1- اسرا, 105.
2- نسا, 105.
3- اسرا, 106.
4- بقره ,252.
5- اعلى ,6.
6- مزمل ,5.
7- جن ,26.
8- نسا,113.
9- زمر, 65.
10- نجم , 4.
11- مفردات ,ص 51.
12- كتاب العين , 843 و نهاية ابن اثير, ج 5, ص 296.
13- المنجد, ص 891.
14- لسان العرب ,ج 15, ص 240.
15- فصلت , 12.
16- زلزال , 5.
17- نحل , 68.
18- قصص , 7.
19- مائده , 111.
20- انفال , 12.
21- انعام , 121.
22- انعام , 112.
23- آل عمران , 3.
24- شورى , 1.
25- انعام , 75.
26- آل عمران , 140.
27- نمل , 6.
28- شعرا, 194.
29- يونس , 15.
30- فرقان , 6.
31- هود, 14.
32- شورى , 52.
33- نسا, 113.
34- نجم , 4.
35- نحل , 53.
36- آل عمران , 9.
37- اعلى ,6.
38- نسا, 113.
39- صـحيح بخارى , ج 1,ص 3,صحيح مسلم ,ج 1,ص 97,سيره ابن هشام ,ج 2,ص 73,التمهيد, ج 1,ص 78.
40- تفسير طبرى ,ج 173, ص 131 در المثور,ج 4, ص 194 و تمهيد,ج 1, ص 85 توضيح :غرانيق به پـرنـدگـان سـفيد و در اصل پرندگان سفيد دريايى گفته مى شود در اينجا بت هاى مشركان به پرندگان سفيد و زيبا تشبيه شده است .
41- نمل , 6.
42- شعرا, 194.
43- شورى , 51.
44- فـلـمـا اتـها نودى من شاطى الواد الايمن فى البقعة المباركة من الشجرة ان يا موسى انى انا اللّه رب الـعـالـمين (قصص , 30 ) هنگامى كه موسى به آن درخت نزديك شد, از جانب وادى ايمن درآن بـارگـاه مـبارك از آن درخت مقدس ندايى رسيد كه اى موسى هوش داركه منم خداى كه پرورش دهنده جهانيان هستم .
45- جن , 28.
46- مفردات ,ص 488.
47- زخرف , 3.
48- همان ,2.
49- بقرة , 38.
50- قصص , 51.
51- مؤمنون , 44.
52- احزاب , 33.
53- آل عمران ,103.
54- نور الثقلين , ج 5, ص 609.
55- همان .
57- همان .
58- صحيح بخارى , ج 6, ص 216.
59- البرهان , فى علوم القرآن , ج 1, ص 263.
60- اتقان ,ج 1, نوع 7.
61- اتقان ,ج 1,ص 32.
62- اتقان , همان .
63- وسائل , ج 4, ص 732.
64- نور الثقلين , ج 1, ص 4.
65- بحار, ج 18, ص 189.
66- كافى , ج 8, ص 149 وسائل الشيعه , ج 7,ص 329.
67- التمهيد,ج 1, ص 107.
68- همان .
69- تاريخ يعقوبى ,ج 1,ص 341.
70- سوره بقره , 185.
71- همان .
72- الدخان , 3.
73- نقل از التمهيد,ج 1,ص 113.
74- نقل از بحار, ج 18, ص 250.
75- درالمنثور, ج 1,ص 189.
76- همان .
77- بحار, ج 18, ص 250.
78- تفسير صافى , ج 1, ص 41.
79- تاريخ قرآن , ص 10.
80- هود, 1.
81- يوسف ,2.
82- قيامت ,16.
83- طه , 114.
84- دخان ,4.
85- الميزان , ج 18,ص 132.
86- درالمنثور,ج 3,ص 208.
87- همان , ج 2, ص 252.
88- درالمنثور,ج 2,ص 252.
89- همان ,ج 1,ص 582.
90- همان ,ج 5,ص 690.
91- همان ,ج 6,ص 407.
92- التمهيد, ج 1,ص 128.
93- در الـمنثور, ج 6, ص 409 اين سوره در ايام تشريق در منا در حالى كه حضرت در حجة الوداع بـودنـد نـازل شد: اذا جا نصر اللّه وقتى سوره را تا آخر قرائت كرد حضرت متوجه شدند كه آن حج آخرين حج است .
94- نور الثقلين ,ج 5, ص 690.
95- توبه ,111.
