى ستايشه‌بكات».

عه‌للامه‌طباطبائى له‌ليكدانه‌وه‌ى ماناى ئه‌م ئايه‌ته‌دا گوتوويه: (خواى گه‌وره‌وه‌سفى مه‌قامه‌كه‌ى به‌مه‌قاميكى مه‌حموودو ستايشكراو كردووه‌و، شته‌كه‌ى به‌ره‌هايى هيشتوته‌و نه‌يبه‌ستوته‌وه‌به‌هيچ شتيك، ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ئه‌گه‌يه‌نى كه‌ئه‌م مه‌قامه‌مه‌قاميكه‌هه‌مووان ستايشى بكه‌ن، دياره‌ هه‌مووانيش ستايشى شتيك ناكه‌ن ئه‌گه‌ر هه‌موو پييان باش نه‌بىو لاى هه‌موويان جوان نه‌بىو سوودى بو هه‌موويان نه‌بيت.

بويان ـ زاناكانيش ـ ته‌فسيرى «مقاماً محموداً»يان كردوته‌وه ‌به‌و مه‌قام‌و مه‌نزيله‌ته‌ى كه‌ته‌واوى خه‌لايق‌و مه‌خلووقات ستايشى ئه‌كه‌ن، ئه‌ويش مه‌قامى گه‌وره‌و مه‌زنى شه‌فاعتى پيغه‌مبه‌ره(ص) له‌روژى قيامه‌تدا، له‌سه‌ر ئه‌م ته‌فسيره‌ش هه‌موو ئه‌و حه‌ديسانه‌ى كه ‌له‌ريگه‌ى هه‌ردوو گروهه‌كه‌وه ‌له‌پيغه‌مبه‌رو(ص) ئيمامانى ئه‌هلى به‌يته‌وه‌ ريوايه‌ت كراون ريك‌و ته‌بان‌و جياوازى يان له‌سه‌رى نى يه)(1).

ـــــــــــ

1 ـ الميزان في تفسير القرآن.

ئه‌م ته‌فسيرو ليكدانه‌وه‌يه‌ش له‌خورا نى يه، به‌لكو به‌پالپشتى ئه‌و حه‌ديسانه‌يه ‌كه‌له‌پيغه‌مبه‌ره‌وه‌(ص) ريوايه‌ت كراون.

«ئيبن جه‌رير»و «به‌يهه‌قى» له‌فه‌سلى «به‌شه‌كانى ئيمان»دا له‌«ابو هريره»وه ‌نه‌قل ئه‌كه‌ن كه‌پيغه‌مبه‌ر (ص) فه‌رموويه‌تى: (المقام المحمود: الشفاعة)(1)، واته: (مه‌قامى مه‌حموود: مه‌قامى تكاو

ــــــــــــ

1 ـ سه رچاوه ى پيشوو.

شه‌فاعه‌ته).

هه‌روه‌ها «ئيبن مردويه» له‌«سه‌عدى كورى ئه‌بى وه‌قاص»ـه‌وه ‌نه‌قلى كردووه‌كه‌گوتوويه‌تى: پرسياريان له‌پيغه‌مبه‌ر (ص) كرد ده‌رباره‌ى مه‌قامى مه‌حمود، پيغه‌مبه‌ر (ص) فه‌رمووى: (هو الشفاعة)(2)، واته: (مه‌قامه‌كه ‌مه‌قامى شه‌فاعه‌ته).

ــــــــــــ

2 ـ الميزان في تفسير القرآن/ ته فسيرى ئايه تى (79) له سوره تى الاسراء.

