محمد باقر سعيدى روشن

ولادت

محمد باقر سعيدى روشن در نوزدهم اسفند 1340 هجرى شمسى در يكى از روستاهاى استان قزوين بدنيا آمد.

تحصيلات

ابتدايى را در روستا گذراند. به خاطر علاقه به تحصيل علوم دينى، برخى از دروس مقدماتى عربى و راهنمايى تحصيلى را همزمان درمدرسه علميه (شيخ الاسلام) شهرستان قزوين كه در آن زمان با مديريت عالم وارسته جناب حجة الاسلام والمسلمين هادى باريك بين از شاگردان امام خمينى(ره) اداره مى شد گذراند، در گرماگرم انقلاب اسلامى وهجوم ماموران ساواك شاه به مدرسه که مركز نشر انديشه هاى امام خمينى(ره) در اين شهربود . به حوزه علميه قم آمد و دردروس مدرسه علميه (رسالت) با مديريت جناب حجه الاسلام و المسلمين دشتى شركت كرد، پس از طى دروس مقدماتى، منطق را در محضر حجه الاسلام و المسلمين حسينى بوشهرى، اصول فقه را در محضر حجه الاسلام و المسلمين موسوى تهرانى، شرح لمعه را در محضر مرحوم آيت الله وجدانى ، رسائل را در محضر آيت الله اعتمادى (دام ظله) مكاسب را در محضر مرحوم آيت الله پايانى، كفايتين را از حضرت آيت الله فاضل بهره برد ودر دروس خارج نيز همزمان از محضر درس آيات عظام؛ مكارم شيرازى، وحيد خراسانى و فاضل لنكرانى استفاده برد.

همچنين در كنار دروس رسمى حوزه، از سال 1358 در برنامه هاى آموزشى موسسه (در راه حق) با مديريت حضرت آيت الله مصباح يزدى (دام عزه) شركت نمود. در اين مركز به جز استفاده از دروس اصلى تفسير، معارف، قرآن ، منطق و فلسفه از محضر استاد بزرگوار مصباح يزدى، با زبان خارجه، اقتصاد، جامعه شناسى، روان شناسى، حقوق، علوم سياسى، و برخى دروس جديد ديگر بيشتر آشنايى يافت.

در دهه هفتاد هم زمان با تدريس و پژوهش در حوزه ، علوم قرآن، تفسير، كلام ودين پژوهى، دروس عالى دانشگاهى را نيز استمرار بخشيد و در سال 1375 کارشناسى ارشد را اخذ و در سال 1381 خورشيدى از رساله دكترى تخصصى در رشته علوم قرآن و حديث تحت عنوان (تحليل زبان قرآن و متدولوژى فهم آن) دفاع نمود.

برخى از دروسى كه در مراكز علمى حوزه اى ودانشگاهى در سطوح كارشناسى و كارشناسى ارشد و دکترى توسط وى ارائه شده به قرار ذيل است:

علوم قرآن، تفسير ومعارف قرآن، هرمنوتيك ومبانى تفسير قرآن، روش تحقيق در علوم قرآن، معجزه شناسى، كلام جديد و قديم، نهج البلاغه، فقه الحديث و علم الحديث، انسان شناس و تاريخ اديان، زبان قرآن ، زبان دين و ...

همچنين در خلال اين مدت راهنمايى يا مشاوره رساله هاى متعدد دانشگاهى و حوزوى را به عهده داشته است.