96- البرهان فى علوم القرآن ,ج 1,ص 343.
97- البرهان ,ج 1,ص 339.
98- انفال ,60.
99- آل عمران ,63.
100- آل عمران ,103.
101- مائده ,5.
102- شعرا,214.
103- مائده ,3.
104- همان .
105- نامه مفيد, شماره 8, ص 63.
106- نور,11.
107- مجمع البيان ,ج 7, ص 130.
108- مجمع البيان ,ج 10, ص 314.
109- توبه ,118.
110- مجمع البيان ,ج 5,ص 79. 1ـ احزاب , ص 34.
112- نور الثقلين ,ج 4,ص 272.
113- در المنثور,ج 5,ص 198.
114- نسا, ص 59.
115- نور الثقلين ,ج 1,ص 497.
116- ليل ,17.
117- حجرات ,13.
118- تفسير كبير,ج 31,ص 201.
119- اتقان ,ج 1,ص 40.
120- در المنثور,ج 6,ص 375.
121- الكشاف ,ج 4,ص 764.
122- نور الثقلين ,ج59 ,در المنثور,ج 6,ص 375.
123- البرهان ,ج 1,ص 249 تاريخ يعقوبى ,ج 1,ص 352و362 فهرست ابن نديم ص 28و29.
124- البرهان ,ج 1, ص 251.
125- مفردات ,ص 33.
126- بقره ,211.
127- مؤمنون ,50.
128- بقره ,248.
129- بقره ,252.
130- هود, 1.
131- انفال ,3.
132- احزاب ,34.
133- نور الثقلين ,ج 1,ص 24.
134- درالمنثور,ج 1,ص 2.
135- امالى صدوق ,مجلس بيستم ,ص 95.
136- نور الثقلين ,ج 1,ص 6.
137- اتقان ,ج 1,ص 115,نوع 19,ص 88,89.
138- البرهان فى علم القرآن ج 1,ص 314.
139- اتقان ,ج 1, ص 211,نوع 19,ص 211 مجمع البيان ج 1,ص 11 الميزان ,ج 13,ص 232.
140- انبيا, 87.
141- انعام ,59.
142- مناهل العرفان ,ج 2,ص 344.
143- مجمع البيان ,ج 1,ص 11.
144- روايـاتـى از ائمـه (ع ) رسيده است كه اگر كسى از زبان دين وعده ثوابى را در مورد عملى ازاعمال شنيد. ثواب را به وى عطا خواهد كرد و لو رسول اللّه (ص ) آن سخن را نگفته باشد. تنها ترتب ثواب را در مورد روايات ضعيف دلالت مى كنند نه اثبات حكم شرعى ,مانند((قال (ع ) من بـلـغـه شـئ من الثواب على شئ من الخير فعمل به كان له اجر ذلك و ان كان رسول اللّه (ص ) لم يقله )). وعـده ثوابى در روايات به او داده شود و آن كار را انجام دهد,آن ثواب موعود به او داده خواهد شد گر چه آن سخن را رسول اللّه (ص ) نفرموده باشد. وسائل ,ج 1,ص 59,باب 18 ابواب ,مقدمات العباده .
145- كافى ,كتاب فضل القرآن ,باب فى قرائته .
146- همان ,باب قرائة القرآن .
147- درالمنثور, ج 2, ص 251.
148- بقرة ,278.
149- بقرة ,281.
150- توبه ,128.
151- نور الثقلين ,ج 1,ص 587.
152- البرهان فى علوم القرآن ,ج 1,ص 268.
153- اتقان جلد 1,ص 91,نوع 8.
154- اتقان ,ج 1,ص 181.
155- بحار,ج 92, ص 92.
156- اتقان ,ج 1,ص 183.
157- اتقان ,ج 1,نوع 18.
158- از جمله آية اللّه خويى در البيان ص 270و آية اللّه حسن زاده در فصل الخطاب ص 46 ودكتر صبحى الصالح در مباحث فى علوم القرآن ص 73 و.
159- تفسير البرهان ,ج 1,ص 15.
160- همان .
161- همان .
162- بحار ج 89,ص 52.
163- تفسير برهان ,ج 1,ص 16, تمهيد ج 1,ص 293.
164- هود,13.
165- بقرة ,23.
166- منتخب كنز العمال ,ج 2,ص 48.
167- صحيح بخارى ج 6,ص 102 البيان ص 269.
168- البيان , ص 265.