«ئيبن مونزير»و «ئيبن مردويه»و هه‌روه‌ها «ئه‌بو نه‌عيم»يش له‌كتيبى «الحلية»دا له‌«حه‌ربى كورى شه‌ريح»ـه‌وه‌نه‌قليان كردووه‌گوتوويه‌تى: عه‌رزى «ئه‌بو جه‌عفه‌ر ئيمامى باقر(س)»م كردو وتم: ئايا وه‌ها شه‌فاعه‌تيك كه‌خه‌لكى عيراق باسى لى ئه‌كه‌ن راسته؟ تو چونى ئه‌بينى؟، فه‌رمووى: (إي والله. حدّثني عمِّي محمّد بن الحنفية عن علي أنّ رسول الله(ص) قال: أشفع لاُمّتي حتى يناديني ربّي: أرضيت يا محمّد؟ فأقول: نعم ياربّ رضيت). (ئه‌رى وه‌للا وايه‌و راسته. چونكه‌محمدى كورى حه‌نيفيه‌ى مامم له‌زارى حه‌زره‌تى عه‌لى يه‌وه ‌بومى گيرايه‌وه ‌كه‌پيغه‌مبه‌ر(ص) فه‌رموويه‌تى: من تكاو شه‌فاعه‌ت بو نه‌ته‌وه‌كه‌م ئه‌كه‌م تاوه‌كو په‌روه‌ردگارم قاوم لى ئه‌كات: ئه‌ى محمد ئايا رازى بوويت؟ منيش ئه‌ليم: به‌لى په‌وره‌ردگارم رازى بووم).

حه‌رب ئه‌لى: ئه‌وسا ئيمامى باقر رووى تى كردم‌و فه‌رمووى: (إنّكم تقولون يامعشر أهل العراق، إنّ أرجى آية في كتاب الله‌(ياعِبادي الّذينَ أسْرَفُوا على أنْفُسِهِم لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمةِ اللهِ إنَّ اللهَ يَغْفِرُ الذُّنوبَ جَميعاً) «ئيوه‌ئه‌ى جه‌ماوه‌رى خه‌لكى عيراق ئه‌لين: ئوميده‌وارترين ئايه‌تيك له‌كتيبه‌كه‌ى خوادا ئايه‌تى: (ئه‌ى ئه‌و به‌ندانه‌ى من كه‌زولم‌و زيايه‌ره‌وى يان ده‌رحه‌ق به‌نه‌فسى خويان كردووه‌له‌ره‌حمه‌تى خوا نائوميد مه‌بن، چونكه‌خوداوه‌ند ته‌واوى گوناهه‌كان ئه‌به‌خشيت) ئه‌م ئايه‌ته‌يه»، منيش وتم: به‌لى ئيمه‌وا ئه‌ليين. فه‌رمووى: (فكلّنا أهل البيت نقول: إن أرجى آية في كتاب الله‌وَلَسوفَ يُعْطيكَ رَبُّكَ فَتَرضى) الشفاعة)(1).

ــــــــــــ

1 ـ له «تفسير الميزان»ى طباطبائى يه‌وه وه رگيراوه / سورة الضحى.

(به‌لام ئيمه‌ى ئه‌هلى به‌يت ئه‌ليين: ئوميده‌وارترين ئايه‌تيك له‌كتيبه‌كه‌ى خوادا ئايه‌تى: «دواتر خوداوه‌ند ئه‌وه‌نده‌ت پى ئه‌به‌خشى كه‌رازى بيت ـ و داواى هيچى تر نه‌كه‌يت ـ »، ئه‌و شته‌ش شه‌فاعه‌ته).

