حاكم جرجانى به اسناد خود از حضرت امير
المؤمنين على عليه السّلام روايت كرده كه: مردى يهودى خدمت پيامبر خدا صلّى اللَّه
عليه و آله رسيد عرض كرد فايده اين حروف هجا چيست؟ حضرت نبى اكرم صلّى اللَّه عليه
و آله به على بن ابيطالب عليه السّلام فرمود: جواب او را بده و دعا كرد: اللهم
وفقه و سدده.
امير المؤمنين على عليه السّلام فرمود:
هيچ حرفى نيست مگر اسمى از اسماءاللَّه تعالى عزوجل باشد. آنگاه فرمود:
الف - اسم اللَّه كه خدايى جز او
نيست او هميشه زنده و قائم و تواناست.
ب - باقى پس از فناء خلق است.
ت - تواب و قبول كننده و توبهپذير بندگان است.
ث - ثابت نگاهدارنده ايمان بندگان ثابت قدم است.
ج - جل ثناء جلالت قدر و قدوسيت او و اسماء بى حد است.
ح - حق و حى و حليم است.
خ - خبير و واقف و
بينا و عليم است. يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُونُوا قَوّامينَ لِلّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ
وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى ألاّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ
أقْرَبُ لِلتَّقْوى وَ اتَّقُوا اللَّهَ إنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ
(5مائده/8)
اى مؤمنان در راه [رضاى] خدا به داد
برخيزيد و به عدل شهادت دهيد و دشمنىتان با بعضى از مردم شما را بر آن ندارد كه
بيداد كنيد، دادگرى كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است و از خداوند پروا كنيدكه
خداوند به آنچه مىكنيد آگاه است.
وَ أقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أيْمانِهِمْ
لَئِنْ أمَرْتَهُمْ لَيَخْرُجُنَّ قُلْ لا تُقْسِمُوا طاعَةٌ مَعْرُوفَةٌ إنَّ
اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ (24نور/53) و سخت ترين سوگندهايشان را به [نام]
خداوند مىخورند كه اگر به ايشان دستور دهى [براى جهاد] بيرون مىآيند.
بگو سوگند نخوريد، اطاعت نيكو بايد، بى
گمان خداوند به آنچه مىكنيد آگاه است.
يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا
اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إنَّ اللَّهَ
خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ (59حشر/18) اى مؤمنان از خداوند پروا كنيد و هركس بنگرد
كه براى فردا چه پيشانديشى كرده است، و از خداوند پروا كنيد، چرا كه خداوند به
آنچه مىكنيد آگاه است.
بدرستى كه خدا بر همه چيز دانا و بينا
بر اعمال بندگان است.
د - ديان يوم الدين
دين و قرض همه بندگان را خدا روز قيامت ادا مىكند. قرض كردههاى تو نزد روزگار در
هر كدام رو كه باشد، ادا كند.
ذ - ذوالجلال و الاكرام
است.
ر - رئوف و مهربان
است.
ز - زين المعبودين
(افتخار بندگان) است.
س - سميع و بصير (شنوا
و بينا) است.
ش - شكرپذير
بندگان مؤمن است.
ص - صادق در وعده و
وعيد است: وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ لكِنَّ أكْثَرَ النّاسِ
لا يَعْلَمُونَ (30روم/6) [اين] وعده الهى است و خداوند در وعده خويش خلاف نمىكند
ولى بيشترينه مردم نمىدانند.
ض - ضار و نافع است،
ضرر را دفع مىكند و نفع را مىرساند.
ط - طاهر و مطهر است
به طهارت ذاتى و راستين و حقيقى.
ظ - ظاهر و مظهر آيات
آلاء و نعمات ربوبى است.
غ - غياث مستغيسين
و پناهگاه و پناه آورندگان در هر زمان و مكان است.
ك - كافى است براى
همه، در همه وقت و همه زمان كه نظير و شبيه و مثل و مانندى ندارد و نه زاييده شده و
نه مىزايد.
لام - لطيف بر بندگان
است به لطف خاص و الطاف خفيه.
م - مالك دنيا و آخرت
است.
ن - نور آسمانها و
نور عرض و زمين و نور دل بندگان مؤمن است.
و - واحد احد صمد است
كه اللَّهُ الصَّمَدُ (112اخلاص/2) خداوند مهتر [بىنياز].
ه - هادى خلق و مخلوق
است كه هو الذى خلق فهدى
لا - ل مشدد در اللَّه
براى تاكيد يگانگى است كه شريك ندارد.
ى - يداللَّه باسط
على الخلق است كه قدرت و قوت او به همه جا و همه كس در هر زمان و مكان احاطه علمى دارد.
باز پيغمبر در حق حضرت
اميرالمؤمنين على عليه السّلام دعا كرد:
فقال رسول اللَّه صلّى
اللَّه عليه و آله :
هذا هو القول الذى يرضى اللَّه
تعالى عزوجل من جميع خلقه فاسلم اليهودى
پيامبر فرمود يا على،
اين سخنى بود كه خداوند به اين سخن راضى است. به دنبال اين سخن يهودى مسلمان شد.