169- آلاالرحمن ,ج 1, ص 19.
170- اولـيـن كـسـيـكه به اين تقسيم نصريح نموده است حاكم در مستدرك است گر چه ريشه حـرف از مـحـاسـبـى (مـتـوفـاى 243) مـى بـاشـد كـه حـدود دو قـرن قبل از حاكم بوده است مـحـاسـبى مى گويد نگاشتن قرآن به زمان رسول اللّه (ص ) بازگشت دارد كه به صورت پراكنده بـوده اسـت ابـوبكر ان نسخه ها را يك جا جمع كرد به صورت كتاب مدون در آورد نقل از برهان ج 1ص 300, محققان كنونى بسيارى بر اين امر تصريح دارند مانند صبحى الصالح در مباحث فى علوم الـقـرآن و زحـيلى صاحب تفسير المنير,ج 1ص 20 و صاحب تفسير مواهب الرحمان ج1 , ص 26 و التمهيد ج 1, ص 272.
171- حجر,9.
172- بحار,ج 92,ص 92و ج 89,ص 48 اتقان ج 1, ص 189.
173- اتقان ,ج 1,نوع 18,ص 181.
174- البرهان ج 1,ص 292 از مستدرك حاكم .
175- تاريخ القرآن زنجانى ,ص 91.
176- تاريخ يعقوبى ,ج 1,ص 402.
177- ناسخ التواريخ ,ج 3,ص 522.
178- تاريخ القرآن ,راميار.
179- اتقان ,ج 1,نوع 20.
180- تاريخ جرجى زيدان ج 3,ص 85.
181- التمهيد ج 1,ص 96 ص 335.
182- التمهيدج 1,ص 335 و ص 307.
183- مانند :كامل بن اثير ج 2,ص 313 فهرست ابن نديم ص 30 بداية ونهاية ابن اثير,ج 7,ص 339 سـيره حلبى ج 3,ص 422 مستدرك حاكم ج 1,ص 231 تاريخ طبرى ج 4,ص 1303مناهل العرفان ج 1ص 231 تاريخ قرآن راميار ص 264 حيات النبى و سيرته ج 3ص 279 البرهان فى علوم القرآن ج 1ص 295.
184- بقره , 1.
185- هود,1.
186- بحار,ج 89,ص 369.
187- نور الثقلين ,ج 2,ص 334.
188- بحار,89,ص 296.
189- همان ,ص 300.
190- صحيح مسلم ج 1, ص 199.
191- صحيح مسلم ج 2, ص 197.
192- از جمله حاكم در مستدرك ج 2, ص 611 محاسبى در فهم السنن , برهان ج 1,ص 300 برهان ج 1,ص 262 مـنـاهـل العرفان ج 1,ص 255 التمهيد ج 1,ص 280 آلاالرحمن ج1 ,ص 18 الميزان ج 3,ص 78 تاريخ القرآن زنجانى ص 56 قرآن دراسلام ص 192.
193- البرهان ,ج 1ص 296.
194- اتقان ,ج 1,ص 189.
195- عـلامـه طـبـاطـبـايـى ,قـرآن در اسلام ,ص 205 علامه مجلسى در مورد ترتيب آيه تطهير اظـهـارتـرديـد مـى كـنـد و مـطالبى را هم به عنوان شاهد ذكر مى كند كه تنها سخن پايانى وى قـابـل پذيرش است كه ترتيب آيه هابه ترتيب نزول نمى باشد چه بسا آيه اى در مورد ديگر نازل شده باشد و رسول اللّه (ص ) بر اساس صلاح ديد خويش آنرا در بين آيه هاديگر قرار بدهد(بحار,ج 35,ص 234).
196- تاريخ فتوح ابن اعثم ,ج 1ص 39.
197- تاريخ يعقوبى ,ج 2,ص 16.
198- منتخب كنزالعال مسند احمد,ج 2ص 43.
199- صحيح بخارى ج 6ص 226.
200- البيان ص 260.
201- اتقان ,ج 1,ص 189,نوع 18.
202- صحيح بخارى ,ج 6,ص 226.
203- التمهيد,ج 1,ص 339.
204- البرهان فى علوم القرآن ,ج 1,ص 303.
205- وفا الوفا,ص 670.
206- اتقان ج 1,ص 189.
207- تاريخ يعقوبى ج 2ص 64.
208- التمهيد ج 1ص 341,نقل از مصاحف سجستانى .