ئه‌بو زه‌رى غه‌فارى ـ ره‌زاى خواى لى بى ـ حه‌ديسيكى پيغه‌مبه‌رى(ص) له‌مه‌ر شه‌فاعه‌ته‌وه ‌ريوايه‌ت كردووه‌و ئه‌لى: (شه‌وى پيغه‌مبه‌ر(ص) نويژى ئه‌كردو په‌يتاپه‌يتا ئايه‌تيكى ئه‌خويندو هه‌ر دووباره‌ى ئايه‌ته‌كه‌ى ئه‌كرده‌وه‌ تا روژ بووه‌وه، ئه‌چووه ‌ركوع هه‌ى ئايه‌ته‌كه‌ى ئه‌خويندو ئه‌چووه ‌سوژده ‌هه‌ى ئايه‌ته‌كه‌ى ئه‌خويند، ئايه‌ته‌كه‌ش (إنّ تُعذِّبْهم فإنَّهُم عِبادُكَ وإنْ تَغْفِرْ لَهُم فإنكَ أنتَ العَزيزُ الحَكيم)بوو، كاتى روژ بووه‌وه‌ عه‌رزم كرد: ئه‌ى پيغه‌مبه‌رى خوا; ئه‌رى چى بوو وا ئه‌مشه‌و ئه‌م ئايه‌ته‌ت ئه‌وه‌نده‌ خوينده‌وه‌ كه ‌روژت پى كرده‌وه، ئه‌چووينه ‌ركوعه‌وه‌ ئه‌تخويندو ئه‌چوويته ‌سوژده‌ هه‌ر ئه‌تخويند؟، فه‌رمووى:

«إنّي سألت ربّي عزّوجلّ الشفاعة لامتي فأعطانيها، وهي نائلة إن شاء الله‌لمن لايشرك بالله‌عزّوجل شيئاً»)(1).

ــــــــــــ

1 ـ مسند احمد بن حنبل / به رگى 5 / ل 149.

(من داواى شه‌فاعه‌تم له‌په‌روه‌ردگارم كرد بو ئوممه‌تم، ئه‌ويش ئه‌و داوايه‌ى پى به‌خشيم، كه‌ئينشائه‌للا شه‌فاعه‌تم گيرا ئه‌بى بو هه‌ركه‌سى كه‌هيچ شه‌ريك‌و هاوه‌ليكى بو خوا قه‌رار نه‌دا بيت).

ئيمامى ره‌زاش (س) له‌و نامه‌يه‌يدا كه‌ئاراسته‌ى مه‌ئمونى خه‌ليفه‌ى عه‌بباسى ئه‌كات‌و تيايدا حه‌قيقه‌تى ئيمانى باس كردووه‌ ئه‌فه‌رمويت: (ومُذنبوا أهل التوحيد يدخلون النار، ويخرجون منها، والشفاعة جائزة لهم)(1)، (گوناهكارانى ئه‌هلى يه‌كتاپه‌رستىو ته‌وحيديش

ــــــــــــ

1 ـ بحار الانوار / المجلسى / به رگى 23 / ل 40.

ئه‌خرينه‌ئاگرى دوزه‌خ‌و پاشان له‌ئاگرى دوزه‌خ دينه‌ده‌رى، شه‌فاعه‌تيش بو وان جائيزه).

زانايانى عه‌قائيديش له‌بابه‌تى شه‌فاعه‌ت دوواون‌و،هه‌موو گوتوويانه; شه‌فاعه‌ت عه‌قيده‌يه‌كى نه‌گورى ئيسلامىيه ‌لاى ته‌واوى موسلمانان.

زاناى شافعى مه‌زهه‌ب «ئه‌سفه‌رائينى» عه‌قيده‌ى ئه‌هلى سوننه‌تى له‌باره‌ى شه‌فاعه‌ته‌وه ‌به‌م جوره‌باس كردووه‌و گوتوويه‌تى:

(ئه‌هلى سوننه‌ت شه‌فاعه‌تيان له‌پيغه‌مبه‌رو(ص) پياو چاكانى نه‌ته‌وه‌كه‌يه‌وه ‌بو ئيسباته‌و باوه‌ريان به‌شه‌فاعه‌ت هه‌يه‌بو گوناهكارانى موسلمانان‌و، بو هه‌ر كه‌سى توزقالى ئيمانى له‌دلا هه‌بيت، كه‌سانيكيش كه‌ئينكارى شه‌فاعه‌ت ئه‌كه‌ن له‌شه‌فاعه‌ت مه‌حرووم‌و بىوه‌رى ئه‌بن)(2).