كتب

1- تحليل وحى از ديدگاه اسلام و مسيحيت، موسسه فرهنگى و انديشه معاصر، 1375

2- اسباب نزول ، نشر يمين ، 1376

3- علوم قرآن ، موسسه امام خمينى ، 1377

4- وحى شناسى ، موسسه فرهنگ و انديشه معاصر ، 1378 ، كتاب سال حوزه

5- معجزه شناسى ، موسسه فرهنگ و انديشه معاصر ، 1379 ، حائز خصوصيات يك متن درسى كلامي- قرآنى و كتاب سال حوزه

6- فرهنگ موضوعى قرآن (خدا شناسى)، انتشار نيافته

7- تحليل زبان قرآن و روش شناسى فهم آن، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و پژوهشگاه فرهنگ و انديشه به طور مشترک برگزيده رتبه اول چهارمين همايش دين پژوهان ودريافت كننده لوح سپاس از رئيس جمهور

مقالات

1. روش تفسير اهل بيت عليهم السلام ، مجله معرفت، پيش ش 1

2. نگرشى بر معاجم موضوعى قرآن، مجله معرفت ، ش 7

3. نگرشى بر مسأله محکم و متشابه در قرآن، مبين

4. ولايت مشکات توحيد و عبادت ، ارائه به سمينار نماز، اراک، مجله وارث ، ش 3

5. تنزيه به راى در نگاه قرآن، 75، مجله قرآنى مبين، ش 6 و 7

6. وحى مسيحى و پيوند آن با مسيح شناسى ، 75 ، کيهان انديشه، ش 65

7. صحابيان از نظر قرآن ، 76 ، مجله قرآنى مبين، ش 9 و 10

8. قرابت تفکيک ناپذير وحى و اعجاز ، 76، مجله مبين ، ش 11

9. زبان شناسى قرآن ، 77 ، مجله قرآنى بينات ، ش 17

10. مبانى و معيار فهم روش مند وحى ، 77 ، مجله قرآنى بينات ، ش 17

11. قرآن و قرآئت ، 77 ، مجله ميراث جاويدان ، ش 22

12. مصادر فهم قرآن ، 77 ، کيهان انديشه ، ش 78

13. قرائت تجربه گرا از دين و پيامدهاى آن ( نقد مقاله آقاى شبسترى در راه نو ، 78 ، مجله معرفت ، ش 28

14. دين شناخت يا بازنمود الهيات تجربى ( نقد کتاب دين شناخت احمد نراقى) ، کتاب ماه دين ، ش 28

15. غايات دين از منظر امام خمينى ره ، 78 ، ارائه به کنگره امام خمينى ره و حکومت اسلامى

16. روزنه اى به روشنايى ( منطق فهم قرآن ) ، 79 ، قبسات ، ش 18

17. معرفت وحيانى از منظر امام على عليه السلام ، 80 ، دانشنامه امام على عليه السلام ، ج 1

18. زبان قرآن، زبان نمادها يا حقايق متعالى ، 81 ، قرآن در آئينه پژوهش ، ش 3

19. زبان قرآن يا زبان ويژه هدايت ، 81 ، مجله تخصصى دانشگاه رضوى

20. هرمنوتيک و نسبت آن با انديشه اسلامى ، مجله علمى ـ پژوهشى قبسات ، ش 42

21. راه هاى شناخت زبان قرآن ، 82 ، گلستان قرآن ، ش 166

22. حقيقت گروى، استراتژى اساسى در زبان قرآن ، 83 ، مجله تخصصى دانشگاه رضوى ، ش 11

23. زبان قرآن ، تعهد برانگيزى در متن واقع گويى ، مجله پژوهشهاى قرآنى ، ش 34

24. معناشناسى يا هرمنوتيک ويژه قرآن شناخت از منظر استاد مطهرى ، 83 ، همايش حکمت جهانى مطهر

25. از متن تا معنا ، 83 ، مجله حوزه و دانشگاه ، ش 39

26.   نگرشى نو به معارف قرآن  ، 83 ، همايش تفسير راهنما ( چاپ شده در کتاب تفسير راهنما در نگاه قرآن پژوهان)

27. جستارى در مسأله معنا با رويکرد به آثار آيت الله مطهرى ، 84 ، مجله انديشه هاى فلسفى ، دانشگاه تهران ، پرديس قم ، ش 2

28. کدام دين کدام زبان دينى ، 84 ، مجله فلسفى کلامى دانشگاه قم ، شماره 20