209- مناهل العرفان ,ج 1,ص 396.
210- تاريخ يعقوبى ج 2,ص 66.
211- همان .
212- وفاالوفا,ج 2,ص 667.
213- مناهل ,ج 1,ص 397.
214- چـنـان كـه وقـتـى خـليفه دوم آيه (( و الذين اتبعوهم باحسان )) را بدون واو خواند وى را واداركـردنـد بـا واو بـخـوانـد (در الـمـنـثـور ج 3ص 369)و نيز وقتى عثمان مى خواست آيه (( والـذيـن يـكـنـزون الـذهب و الفضه )) را بدون واو ثبت كند ابى بن كعب شمشير كشيد در مقام تهديدخليفه بر آمد (در المنثور ج 3ص 232).
215- اتقان ج 1ص 189.
216- البرهان ج 1,ص 302.
217- بحار ج 89ص 52.
218- بحار ج 89 ص 53.
219- همان .
220- همان .
221- بحار ج 89, ص 52.
222- اتقان ج 1,ص 195.
223- تفسير برهان ج 1ص 16و تمهيد ج 1 ص 293.
224- اصول كافى كتاب فضل القرآن باب اختلاف الحديث حديث اول .
225- بحار ج 89ص 42ص 52.
226- بحار,ج 89,ص 42,كافى ,ج 2,ص 460,كتاب فضل قرآن ,باب نوادر,حديث 23.
227- مباحث فى علوم القرآن ,ص 71.
228- خـط كـوفـى : بـدون شـك خـط از هـنـرهاى انسان و نشان تمدن هر ملت است خط عامل بـقاتمدنها و انتقال آنها از نسلى به نسل ديگر, و نيز سبب جاودانگى آثار و معارف و مرامها وتكامل آنـهـا مـى بـاشد پيدايش خط در بين ملت هاى متمدن شهروند و توسعه يافته مى باشد وهر مقدار مدنيت كم رنگ تر باشد وجود خط و زيبايى هاى آن نيز كمتر است به همين جهت اقوام باديه نشين و صحرانورد از اين نعمت كمتر بهروند ملت عرب به لحاظ فرهنگ صحرانشينى از نعمت خواندن و نـوشتن كمترين بهره را داشت بگونه اى افراد با سواد آنهاانگشت شمار بودند در بين قريش هنگام طلوع اسلام مى نويسند هفده نفر قادر به نوشتن بودند (فتوح البلدان بلاذرى ,ج 1,ص 457). در بين اعراب دو نوع خط وجود داشت كه هر دو وارداتى از شام و عراق بودند يكى خط نسخ ‌يعنى هـمـيـن خـط رايج فعلى كه نشات گرفته از خط نبطى بوده است ديگرى خط كوفى كه ازحيره گـرفـته شده است كه نام شهرى در نزديكى كوفه آن هم از حمير گرفته شده , لذا به خطكوفى حيرى نيز گفته مى شود گفته مى شود اين خط را شخصى به نام بشر بن عبدالملك كندى كه از شـهـر انـبـار عـراق بـوده اسـت ياد گرفته و به مكه آورده است (تاريخ الكوفه ,ص 25,مقدمه ابن خلدون ,ص 418. تـا دو قـرن اول اسلام اين خط در بين اعراب رايج بود و مكاتبات رسمى و اسناد با اين خطنگاشته مى شدند. در زمـان بنى عباس ابن مقله (متوفاى 328,تاريخ الكوفه ,ص 216 ) تحسيناتى در خط نسخ ‌نبطى پـديـد آورد بـه گونه اى خط كوفى از رسميت افتاد و مرسلات رسمى و نوشتار با خطنسخ انجام مـى گـرفـت و تـاكـنون هم كه همواره بر زيبايى هاى آن افزوده شده است , به همين خط نگاشته مـى شـود در هر صورت سابقه خط در بين مكه و حجاز خيلى زياد نيست و اگربرخى نسبت خط عـربى را به اسماعيل (ع )(البرهان ,ج 1,ص 458,الخط العربى وتطوره ,ص 5 ) داده اند ممكن است مـنظورشان تكلم به زبان عربى باشد زيرا اسماعيل اولين كسى است كه به زبان عربى تكلم نموده است (تاريخ يعقوبى ,ج 1,ص 269,تحف العقول , ص 297).
229- مناهل العرفان ,ج 1,ص 299,التمهيد, ج 1,ص 360.
230- حجر,9.