ــــــــــــ

2 ـ الفَرقُ بين الفِرَق/ الاسفرائينى / ل 270.

جا كه‌مادام شه‌فاعه‌ت مه‌سه‌له‌يه‌كى عه‌قائيدى يه‌و يه‌كيكه ‌له‌مه‌سه‌له‌ سه‌لمينراوه‌كانى ئيمان، ئيمه‌ش له‌سه‌رمانه‌له‌گه‌ل ئه‌م مه‌سه‌له‌عه‌قائيدى يه‌دا مامه‌له‌و هه‌لسوكه‌وتيكى راست‌و درووستى له‌گه‌لدا بكه‌ين‌و نابى سوودو به‌هره‌ى خراپى لى به‌رين.

بو نموونه‌له‌به‌ر جه‌سته‌ترينى ئه‌و راستى يانه‌ى كه‌پيويسته‌له‌م بواره‌دا ده‌ست نيشانى بكه‌ين پشت به‌ستنه‌به‌شه‌فاعه‌ت، پشت به‌ستنيك كه‌ئينسان وا بزانى ته‌نيا به‌شه‌فاعه‌ت له‌روژى قيامه‌تدا رزگارى ئه‌بىو ئيدى هيچ كاريك بو ئاخيره‌تى نه‌كات، كه‌بيگومان پشت به‌ستن به‌شه‌فاعه‌تى رووت‌و كار نه‌كردن به‌ئوميدى شه‌فاعه‌ت بو خوى هويه‌كه ‌له‌هوكانى مه‌حرووم بوون له‌شه‌فاعه‌ت.

چونكه ‌هه‌ندى كه‌س به‌هه‌له‌و وا تيگه‌يشتوون كه‌ته‌نيا شه‌فاعه‌تيان به‌سه‌و ئيدى دين وازدينن له‌و كارو فرمان‌و ئه‌ركانه‌ى له‌سه‌ريان فه‌رز كراوه‌و هيچ گوى ناده‌ن به‌و كاره‌حه‌رامانه‌ى كه‌ريگرى يان لى كراوه‌ به‌بيانووى ئه‌وه‌ى كه‌به‌ر شه‌فاعه‌ت ئه‌كه‌ون به‌هوى خوشه‌ويستى پيغه‌مبه‌رو (ص)و ئه‌و خوشه‌ويستييه‌ى له‌دليانايه‌بو ئالى پيغه‌مبه‌ر(ص)، وه‌وائه‌زانن به‌و خوشه‌ويستييه‌ى له‌دلياندايه‌ به‌رامبه‌ر به‌پيغه‌مبه‌رو ئالى پيغه‌مبه‌ر به‌ر تكاو شه‌فاعه‌تيان ئه‌كه‌ون‌و رزگاريان ئه‌بى له‌عيقاب‌و سزاى روژى قيامه‌ت.

بواره‌كانى شه‌فاعه‌ت

موسلمانان به‌تيكراى ده‌نگ كوكن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى شه‌فاعه‌ت عه‌قيده‌يه‌كى ئيسلاميى يه‌و، هه‌موو دانيان ناوه‌به‌و ئايه‌ت‌و حه‌ديسانه‌ى له‌پيغه‌مبه‌ره‌وه(ص) ريوايه‌ت كراون له‌بابه‌ت شه‌فاعه‌ته‌وه، به‌لام ئه‌وه‌ى كه‌موسلمانان جياوازىو ئيختيلافيان تيايدا هه‌يه‌ ئه‌و شوين‌و بوارانه‌يه‌كه‌خواى گه‌وره‌ئيزن‌و ئيجازه‌ى شه‌فاعه‌تى تيا داون، به‌و مانايه‌كه‌له‌چ بواريكدا خواى ته‌عالا ريگه‌ى داوه ‌شه‌فاعه‌تى تيا بكريت.

