يقين به خدا و روز جزا

و كذلك نرى ابراهيم ملكوت السموات والارض و ليكون من الموقنين (1)

«همچنان نشان مى دهيم به ابراهيم ملكوت آسمانها و زمين را و براى اينكه از يقين كنندگان باشد».

تفسير:

ملك خدا را كه از آسمانها تا زمين گسترش دارد ملكوت گويند، و به ملك غير خدا ملكوت گفته نمى شود.

و فى الارض ايات للموقنين (2)

«در زمين آياتى هست براى يقين كنندگان ».

هذا بصائر للناس و هدى و رحمة لقوم يوقنون (3)

«اين (قرآن) بينائى هاست براى مردم و هدايت و رحمت است براى گروهى كه يقين كنند».

يفصل الايات لعلكم بلقاء ربكم توقنون (4)

«آيات را از هم جدا مى سازد (جدا از هم بيان مى كند) شايد شما به ملاقات پروردگار خود يقين كنيد».

و بالاخرة هم يوقنون (5)

(در وصف مؤمنان) «و آنان به آخرت يقين دارند».

و هم بالاخرة هم يوقنون (6)

(در وصف نيكوكاران) «آنان به آخرت يقين مى كنند».

وفى خلقكم وما يبث من دابة ايات لقوم يوقنون (7)

«در آفرينش شما و آنچه پخش مى كند (بر روى زمين) از حيوانات آياتى است براى مردمى كه يقين مى كنند».

و جعلنا منهم ائمة يهدون بامرنا لما صبروا و كانوا باياتنا يوقنون (8)

«قرار داديم از آنان پيشوايان كه به فرمان ما هدايت مى كنند چون شكيبائى كردند و به آيات ما يقين نمودند».

يقين كاملترين مرتبه ايمان است ، و ايمان داراى سه مرتبه است ، مرتبه نخست تنها وجود آنست ، مرتبه دوم شدت ايمان است بطوريكه بر اعضاء و جوارح پخش شود و انسان را به طاعت خدا بر انگيخته و از معصيت او باز دارد، مرتبه سوم آنست كه به مرحله قطع و يقين برسد.

در اصول كافى حديث 1541 به سند صحيح از حضرت رضا (عليه السلام) روايت كرده كه فرمود ايمان يك درجه بالاتر از اسلام است و تقوا يك درجه از ايمان بالاتر و يقين يك درجه از تقوا بالاتر است و هيچ چيز به قدر يقين در ميان بندگان كم تقسيم نشده است .

اميرالمؤمنين (عليه السلام) در نهج البلاغه در وصف صاحبان يقين مى فرمايد:

آنها مانند آنست كه بهشت را ديده اند و در ميان آن منعم هستند و آتش را ديده اند كه در ميان آن معذب هستند.

حد يقين آنست كه از هيچ جز خدا نترسد.

چنانچه در اصول كافى حديث 1559، از ابوبصير نقل كرده كه حضرت صادق (عليه السلام) فرمود: براى هر چيز حدى است ، پرسيدم حد توكل چيست ؟ فرمود: يقين است ، پرسيدم حد يقين چيست ؟ فرمود: آنست كه جز خدا از هيچ چيز نترسد.

يقين در دل انسان سه حالت بوجود مى آورد و يا به عبارت ديگر آن سه حالت مظهر يقين است و يقين در آنها تبلور مى كند، چنانچه در اصول كافى حديث 1541 يقين را به آنها تفسير نموده است ، و آن سه چيز، توكل به خدا، تسليم به خدا، و تفويض و واگذارى امور به خداست .

پي نوشت ها:
1- سوره انعام ، آيه 75.
2- سوره ذاريات ، آيه 20.
3- سوره جاثيه ، آيه 20.
4- سوره رعد، آيه 2.
5- سوره بقره ، آيه 4.
6- سوره نمل ، آيه 3.
7- سوره جاثيه ، آيه 4.
8- سوره سجده ، آيه 24.