ريا

ريا آن است كه عبادتى را براى نشان دادن به مردم نه براى خدا انجام دهد، و در احاديث آمده است كه رياء شرك خفى است .

اينك آيات مربوط به رياء:

ان المنافقين يخادعون الله وهو خادعهم و اذا قاموا الى الصلوة قاموا كسالى يراؤ ن الناس ولا يذكرون الله الا قليلا(1)

«منافقان مى خواهند خدا را فريب دهند خدا آنها را فريب مى دهد، و هرگاه براى نماز ايستادند با حالت كسالت مى ايستند؛ رياء براى مردم مى كنند، و خدا را جز اندكى ياد نمى كنند».

وزن مفاعله كه «يخادعون » از مشتقات «مخادعه » بهمان وزن است ، گاهى به معنى در مقام انجام كارى بر آمدن مى باشد اگر چه از انجام آن ناتوان باشد.

در اين آيه نيز همين معنى مقصود است ، زيرا كسى نمى تواند خدا را فريب دهد؛ و خدا به همه چيز آگاه هست .

اگر چه مراد همانطور كه مفسران نوشته اند خدعه و فريب پيامبر مى باشد مسلم است كه در اثر تاءييد و وحى الهى به آن نيز موفق نشدند.

كالذى ينفق ماله رئاء الناس ولا يؤ من بالله واليوم الاخر فمثله كمثل صفوان عليه تراب فاصابه وابل فتركه صلدا لايقدرون على شى ء مما كسبوا والله لا يهدى القوم الكافرين (2)

«مانند كسى كه مال خود را براى رياء و نشان دادن به مردم انفاق مى كند، مثل او مثل سنگ صافى است كه بر آن خاك (نشسته) است و باران با قطرات درشت بر آن ببارد، و سنگ سخت را (پاك و شسته) بر جاى گذارد.

(اينان) به چيزى از آنچه كسب كرده اند دست نخواهند يافت (سودى براى آنان نخواهد داشت) خدا گروه كافران را هدايت نمى كند».

والذين ينفقون اموالهم رئاء الناس ولا يؤ منون بالله ولا باليوم الاخر و من يكن الشيطان له قرينا فساء قرينا(3)

«كسانى كه اموال خود را براى رياء (و نشان دادن) به مردم انفاق مى كنند، و ايمان به خدا و روز قيامت ندارند (شيطان مصاحب آنها است)

و هر كس شيطان مصاب او باشد بد مصاحبى دارد».

ولا تكونوا كالذين خرجوا من ديارهم بطرا ورئاء الناس و يصدون عن سبيل الله والله بما يعملون محيط(4)

«مانند كسانى نباشيد كه از ديار خود با عيش و عشرت و براى رياء (و نشان دادن عبادت به مردم) بيرون آمدند، (اينان) از راه خدا جلوگيرى مى كنند، خدا به آنچه مى كنند احاطه و اطلاع كامل دارد».

پي نوشت ها:

1- سوره نساء، آيه 142.

2- سوره بقره ، آيه 264.

3- سوره نساء، آيه 38.

4- سوره انفال ، آيه 47.