صفحه بعد

فهرست

صفحه قبل

باز در تفسير الدرالمنثور است كه بيهقى در كتاب دلائل از طريق سلمه بن عبد يشوع ، از پدرش ، از جدش ، روايت كرده كه گفته است : قبل از نزول سوره نمل (طس سليمان )، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) نامه اى به اهل نجران به اين مضمون نوشت : به نام اللّه كه معبود ابراهيم و اسحاق و يعقوب است ، اين نامه اى است از محمد (صلى اللّه عليه و آله ) فرستاده خدا به سوى اسقف نجران و تمام اهل نجران ، اگر اسلام بياوريد من هم اكنون ثنا و شكرگزاريم را به سويتان مى فرستيم ،
ثناى اللّه را كه معبود ابراهيم و اسحاق و يعقوب است ، اينك بعد از حمد خداى تعالى من شما را كه دچار بنده پرستى شده ايد، به سوى پرستش اللّه مى خوانم و شما را كه به ولايت و حكومت بندگان تن در داده ايد به سوى ولايت اللّه دعوت مى كنم ، حال اگر زير بار نرفتيد، بايد جزيه بپردازيد و اگر اين را هم نپذيرفتيد اعلان جنگ به شما مى دهم و السلام .
وقتى اسقف اين نامه را خواند بى تاب شد و به شدت به خود لرزيد، آنگاه به نزد مردى از اهل نجران كه نامش شرحبيل بن وداعه بود فرستاد و نامه آن جناب را به وى داد تا بخواند، بعد از آنكه شرحبيل نامه را خواند اسقف از وى پرسيد: نظرت در اين باره چيست ؟ شرحبيل گفت : تو خوب ميدانى كه خداى تعالى به ابراهيم وعده داده كه در ذريه اسماعيل هم پيغمبر برگزيند و چه اشكال دارد كه اين شخص همان پيغمبرى باشد كه خدا وعده اش داده ؟ البته من در مساءله نبوت كارشناس نيستم و در اين باره رايى ندارم ، بله اگر مشكل تو بر سر مسائل دنيا بود من كمك و ياريت مى كردم و نهايت درجه قدرتم را بكار مى گرفتم .
اسقف وقتى از اين مرد صاحب نظر چيزى فهميد به يك يك اهل نجران مراجعه نموده و با آنان مشورت كرد، آنها هم همان سخن شرحبيل را گفتند، در آخر رايشان بر اين معنا متفق شد كه همان شرحبيل بن وداعه و عبداللّه بن شرحبيل و جبار بن فيض را نزد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) بفرستند تا اطلاعاتى در مورد آن حضرت به دست آورده ، براى ايشان خبر بياورند.
اين چند نفر به نزد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) روانه شده و سؤ الهائى كردند و رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) هم از ايشان سوالاتى كرد و اين تبادل سؤ ال همچنان رد و بدل مى شد، تا اينجا كه عرضه داشتند: چه مى گوئى درباره عيسى بن مريم ؟ رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) فرمود: امروز در اين باره چيزى گفتنى ندارم ، صبر كنيد و در مدينه بمانيد تا فردا صبح به شما خبر دهم كه درباره عيسى (عليه السلام ) چه مى توان گفت : خداى تعالى اين آيه را نازل كرد: (ان مثل عيسى عند اللّه كمثل آدم خلقه من تراب ... فنجعل لعنه اللّه على الكاذبين ) ، واردين از نجران را بدانچه نازل شده خبر داده (و خاطرنشان ساخت كه تولد بدون پدر عيسى (عليه السلام ) مجوز آن نيست كه ما قائل به خدائى او شويم ، براى اينكه اگر او بدون پدر متولد شد آدم بدون پدر و مادر تكون يافت ولى ) نجرانيان حاضر نشدند دست از خدائى عيسى بردارند، فرداى آن روز رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) به طرف آنان حركت كرد، در حالى كه سراندازى به روى خود و حسن و حسين كشيده بود و فاطمه هم به دنبالش بود، تا با ايشان ملاعنه كند، در آن روز رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) زنان متعدد داشت ، شرحبيل به دو رفيق همراهش گفت : من دارم
احساس خطر مى كنم و چنين مى فهمم كه اگر اين مرد پيغمبر باشد و ما با او ملاعنه كنيم در روى زمين احدى از ما باقى نمى ماند و خرد و كلان ما نابود مى شوند.
پرسيدند: پس به نظر تو بايد چه كنيم ؟ گفت : من به نظرم مى رسد كه خود او را در كار خود حكم كنيم ، چون من او را مردى مى يابم كه هرگز به باطل حكم نمى كند، گفتند: اختيار با تو است ، هر چه صلاح مى دانى بكن ، شرحبيل نزد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) شد و عرضه داشت : من پيشنهادى دارم بهتر از ملاعنه كردن با تو، پرسيد چيست ؟ عرضه داشت : اينكه امروز تا به شب و امشب را تا به صبح در صلاح كار ما بينديش ، فردا هر حكمى كه به صلاح ما بكنى نافذ و از ناحيه ما پذيرفته باشد، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) (پسنديد و) برگشت و با ايشان ملاعنه نكرد و با ايشان بر اين مبنا كه جزيه بپردازند مصالحه كرد.
و در همان كتاب است كه ابن جرير از علباء بن احمر يشكرى روايت كرده كه گفت : وقتى آيه شريفه : (قل تعالوا ندع ابنائنا و ابناءكم ...) نازل شد، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) فرستاد تا على و فاطمه و حسنين (عليهم السلام ) بيايند و يهود را دعوت كرد براى اينكه با آنان ملاعنه كند، جوانى از يهوديان گفت : واى بر شما مگر ديروز نبود كه با برادرانتان كه بعدا به صورت ميمون و خوك مسخ شدند عهد بستيد كه هرگز ملاعنه نكنيد، يهود اين تذكر را كه شنيدند، از ملاعنه منصرف گشتند.