231- بقرة ,5 و لقمان ,5.
232- تفسير طبرى ج 1,ص 12.
233- بحار,ج89 ,صفحه48 .
234- طبرى ,ج 1,ص 16. 1ـ كافى , كتاب فضل القرآن , باب نوادر, حديث 12.
236- همان ,حديث 13.
237- همان ,حديث 27.
238- همان , حديث 23.
239- همان , حديث 15.
240- وسائل الشيعه , جلد 4, صفحه 866.
241- تفسير طبرى , جلد 1,ص 53.
242- همان .
243- خصال صدوق , جلد 2, صفحه 358, باب السبعة .
244- همان .
245- البرهانى علوم قرآن ,ج 1, ص 276.
246- همان .
247- مقدمه تفسير صافى , ج 1, ص 40.
248- التمهيد,ج 2,ص 106 و ص 111.
249- البرهان ,ج 1,ص 273,حاشيه صحيح مسلم ,ج 2,ص 202.
250- التمهيد, ج 2, ص 243.
251- از ايـن افراد چهار نفر قطعا شيعه مى باشند, عاصم , حمزه , كسايى , ابو عمر و بصرى افزون بر ايـن كه قرا معروفى چون عبد اللّه بن مسعود, ابى بن كعب , ابودردا, مقداد, ابن عباس , ابى الاسود, عـلـقـمـه , ابـن سـائب , سـلـمـى , زربـن حـبـيـش , سـعـيـد بـن جـبير, نصر بن عاصم , يحيى بن يعمر,حمران ابن اعين ,ابان بن نعلب و همه , شيعه هستند , التمهيد, ج 2, ص 243و252.
252- فهرست ابن نديم , ص 54 و معرفة قرا الكبار ص 269, التمهيد ج 2,ص 216.
253- وفيات الاعيان , تاريخ بغداد ج 5, ص 144, مباحث فى علوم القرآن ,ص 251.
254- النشر ج 1, ص 13.
255- اتقان ,نوع 22.
256- تفسير فخر رازى ,ج 1, ص 63. ـ257 آلا الرحمن ,ج 1,ص 29.
258- البيان ,ص 137.
259- التمهيد ج 2, ص 47.
260- نقل از مناهل , ج 1, ص 242.
261- طرح اين ادعا سخنى است مستدل و برهانى و از سخن ديگرى هم اقتباس هم نيست ونيازى بـه تـايـيد از سخن ديگران ندارد در عين حال براى برخى كه براى سخن بزرگان بيشتر ازبرهان ارزش قايل هستند! توجه داده مى شود كه به اين نكته , مرحوم محقق كركى نيز درجامع المقاصد اشاره فرموده است كه در هيئت صحيح قرآن و تشكل آن ,هم حروف و هم اعراب نقش دارند جواهر الكلام , ج 9, ص 293.
262- نقل از التمهيد,ج 2,ص 147.
263- المرشد الوجيز, ص 180, التمهيد, ص 147.
264- المرشد الوجيز,ص 181.
265- مناهل , ج 1, ص 452 التمهيد, ج2 , ص 148.
266- آلا الرحمن , ج 1,ص 39, و ص 30.
267- التمهيد, ج 2, ص 154.
268- النشر فى قراات العشر, ج 1, ص 9.
269- مناهل العرفان , ج 1, ص 28.
270- تفسير تبيان , ج 1, ص 7.
271- مجمع البيان ,ج 1, ص 12.
272- جواهر الكلام ,ج 9, ص 294.
273- نقل از جواهر, ج 9, ص 294.
274- حدائق الناظره , ج 8, ص 100.
275- مستند العروة الوثقى ,ج 3, ص 477.
276- البيان ,ص 144.
277- البيان ,ص 145.
278- التمهيد, ج 2, ص 245.
279- مجمع البيان ,ج 4, ص 531.
280- مجمع البيان ج 8, ص 355.
281- كافى ,كتاب فضل القرآن ,باب نوادر,حديث 27.
282- التمهيد,ج 2,ص 154و ص 119.
283- آل عمران ,7.
284- مفردات ,ص 126 نهاية ابن اثير ج 1, ص 418 كتاب العين ,ص 191 المنجد,ص 146 و.
285- هود,1.
286- فصلت , 42.
287- زمر,23.
288- الميزان ج 3,ص 31.
289- طه ,5.
290- محمد,24.
291- بقره ,228.
292- لسان العرب ج 1,ص 131.
293- همان .
