الحمدلله و الصلاة و السلام على رسوله محمد(ص)
از گذشتههاى دور تاكنون، كتابهاى بسيارى درباره سرگذشت پيامبران به نگارش درآمده كه غالباً داراى شيوه نوشتارى مشابه و داستانهايى سرشار ازافسانه بوده است. گردآورى اين افسانهها و اسرائيليات در كنار حقايقى كه قرآن به بيان آنها پرداخته، سبب شده است تا خواننده آنها را در يك رديف تلقىكند.
متأسفانه برخى از كتابهاى معتبر تفسير و تاريخ،از اين بيهودهگويىها در امان نبوده و اين امر، وظيفه مؤلفان ژرفانديش را فوقالعاده سخت و دشوار كرده است.
مؤلف اين اثر بسيار كوشيده تا سرگذشتهايى كاملاً منطبق بر قرآن را نقل كند، به همين دليل در نگارش اين سرگذشتها، از قرآن كريم رهنمود گرفته است چرا كه قرآن، منبع حق و پايدارى است و باطل در آن راه ندارد. وى آنجا كه به هدف و مقصود خويش دست يافته، به قرآن بسنده كرده است و آن گاه كه به تفصيل و شرح لازم نائل نشده، از تاريخ صحيح و معتبر يارى جسته است. بدين ترتيب كتاب مؤلفِ دانشمندِ ما، چنان با قرآن آميخته است كه به خوانندگان، سرور و نشاط و آرامشِ دل مىبخشد.
كتاب مع الانبياء فى القرآن نخستين كتابى نيست كه با اين شيوه ارزشمند به نگارش در آمده، بلكه قبل از آن نيز مرحوم شيخ عبدالوهاب نجار، كتاب قصص الانبياء خود را به گونهاى بسيار جالب و دلپذير به رشته تحرير در آورده است - خداوند به او جزاى خير دهد - ولى با توجه به نوع مباحث، مناقشات، اعتراضات و اشكالها و پاسخهاى موجود در آن، كتابِ وى تنها مىتواند مورد استفاده دانشمندان متخصص قرار گيرد و خواننده امروزى به مطالعه آن چندان رغبتى نشان نمىدهد. علاوه بر آن شيخ عبدالوهاب نجار در كتاب خود به زندگى رسول خدا(ص) نپرداخته است، ولى مؤلف اين كتاب زندگى و سيره حضرت محمد(ص) را به گونهاى نوين و جالب مطرح كرده، و خواننده امروزى را با فرازهاى جديدى از عظمت رسول اكرم(ص) كه بر بسيارى از آنها آگاه نبوده، آشنا مىكند.
نگارنده، خالصانه اذعان دارد كه اين كتاب در نوع خود جالبترين كتابى است كه تا كنون ديدهام، زيرا اين كتاب مىتواند مورد استفاده خاص و عام قرار گيرد.
من از مراحل گوناگون تأليف اين كتاب و دهها منبعى كه مؤلف بدانها مراجعه كرده است، وهمچنين از تلاشهاى فراوانى كه ايشان در تدوين اين كتاب به كار برده تا بدين شكل جالب درآيد، آگاهى دارم.
مؤلف، در نگارش و تأليف اين اثر و ساير آثارش، مانند روح الدين الاسلامى، اليهود فى القرآن و روحالصلاة از شيوهاى ويژه استفاده كرده است؛ لذا هر يك از كتب وى تاكنون چندين بار تجديد چاپ شده (و يكى از آنها تاكنون نُه بار تجديد چاپ شده است) كه اين خود، دليل بر خرسندى و رضايت خواننده از شيوه، سبكِ نگارش و رسا بودن مطالب و نوشتار اوست.
مؤلف دانشمنددر اين كتاب سه هدف را دنبال مىكند:
نخست: آموزش قرآن كريم در راستاى بيان سرگذشت پيامبران. گفتگو پيرامون زندگى پيامبران، بخش بزرگى از قرآن را به خود اختصاص داده و از طرفى ديگر آيات مربوط به هر پيامبر در سورههاى متعدد پراكنده است؛ ازاين رو، مؤلف با اهتمام خويش اين آيات را به صورت موضوعى، يكپارچه و منظم ساخته و سپس با شيوهاى نوين و بسيار روان و ساده، به تفسير كامل آنها پرداخته است. بدين ترتيب اين كتاب در كنار بيان سرگذشت پيامبران، ثمرات و نتايج افزونترى نيز در تفسير قرآن كريم و بيان احكام شرعى، بلاغت قرآن و ديگر موضوعات براى خوانندگان خود به ارمغان آورده است.