مه‌زهه‌بى ئه‌هلى به‌يت له‌م كيشه‌يه‌دا راوبوچوونيكيان هه‌يه‌ كه ‌به‌شى هه‌ره‌زورى ئه‌هلى سوننه‌تيش هاو عه‌قيده‌ى ئه‌وانن له‌م راوبوچوونه‌دا، ئه‌ويش ئه‌وه‌يه‌كه‌شه‌فاعه‌ت له‌دوو حاله‌ت‌و بواردا به‌پيى ئايات‌و ئه‌حاديس درووسته‌و خواى ته‌عالا ريگه‌ى شه‌فاعه‌تى تيا داون:

1 ـ له‌كول خستنه‌وه‌ى عيقاب‌و سزا به‌هوى به‌خشين‌و ليبوردنه‌وه‌له‌و موسلمانه‌ فاسقانه‌ى كه‌موسته‌حه‌قى سزان.

2 ـ له‌كول خستنه‌وه‌ى سزا به‌هوى زوريى چاكه‌كانى عه‌بده‌كه‌وه.

به‌لام گروى «خه‌واريج»و گروى «وه‌عيدى يه»ى موعته‌زيله ‌گوتوويانه‌كه‌شه‌فاعه‌ت ته‌نيا له‌بوارى زوريى چاكه‌و سه‌وابدا ريگه‌ى پى دراوه‌و، له‌كول خستنه‌وه‌ى سزا به‌هوى به‌خشين‌و ليبوردنه‌وه ‌ريگه‌ى پى نه‌دراوه، به‌لكو كه‌سى كه‌موسته‌حه‌قى سزايه‌سزاى ئه‌درىو شه‌فاعه‌ت سووديكى بو ئه‌و كه‌سه‌ نى‌يه‌و فرياى ناكه‌ويت.

شيخى صدوق له‌باسى شه‌فاعه‌تدا ئه‌لى:

(ئيمه‌له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ره‌ين شه‌فاعه‌ت كردن بو كه‌سيكه‌كه‌دين‌و ئيمانى خوى پاراستبىو گوناهى گه‌وره‌و بچووكى لى وه‌شابيته‌وه، شه‌فاعه‌ت بو توبه‌كار نى يه، چونكه‌توبه‌كار پيويستى به‌شه‌فاعه‌ت نىيه.

پيغه‌مبه‌ريش (ص) ئه‌فه‌رمويت: (من لم يؤمن بشفاعتي فلا أناله ‌الله ‌شفاعتي) واته: «هه‌ركه‌سى ئيمانى به‌شه‌فاعه‌تى من نه‌بيت خواى ته‌عالا شه‌فاعه‌تى منى ناكاته‌نسيب».

هه‌روه‌ها ئه‌شفه‌رمويت: (لا شفيع أنجح من التوبة)، واته: «هيچ شه‌فاعه‌تكاريك باشترو سه‌ركه‌وتووتر له‌توبه‌و په‌شيمانى نى يه».

كه‌سانيكيش كه‌خوا ئيجازه‌ى شه‌فاعه‌تكردنى پى داون پيغه‌مبه‌ران‌و ئه‌ولياكان‌و پياو چاكانى برواداران‌و فريشته‌كانن.

ريگه‌ى شه‌فاعه‌تكردنيش ته‌نيا بو بروادارانى يه‌كتاپه‌رست دراوه، شه‌فاعه‌ت بو ئه‌هلى شيرك‌و گومان له‌دل‌و كافرو مونكير ناكريت، چونكه‌ ئه‌مانه‌مه‌حرومن له‌شه‌فاعه‌تى پيغه‌مبه‌ران‌و پياوچاكان)(1).

ـــــــــــــ

1 ـ حق اليقين / السيد عبد الله شبر / به رگى 2 / ل 135 / له «عقائد الصدوق»ـه‌وه وه رگيراوه.