294- وسائل ,ج 2,ص 546.
295- تكوير,17.
296- كتاب العين ص 541.
297- وسائل الشيعه ج 2,ص 974 روايت 4و 6 باب يازدهم .
298- طه ,5.
299- فتح ,10.
300- الميزان ج 3,ص 36.
301- اتقان ج 2,ص 650.
302- الميزان ,ج 3,ص 40.
303- الميزان ,ج 1,ص 9.
304- انعام ,92.
305- قصص ,60.
306- الميزان ,ج 3,ص 44.
307- نور الثقلين ,ج 1,ص 216.
308- همان ,ص 217.
309- آل عمران ,142.
310- آل عمران ,141.
311- بقره ,142.
312- همان ,144.
313- برهان ,ج 2,ص 38.
314- نسا,15.
315- نور,2.
316- نور الثقلين ,ج 1,ص 456.
317- بقره , 240.
318- مجمع البيان ج 2,ص 345.
319- بقره ,234.
320- نسا,12.
321- مجادله ,12.
322- نور الثقلين ,ج 5ص 265.
323- مجادله , 13.
324- توبه ,111.
325- درالمنثورج 6ص 18.
326- تفسير فخر رازى ج 29,ص 272.
327- تفسير طبرى ,ج 28ص 24, حاشيه .
328- احزاب ,53.
329- بـخـش اعـجـاز ايـن نـوشـتـار چـكـيده محورهاى اصلى كتاب ((زيباترين سخن )) تاليف نـگـارنده مى باشد كه با هماهنگى موسسه فرهنگى انديشه معاصر انجام گرفت انگيزه اين كار اين بـودكـه عـلـوم قـرآنـى بـه صـورت يـكـجـا در اختيار علاقه مندان قرار بگيرد و چون اين بخش خيلى فشرده است ,هرگز خواننده را از كتاب مذكور بى نياز نمى كند.
330- نهج البلاغه صبحى الصالح حكمت 148.
331- بحار,ج 1,ص 165.
332- الرحمن ,4.
333- القلم ,1.
334- زمر,23.
335- يوسف ,76.
336- فتح ,10.
337- يونس ,44.
338- اسرا,88.
339- طور,33و 34.
340- هود,13.
341- بقره ,24.
342- يونس ,38.
343- بقره ,24.
344- ذاريات ,5.
345- زمر,62.
346- حجر,22.
347- انبيا,30.
348- رعد,11.
349- مومن ,78.
351- شعرا,79.
352- يس , 83.
353- مومن ,78.
354- بقره ,23.
355- اعراف ,116.
356- طه , 66.
357- اعراف ,107.
358- شعرا, 45.
360- منظور از زيبا سخن , زيبايى هاى ظاهر سخن است كه به فنون رسايى ,روانى , شيوايى ازلحاظ جمله بندى به آن مى پردازد يعنى زيبا سخن گفتن و يا خوب حرف زدن و منظور ازسخن زيبا,زيبايى محتواى سخن است كه سخن , صحيح و عميق و استوار باشد و به تعبيرديگر حرف خوب زدن .
361- سفينة البحار,لغت حمم , ج 1,ص 344.
362- مجمع البيان ,ج 1, ص 19, با تفاوت در المنثور,ج 1,ص 9.
363- فقه اللغة و سر العربية ,ص 281.
364- همان ,ص 279.
365- همان ,ص 285.
366- همان , ص 286.
367- مريم ,64.
368- قصص ,38.
369- طلاق ,12.
370- بقره ,179.
371- آل عمران ,64.
372- آل عمران , 167.
373- احزاب ,18.
374- اعراف ,160.
375- بقره ,63.
376- نبا,7.
377- اعراف ,171.
378- فصلت ,39.
379- حج ,5.
380- انبيا,87.
381- رعد,26.
382- شمس ,14.
383- الحاقة ,6.
384- تكوير,17 و 18.
385- هود,44.
386- هود,43.
387- نور الثقلين ,ج 2ص 365.
388- همان .
389- نوح ,7.
390- نوح 5و6.
391- نوح ,26.
392- هود,40.
393- هود,43.
394- هود,44.
395- فاطر,43.
396- اعراف ,187.
397- كتاب العين ,ص 311.
398- هود,41.
399- حضرت آية اللّه جوادى آملى .
400- انشقاق ,3و 4.
401- زلزال ,2.
402- ابراهيم ,24و 25.
403- ابراهيم ,26.