مباهله ، مخصوص داستان نصاراى نجران نبوده ورسول اللّه (ص ) در مقام مباهله با يزيد نيز آمده بود

سخن عجيب يكى از مفسرين در مقام رد انطباق (انفس ) و (نساء) و (ابناء) در آيهمباهله با على و فاطمه و حسنين (عليهم السلام )

كلام مبتنى بر تعصب كلامى بى پايه و باطل است 

بررسى و رد گفته هاى تعصب آميز و مغرضانه آن مفسر 

مقصود ما بيان مصداق است نه معناى لفظ! 

اساتيد بلاغت و بيان به اين آيه استناد كرده اند 

توضيحى درباره استعمال جمع و اراده يك نفر (نساء) واستعمال جمع و اراده دو نفر (انفس و ابنا) در آيه مباهله

رد اين توهم كه آيه مباهله ناظر بر اجتماع و ملاعنه دو فريقاهل حق و اهل باطل مى باشد

رد اين توهم كه يقين پيامبر و مؤ منين نسبت به مساءله مسلم است 

وجه متعين وجه دوم است 

رد آخرين بخش كلام اين مفسر كج انديش 

روايت شاذّ است و مفسرين همگى از آن اعراض كرده اند 

سوره آل عمران ، آيات 78 - 64 

قل يا اهل الكتاب تعالوا الى كلمة سواء بيننا و بينكم الا نعبد الا اللّه و لا نشرك به شيا و لا يتّخذ بعضنا بعضا اربابا من دون اللّه فان تولّوا فقولوا اشهدوا بانّا مسلمون (64) يا اهل الكتاب لم تحاجون فى ابراهيم و ما انزلت التورية و الانجيل الا من بعده افلا تعقلون (65)ها انتم هولاء حاججتم فيما لكم به علم فلم تحاجون فيما ليس لكم به علم و اللّه يعلم و انتم لا تعلمون (66) ما كان ابراهيم يهوديا و لا نصرانيا و لكن كان حنيفا مسلما و ما كان من المشركين (67) ان اولى الناس بابراهيم للّذين اتّبعوه و هذا النبىّ و الّذين ءامنوا و اللّه ولى المؤ منين (68) ودت طائفة من اهل الكتاب لو يضلّونكم و ما يضلّون الا انفسهم و ما يشعرون (69) يا اهل الكتاب لم تكفرون بايات اللّه و انتم تشهدون (70) يا اهل الكتاب لم تلبسون الحق بالباطل و تكتمون الحق و انتم تعلمون (71) و قالت طائفة من اهل الكتاب ءامنوا بالّذى انزل على الّذين ءامنوا وجه النهار و اكفروا ءاخرة لعلّهم يرجعون (72) و لا تؤ منوا الا لمن تبع دينكم قل ان الهدى هدى اللّه ان يوتى احد مثل ما اوتيتم او يحاجوكم عند ربّكم قل انّ الفضل بيد اللّه يوتيه من يشاء و اللّه واسع عليم (73) يختص برحمتة من يشاء و اللّه ذوالفضل العظيم (74) و من اهل الكتاب من ان تامنه بقنطار يودّه اليك و منهم من ان تامنه بدينار لا يودّه اليك الا ما دمت عليه قائما ذلك بانّهم قالوا ليس علينا فى الاميين سبيل و يقولون على اللّه الكذب و هم يعلمون (75) بلى من اوفى بعهده و اتقى فان اللّه يحب المتقين (76) انّ الذين يشترون بعهد اللّه و ايمنهم ثمنا قليلا اولئك لا خلق لهم فى الاخرة و لا يكلمهم اللّه و لا ينظر اليهم يوم القيمة و لا يزكيهم و لهم عذاب اليم (77) و ان منهم لفريقا يلون السنتهم بالكتاب لتحسبوه من الكتاب و ما هو من الكتاب و يقولون هو من عند اللّه و ما هو من عند اللّه و يقولون الى اللّه الكذب و لهم يعلمون (78)

قل يا اهل الكتاب تعالوا الى كلمة سواء بيننا و بينكم

معناى (كلمه سواء) و مراد از دعوت اهل كتاب به كلمه سواء