دوم: به دست آوردن نكتهها و حكمتهايى كه در سرگذشت پيامبران وجود داشته است زيرا هدف از بيان سرگذشت فرستادگان خدا، همان كسب <پند و اندرز» است، چرا كه خداى متعال فرموده: <لَقَدْ كانَ فِى قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ».
مؤلف كتاب، در استخراج نكتههاى آموزنده از اين داستانها، تلاش توان فرسايى انجام داده، تا آن جا كه توانسته است بسيارى از اين درس و پندها را كه جنبه تربيتى، روانى، اجتماعى و عرفانى داشته و كمتر كسى قبل از او به اين مطالب پرداخته، استخراج كند. در گذشته، نگارندگان به اين امر توجهى نكرده و استخراج اين گونه مطالب را به درك وفهم شخص خواننده موكول كردهاند و اين قضيه، خوانندگان را از جنبه درك و فهم، در سطوح مختلفى طبقهبندى مىكند؛ امّا امروزه نويسندگان، خود به فهم و درك نكات اين داستانها همت گماشتهاند. مؤلف ما نيز آنچه را كه ديگران گفتهاند با سبك و شيوه خاص خود بيان داشته و درس و پندهاى حكمتآميز جديدى را كه انسان در زندگى با آن دست به گريبان است، بدان افزوده است و سرانجام به بيان فساد و تباهى كه مانند گذشته، جامعه امروز را فرا گرفته و تمدن جديد را به شكست و نابودى تهديد مىكند، پرداخته است.
برخى از آفات و تباهىهايى كه وى در خلال بيان نكتههاى آموزنده وعبرتانگيز، بدان پرداخته، عبارتند از: كفربه خدا، شرك، كفران نعمت، سركشى، بيهودهگرايى، تباهى و فساد، بردگى ملتها، اسراف و تبذير، تدليس و كم فروشى، زنا، لواط و ديگر امورى كه ملتهاى گذشته به سبب اين تبهكارىها دچار خشم الهى و سرانجامى شوم شدند.
سوم: مؤلف توانسته است وحى بودن قرآن و صدق نبوت حضرت ختمى مرتبت(ص) را به اثبات رساند. وى هنگامى كه آيات قرآنى مربوط به پيامبران را مورد تجزيه و تحليل قرار مىدهد، اين موضوعات را با دلايل علمىِ قاطع به اثبات مىرساند و از حقايق علمى كه در دوران پيامبر و دورانهاى بعد ناشناخته بوده، ولى دانشمندان معاصر با پىبردن به اسرار حفّارىها و آثارى كه هزاران سال مدفون بوده آنها را شناخته و رموز پيچيده آنها را كشف كردهاند، پرده برداشته است. وى همچنين با پرداختن به سيره شريف حضرت محمد(ص) و با چيرهدستى، نبوت و پيامبرى وى را اثبات كرده، با ارائه دلايلى مستدل و مبرهن به اين نتيجه مىرسد كه آن بزرگوار فرستاده بر حق خداست.
در پايان لازم است اشاره كنم كه بنده، توان بيان مزاياى اين كتاب را در اين مجال سه صفحهاى كه مؤلف تعيين كرده است، ندارم؛ لذا به همين مقدار بسنده مىكنم و بقيه را به خواننده محترم وامىگذارم تا خود، تلاشها و زحمات فراوانى را كه مؤلف در اين راستا متحمل شده است، لمس كند و به محتويات نشاطانگيز و ارزشمند اين كتاب پى برد. خداوند به مؤلف پاداش خير عنايت كند. اميد است هر خواننده محترمى كه در پى كسب حقيقت است از اين كتاب بهره جسته و در جهت خرسندى پروردگار گام بردارد.
محمد شريف سُكر