404- عنكبوت ,41.
405- جمعه ,5.
406- هود,44.
407- بقره , 187.
408- مريم ,4.
409- واقعه ,28,31.
410- شمس ,1 تا 12.
411- ق ,16 تا 24.
412- طارق ,1 تا4.
413- الحاقه , 1 تا 6,7 تا 8.
414- سوره فيل ,1 تا 4.
415- مدثر,34 تا 37.
416- مدثر,1 تا 4.
417- بقره , 30.
418- بقره ,31.
419- مومنون ,14.
420- مومنون ,11.
421- حجر,29.
422- روم ,30.
423- شمس ,7.
424- بقره ,34.
425- حشر,9.
426- انسان ,30.
427- تكاثر,1.
428- معارج ,19 تا 21.
429- نسا,128.
430- احزاب ,72.
431- علق ,8.
432- نهج البلاغه ,حكمت 457.
433- شمس ,9.
434- طه ,20.
435- حشر, 9.
436- آل عمران ,14.
437- انعام ,153.
438- اعراف ,16.
439- نازعات ,40.
440- فاطر,6.
441- آل عمران ,138.
442- سبا,28.
443- احزاب ,40.
444- بقره ,83.
445- نهج البلاغه , عهدنامه مالك اشتر.
446- همان .
447- الاسرا,34.
448- توبه ,4.
449- مائده ,82.
450- نسا,135.
451- مائده ,8.
452- ممتحنه ,8.
453- مائده ,82.
454- ممتحنة ,1.
455- ممتحنه ,3.
456- نسا,141.
457- آل عمران , 118.
458- نسا, 102.
459- نسا,102.
460- بقره ,217.
461- مائده ,13.
462- مائده ,41.
463- بقره , 61.
464- ال عمران ,112.
465- فتح ,29.
466- توبه ,12.
467- انفال ,60.
468- توبه ,8.
469- انفال ,58.
470- يس ,40.
471- مفردات ,ص 385.
472- نهايه ,ج 3,ص 472.
473- المنجد,ص 594.
474- اسلام و هيئت ترجمه كتاب مذكور,ص 151.
475- از جمله به كتاب باد و باران مى توانيد رجوع نماييد.
476- بقره ,164.
477- جاثيه ,5.
478- يونس , 16.
479- عنكبوت ,48.
480- نقل از كتاب المعجزه كشف اعجاز قرآن الكريم للمهندس عندنان الرفاعى ,طبع 1415.
481- ابراهيم ,4.
482- فرقان ,7.
483- مؤمنون ,34.
484- كهف ,110.
485- اسرا,92.
486- جمعه ,2.
487- يوسف ,1.
488- زخرف ,4.
489- نور,54.
490- نحل ,103.
491- قمر,17.
492- نحل ,43.
493- كافى ,كتاب العقل و الجهل , حديث 15.
494- همان .
495- طارق , 14.
496- احقاف ,12.
497- نحل ,103.
498- شعرا,195.
499- ابراهيم , 26.
500- جمعه ,5.
501- بقرة ,261.
502- صافات ,65.
503- بحار,ج 22, ص 332.
504- انعام ,71.
505- كهف ,63.
506- بقره ,275.
507- شعرا,44.
508- بقره 161.
509- بقره , 159.
510- ذاريات ,10.
511- بروج ,4.
512- عبس , 17.
513- مسد, 1.
514- شعرا, 182.
515- اعراف , 157.
516- يس , 40.
517- لسان العرب ,ج 1,ص 68 و اقرب الموارد, ص 3.
518- اعراف ,116.
519- طه , 66.
520- بقره , 102.
521- قلم , 51.
522- نحل , 125.
523- نجم , 27.
524- مجادله , 8.
525- تحريم , 1.
526- بقره , 215.
527- بقره , 198.
528- بقره , 220.
529- بقره ,217.
530- كهف , 83.
531- الرحمن , 68.
532- الرحمن , 76.
533- واقعه , 22.
534- تين , 1.
535- نحل , 67.
536- همان , 11.
537- همان , 8.
538- همان ,66.
539- همان ,7.
540- همان , 8.
541- زخرف ,13.
542- نسا, 77.
543- فاطر,13.
544- نسا, 34.
545- بقره , 228.
546- اعراف ,91.
547- بقره ,23.
548- بقره , 233.
549- نسا, 32.
550- نسا, 15.
551- نور,31.
552- نسا, 32.
553- نسا, 4.
554- نسا, 3.
555- نسا, 1.
556- بقره , 21.
557- انفطار,6.
558- غافر, 40.
559- اسرا, 9.
560- بقره , 96.
561- توبه , 80.
562- انعام , 72.
563- سبا, 24.
564- عياشى , ج 1, ص 22.
565- تفسير فرات كوفى ,ص 5.
566- واقعه , 79.
567- نهج البلاغه ,خطبه 125.
568- نهج البلاغه ,خطبه 158.
569- بحار,ج 92,ص 19.
570- كوثر, 1.
571- اسرا, 36.
572- نجم , 28.
573- وسائل ج 18,ص 149.
574- تفسير برهان ج 1,ص 5.
575- به مقدمه اين تفاسير و نيز المفسرون و منهجهم مراجعه شود.
576- براى توضيح بيشتر به التفسير و المفسرون مراجعه شود.
577- براى شناخت مؤلف اين تفسير به التفسير و المفسرون ذهبى ج 2,ص 509 مراجعه شود.
578- فتوحات مكى ,ج 1,ص 279 نقل از مبانى و روشهاى تفسير قرآن .
579- تفسير القرآن الكريم ج 1ص 86.
580- همان ,ج 2,ص 720.
581- همان ,ص 720.
582- همان ,ج 2,ص 722.
583- همان ,730.
584- همان ,571.
585- تفسير الجواهر,ج 1,ص 3.
586- جمله فصل نامه پژوهشهاى قرآن 8ـ7, ص 253.
587- المنار ,ج 3,ص 96.
588- تفسير عم جز,ص 158.
589- المنار,ج 3,ص 311.
590- التفسير و المفسرون ,ج 2,ص 499.
591- ايـن كـتـاب تـوسـط فردى به نام فخر دايى گيلانى ,ترجمه و چاپ آفتاب هم اقدام به نشر آن نموده است .
592- القرآن هو الهدى و الفرقان ,ج 1,ص 60.
593- همان ,132.
594- همان ,137.
595- همان ,150.
596- همان ص 12.
597- زمر,23.
598- حج , 51.
599- الميزان فى تفسير القرآن , مرحوم علامه محمد حسين طباطبايى .
600- الميزان ,ج 1,ص 11.
601- الميزان ,ج 1,ص 12.
602- بـراى آشـنـايـى بـا فـهـرسـت اين كتابها به مقدمه كتاب (( غريب القرآن ))ابوبكر حمد بن عـزيـزسـجـسـتـانى ,و مقدمه تفسير ((غريب القرآن )) منسوب به زيد بن على كه بيش از سيصد وشصت مورد كتاب نام برده است , مراجعه شود.
603- حسين بن حكم مسلمه حيدرى كوفى (متوفاى 368).
604- وسائل ,ج 18, ص 140.
605- همان .
606- همان , ص 136.
607- همان , ص 137.
608- الميزان ج 1ص 9.
609- مقدمه تفسير صافى ج 1, ص 33.
610- ص 29.
611- قمر, 17.
612- مريم , 97.
613- وسائل الشيعه , ج 18, ص 25.
614- همان , ص 27.
615- كافى كتاب العقل و الجهل ,حديث 12.
616- عنكبوت , 43.
617- حـديـث شـريـف بـه عبارت هاى گوناگون در متون روايايى آمده است از جمله به تفسير برهان ج 1, مراجعه شود.
618- اسرا,105.
619- فصلت , 42.
620- احزاب , 33.
621- الغدير, ج 4, ص 177.
622- تفسير صافى ج 1, ص 11.
623- مائده , 16.
624- اسرا, 9.
625- بحار ج 24,ص 246.
626- نهج البلاغه .
627- مفاتح الجنان زيارت جامعه كبيره .
628- آل عمران , 103.
629- بحار,ج 24,ص 184.
630- بحار ج 25, ص 5.
631- بحار, ج 25, ص 5.
632- نحل , 44.
633- حشر, 7.
634- تفسير نور الثقلين ,ج 4,ص 270 و در المنثور,ج 5,ص 168.
635- وسائل الشيعه ج 18,ص 489.
636- همان .
637- بقره ,196.
638- وسائل الشيعه ج 9,ص 297.
639- نهج البلاغه خ 158.
640- تفسير برهان , ج 1, ص 5.
641- وسائل ,ج 18,ص 112.
642- وسائل ج 18ص 78.
643- همان .